«Είναι πάρα πολλά τα αδέσποτα, αλλά και τόσα άλλα τα ζώα συντροφιάς που βρίσκονται σε άθλια κατάσταση. Η Κρήτη είναι μια πρόκληση. Οπως και όλη η χώρα, βέβαια», λέει στην «Κ» η κυρία Σταματίνα Σταματάκου, διευθύντρια της Ακαδημίας Zero Stray Academy της φιλοζωικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Zero Stray Pawject, η οποία ανέλαβε να εκπαιδεύσει την πρώτη αστυνομία ζώων στην Ελλάδα.
«Κάθε φορά που ερχόμαστε στο νησί για να βοηθήσουμε, βρισκόμαστε μπροστά σε δύσκολες εικόνες, ζώα που έχουν υποστεί κακομεταχείριση, υποσιτισμένα, άρρωστα, δεμένα για μέρες ή μήνες με αλυσίδες. Αυτό πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει» τονίζει με σιγουριά.
Με περισσότερα από 120.000 αδέσποτα η Κρήτη γίνεται η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα, στην οποία ξεκινά πιλοτικά η λειτουργία αστυνομίας ζώων. Σε καθέναν από τους τέσσερις νομούς του νησιού δραστηριοποιείται ένα κλιμάκιο αποτελούμενο από πέντε αστυνομικούς και τους αναπληρωτές τους, το οποίο θα επεμβαίνει όπου διαπιστώνει παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ζωών.
Το φαινόμενο της κακοποίησης ζώων είναι έντονο και δυστυχώς η χώρα μας εκτίθεται και στο εξωτερικό. Γιατί πολλοί τουρίστες έρχονται, τα βλέπουν, τα καταγγέλλουν και μας δυσφημίζουν.
«Επειδή το κομμάτι της κακοποίησης των ζώων είναι μεγάλο πεδίο, με καταγγελίες σχεδόν καθημερινές, είδαμε ότι υπήρχε ανάγκη να εξειδικευτούν ομάδες και να ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με αυτό» λέει στην «Κ» ο διοικητής αστυνομικού Τμήματος Σητείας, Μανώλης Βουτυράκης, ο οποίος είναι και υπεύθυνος της νεοσύστατης Αστυνομίας Ζώων Κρήτης. «Το φαινόμενο είναι έντονο και δυστυχώς η χώρα μας εκτίθεται και στο εξωτερικό. Γιατί πολλοί τουρίστες έρχονται, τα βλέπουν, τα καταγγέλλουν και μας δυσφημίζουν».
Σύμφωνα με τον κύριο Βουτυράκη, «στην Κρήτη υπάρχει μεγάλος πληθυσμός ζώων συντροφιάς γιατί στο νησί δραστηριοποιούνται πολλοί κυνηγοί, οπότε το συγκεκριμένο ζωικό κεφάλαιο είναι μεγάλο σε αριθμό. Μοιραία έχουμε και πολλές εγκαταλείψεις γιατί δυστυχώς υπάρχουν κυνηγοί που είναι ασυνείδητοι. Οποτε δεν τους κάνει ένα σκυλί το εγκαταλείπουν. Παλιότερα τα θανάτωναν. Αυτό δυστυχώς είναι ένα θλιβερό φαινόμενο. Είναι λοιπόν αυξημένο το πρόβλημα της εγκατάλειψης και της παραβίασης των κανόνων ευζωίας. Πολλοί κυνηγοί έχουν πάνω από τρία σκυλιά. Οπότε αυτό δημιουργεί αδυναμία στο να τα φροντίζουν όπως πρέπει. Εκεί θα επεμβαίνουμε τώρα εμείς, ώστε να συμμορφωθούν. Να πιεστούν όλοι οι κηδεμόνες και οι ιδιοκτήτες των ζώων ώστε αυτά να αποκτήσουν ταυτότητα και να σταματήσει η εγκατάλειψη» τονίζει, ενώ η Αστυνομία Ζώων Κρήτης έχει ήδη λάβει δράση.
