Ξεπέρασε τα 683 εκατ. ευρώ ο λογαριασμός προκειμένου να καλύψουν οι ασφαλιστικές εταιρείες ζημιές που προκλήθηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα την περίοδο 2015-2024. Αιτία των καταστροφών οι έντονες βροχοπτώσεις, οι δασικές πυρκαγιές, ακόμη και οι ανεμοστρόβιλοι.
Στην κορυφή της λίστας των αποζημιώσεων για φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, είναι τα ποσά για κάλυψη των καταστροφών που προκάλεσε ο τυφώνας Daniel, που συνέβη τον Νοέμβριο του 2023. Οι προβλεπόμενες αποζημιώσεις αγγίζουν τα 372.047.551 εκατ. ευρώ για κάλυψη συνολικά 7.426 ζημιών. Δεύτερες στη λίστα οι πυρκαγιές στην Εύβοια, τον Αύγουστο του 2021, με αποζημιώσεις ύψους 38.463.207 εκατ. ευρώ για 778 «φακέλους» και τρίτες οι φονικές πυρκαγιές στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018 με αποζημιώσεις 35.131.414 εκατ. ευρώ, σε συνολικά 984 περιπτώσεις.
Συνολικά τα ποσά για καλύψεις καταστροφών από βροχοπτώσεις είναι 530,326 εκατ. ευρώ, για δασικές πυρκαγιές είναι 139,837 εκατ. ευρώ, για χιονοπτώσεις είναι 11,983 εκατ. ευρώ και για ανεμοστρόβιλους είναι 1,191 εκατ. ευρώ.
Οι δέκα υψηλότερες αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές
Στην πιο πρόσφατη εκτίμηση των αποζημιώσεων της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς για τις ζημιές των ασφαλίσεων περιουσίας και αυτοκινήτων από την κακοκαιρία Bora (βροχοπτώσεις – πλημμύρες) που επικράτησαν στην Ελλάδα την περίοδο 30 Νοεμβρίου – 2 Δεκεμβρίου 2024, το ύψος των αποζημιώσεων εκτιμάται συνολικά σε 18,7 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στη σχετική έρευνα της ΕΑΕΕ αναφέρθηκαν συνολικά 1.832 ζημιές. Από αυτές, 1.368 αφορούσαν τις ασφαλίσεις περιουσίας (εκτίμηση αποζημιώσεων 17,5 εκατ. ευρώ), 462 τις ασφαλίσεις αυτοκινήτων (εκτίμηση 1,2 εκατ. ευρώ) και 2 τις ασφαλίσεις σκαφών (εκτίμηση 11 χιλ. ευρώ).
Η κατανομή των αποζημιώσεων
Επιβεβαιωμένη η αύξηση των ακραίων φυσικών φαινομένων
Το ποσοστό ασφαλιστικής κάλυψης κατοικιών της χώρας ανέρχεται σήμερα σε 18,3%. Οπως δηλώνει στην «Κ» ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιουσίας, Μεταφορών & Αντασφαλίσεων, Ερρίκος Μοάτσος, «καταρχάς υπάρχει πλέον δεδομένη και επιστημονικά επιβεβαιωμένη αύξηση και στη συχνότητα που εμφανίζονται ακραία φυσικά φαινόμενα, όσο και στο κόστος των ζημιών που προκαλούν.
»Σίγουρα η κλιματική αλλαγή επιδρά όλο και πιο σφόδρα. Οπως είδαμε με την κακοκαιρία Daniel, οι καταιγίδες επιμένουν για μέρες προκαλώντας μεγάλες καταστροφές. Αν και οι Ελληνες παραμένουν διστακτικοί ως προς την ασφάλιση της περιουσίας τους, από τότε που θεσπίστηκε το κίνητρο της μείωσης του ΕΝΦΙΑ για τα ασφαλισμένα σπίτια, βλέπουμε μια σχετική αύξηση. Τον 6ο του 2023 τα ασφαλισμένα σπίτια ήταν 970.000 και έχουν φτάσει τον 9ο του 2024 περίπου τα 1.200.000. Δηλαδή έχουμε μια αύξηση γύρω στο 11%. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τις εμπορικές δραστηριότητες και τα ακίνητα».
Ο δρ Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, δήλωσε στην «Κ» ότι η ένταση και η συχνότητα των φαινομένων έχουν όντως αλλάξει. «Στο Αστεροσκοπείο κάνουμε καταγραφή όλων των έντονων καιρικών γεγονότων, που έχουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα, από το 2000 και μετά. Και βλέπουμε πως έχουμε στο σύνολο πάνω από 580 επεισόδια, εκ των οποίων περίπου τα 150 θεωρούμε πως είχαν πολύ σημαντικές επιπτώσεις. Από αυτά, το 60% περίπου είναι πλημμύρες».
Οπως λέει ο καθηγητής, «από το 2000 έως το 2009 είχαμε 60 καιρικά φαινόμενα με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις ενώ από το 2010 έως το 2019 είχαμε 90. Πάντα υπήρχαν έντονα φαινόμενα αλλά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής εμφανίζονται πιο συχνά και είναι πιο ισχυρά. Στον Daniel για παράδειγμα η ένταση της κακοκαιρίας αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή. Επομένως αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπίζουν οι πολίτες συχνότερα με επιπτώσεις στις ζωές τους και στις περιουσίες τους».
Ασφαλισμένες κατοικίες
Σύμφωνα με τον κ. Μοάτσο, ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως από περισσότερους ασφαλισμένους «σταδιακά τα συμβόλαια περιουσίας εμπλουτίζονται με το σύνολο των καλύψεων που προβλέπει ο νόμος. Οι ασφαλισμένοι επεκτείνουν τα συμβόλαια όχι μόνον λόγω του ΕΝΦΙΑ αλλά και γιατί έχουν την ανάγκη να το κάνουν. Εχουν επίγνωση του ρίσκου. Ωστόσο υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο κενό στην αγορά» υποστηρίζει ο κ. Μοάτσος.
«Ενας βασικός λόγος είναι ότι ο κόσμος περιμένει από το κράτος να ανταποκριθεί οικονομικά στην κάλυψη των ζημιών από μια τεράστια καταστροφή. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι οι δυνατότητες του κράτους είναι απεριόριστες».
Οσον αφορά την ικανότητα των ασφαλιστικών εταιρειών να ανταποκριθούν σε τόσο μεγάλες καταστροφές, όπως εξηγεί ο κύριος Μοάτσος, «πρώτα από όλα η ασφαλιστική αγορά είναι αρκετά εποπτευόμενη και πολύ καλά κεφαλαιοποιημένη. Και αυτό αφορά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που επιτρέπει στις εταιρείες να λειτουργούν με πολύ μεγάλο βαθμό ασφάλειας. Υπάρχει φυσικά και ο μηχανισμός της αντασφάλισης, δηλαδή η ασφάλιση των ασφαλιστικών. Υπό αυτήν την έννοια, υπάρχει περιθώριο για ανάληψη πολύ μεγαλύτερου κινδύνου από αυτόν που έχουμε σήμερα στην Ελλάδα. Και για αυτόν τον λόγο το κενό ανάμεσα στον πολίτη και στις ασφαλιστικές αρχίζει σταδιακά και μικραίνει».
*Η ΕΑΕΕ καταγράφει συστηματικά τα τελευταία χρόνια τις ασφαλισμένες ζημιές από καταστροφικά γεγονότα. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της ΕΑΕΕ στο Nat Cat Monitor.
Η έρευνα της ΕΑΕΕ είναι διαθέσιμη εδώ και το αντίστοιχο infographic εδώ.