Μια μεγάλη πρόκληση
Για τον αστυνόμο το εγχείρημα είναι θετικό αλλά δύσκολο. «Σε όλους τους νομούς της Κρήτης υπάρχουν και πολλά αδέσποτα τα οποία δεν έχουν καταγραφεί ηλεκτρονικά και δεν είναι στειρωμένα, με αποτέλεσμα να είναι ανεξέλεγκτη η αναπαραγωγή τους. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια, ειδικά στη Σητεία και την Ιεράπετρα, όπου έχουμε τις περισσότερες ηλεκτρονικές σημάνσεις σκυλιών πανελλαδικά. Λόγω της πίεσης από τις ελεγκτικές υπηρεσίες στους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς υπάρχει μια μεγάλη κινητοποίηση και συμμόρφωση. Θα έλεγα πως αυτή η πρωτιά έδωσε και το έναυσμα να ξεκινήσει το πιλοτικό πρόγραμμα από την Κρήτη».
Θα ξεκινήσει βεβαίωση προστίμων για όσους δεν έχουν στειρώσει ή δεν έχουν στείλει δείγμα DNA στα ζώα συντροφιάς τους. Και έπειτα έχουμε και την εξέταση των διαφόρων καταγγελιών. Αν υπάρχει, δηλαδή, παθητική ή ενεργητική κακοποίηση ζώου.
Τα περιστατικά που συναντά κανείς στην Κρήτη ποικίλλουν, και όπως επισημαίνει ο κύριος Βουτυράκης, έχουν να κάνουν κυρίως με τις συμπεριφορές απέναντι στα ζώα: «Στην Κρήτη δεν φημιζόμαστε για την τήρηση κανόνων ευζωίας των ζώων. Το πώς αυτά διαβιούν, αν είναι σε κατάλληλα καταλύματα, αν είναι μόνιμα αλυσοδεμένα, αν έχουν εκδοθεί τα κτηνιατρικά βιβλιάριά τους, αν υπάρχει ετήσιος εμβολιασμός, αν έχουν ταυτότητα τα ζώα, δηλαδή ηλεκτρονική σήμανση. Θα ξεκινήσει επίσης βεβαίωση προστίμων για όσους δεν έχουν στειρώσει ή δεν έχουν στείλει δείγμα DNA στα ζώα συντροφιάς τους. Και έπειτα έχουμε και την εξέταση των διαφόρων καταγγελιών. Αν υπάρχει, δηλαδή, παθητική ή ενεργητική κακοποίηση ζώου».
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η εκπαίδευση των αστυνομικών που ανέλαβαν αυτό το δύσκολο έργο. Η ομάδα έλαβε ειδική εκπαίδευση από την ακαδημία της φιλοζωικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Zero Stray Pawject. «Η εκπαίδευση περιελάμβανε την πρακτική εφαρμογή, τη νομοθεσία που διέπει την προστασία των ζώων, τους νόμους που την προβλέπουν και την πρακτική εφαρμογή κατά τον έλεγχο στο πεδίο. Οι έλεγχοι περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς αυτεπάγγελτους ελέγχους στον χώρο όπου διαβίουν ζώα συντροφιάς. Και γίνονται και σε συνεργασία με τους τοπικούς δήμους, τα φιλοζωικά σωματεία, τις κτηνιατρικές και δασικές υπηρεσίες» εξηγεί η διευθύντρια της Ακαδημίας, Σταματίνα Σταματάκου.
«Η Κρήτη είναι μια μεγάλη πρόκληση. Φανταστείτε πως μέσα σε δύο Σαββατοκύριακα που ήμασταν εκεί σαν οργάνωση διαχειριστήκαμε 443 ζώα, εκ των οποίων τα περισσότερα τα έχουν κτηνοτρόφοι και κυνηγοί. Οι άνθρωποι αυτοί είναι γιδοβοσκοί. Ζουν με τα ζώα τους στα βουνά, όμως δεν έχουν καμία γνώση για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε στα ζώα, ότι υπάρχουν νόμοι. Για αυτούς τους ανθρώπους δημιουργήσαμε και ενημερωτικό υλικό και προσπαθούμε να τους πείσουμε πως όταν ένα ζώο είναι στειρωμένο είναι πιο υγιές. Τους εξηγούμε επίσης μαζί με τους γιατρούς ότι ένα σκυλί το οποίο είναι στειρωμένο θα συνεχίσει να κάνει τη φύλαξη που κάνει, ότι δεν χάνει κάτι. Προσπαθούμε να τους αλλάξουμε σε έναν βαθμό τη νοοτροπία, όσο είναι εφικτό, και η αστυνομία βοηθάει σε αυτό. Γιατί πέρα από τα πρόστιμα, είναι αλλιώς να τα ακούνε αυτά από τις αρχές, όπου έχουν μια εμπιστοσύνη. Οι περισσότεροι από αυτούς όταν τους εξηγείς γίνονται δεκτικοί και είναι συνεργάσιμοι» περιγράφει.
Τα πρώτα αποτελέσματα
Τα κλιμάκια βρίσκονται ήδη στον «δρόμο». Οπως μας λέει ο υπαστυνόμος Νεάπολης, Γιώργος Γιαννόπουλος, μέσα στις πρώτες 10 μέρες τα διοικητικά πρόστιμα έχουν ξεπεράσει τις 18.000 ευρώ ενώ έχουν πραγματοποιηθεί και αρκετά αυτόφωρα. Στο πεδίο έχουμε ξεκινήσει πρώτα με τις εκκρεμείς καταγγελίες που υφίστανται. Και, προς το παρόν, οι καταγγελίες που έχουμε είναι οι πιο βαριές περιπτώσεις, αφορούν κυρίως κακοποιήσεις. Εχουμε επιβάλει μέχρι στιγμής πρόστιμα ύψους 6.500 ευρώ στον νομό Λασιθίου και μόνο. Και έχουμε και δύο περιπτώσεις αυτόφωρου, δηλαδή περιπτώσεις κακοποίησης ζώου».
Είναι πολλοί εκείνοι που ρωτάνε, “Τι γίνεται; Yπάρχει αστυνομία ζώων; Πώς πρέπει να έχω τον σκύλο μου; Τι πρόστιμα υπάρχουν;” Και μόνο που έχει ακουστεί πως υπάρχει τέτοιο σώμα, ο ενεργός πολίτης, ο συνειδητοποιημένος πολίτης, θα το ψάξει.
Στην ερώτηση αν συνεργάζονται οι ιδιοκτήτες ζώων ο κύριος Γιαννόπουλος απαντά πως δεν υφίσταται θέμα συνεργασίας. «Απλά επειδή ο κόσμος έχει συνηθίσει να έχει ένα ζώο δεμένο μόνιμα για παράδειγμα, θεωρεί πως είναι κάτι φυσιολογικό. Δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι είναι παράνομο, ότι κακοποιείται ο σκύλος με αυτόν τον τρόπο. Μένουν έκπληκτοι όταν τους το λέμε. Δεν μπορούν ακόμα να το συνειδητοποιήσουν, να αντιληφθούν ότι πρέπει το σκυλί να ζει σε κατάλληλες συνθήκες, να έχει την ελευθερία των κινήσεών του».
Ο κύριος Γιαννόπουλος τονίζει πως αν και είναι νωρίς για να βγάλει κανείς συμπεράσματα, η αστυνομία ζώων έχει ήδη αντίκτυπο. «Είναι πολλοί εκείνοι που ρωτάνε, “Τι γίνεται; Yπάρχει αστυνομία ζώων; Πώς πρέπει να έχω τον σκύλο μου; Τι πρόστιμα υπάρχουν;” Και μόνο που έχει ακουστεί πως υπάρχει τέτοιο σώμα, ο ενεργός πολίτης, ο συνειδητοποιημένος πολίτης, θα το ψάξει. Ωστόσο υπάρχουν και βαριές περιπτώσεις και εμείς καλούμαστε να επιβάλλουμε τον νόμο».
«Είναι ένα πολύ ωραίο εγχείρημα. Ομως σε αυτό το πολύ καλό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κακοποίησης των ζώων θα έπρεπε να υπάρχει και αντίστοιχη μέριμνα της στελέχωσης των αστυνομικών υπηρεσιών. Αλλά και συνεργασία όλων των φορέων και των δήμων. Ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του. Ωστε να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε ως Αστυνομία Ζώων» συνεχίζει.
«Αν καταφέρουμε και διαχειριστούμε αυτήν την περιοχή με επιτυχία, τότε μπορεί όλο αυτό αργότερα να εφαρμοστεί πανελλαδικά. Γενικότερα ο στόχος του εγχειρήματος είναι να παρεμβαίνει κανείς πριν ένα ζώο βρεθεί στον δρόμο» συμπληρώνει η κυρία Σταματάκου. «Οπότε, πιστεύουμε πάρα πολύ στην πρόληψη. Γιατί τα αδέσποτα δεν πέφτουν από τον ουρανό. Κανένα σκυλί δεν βρέθηκε μόνο του στον δρόμο. Είναι ζώο συντροφιάς. Είναι ζώο που το έχει εγκαταλείψει κάποιος».
