Η σύσκεψη της επιτροπής για τα μέτρα προστασίας στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά έχει μόλις τελειώσει και τα τηλέφωνα –σταθερό και κινητό- χτυπούν αδιάκοπα. Ο Βασίλης Καραστάθης, ο οποίος ανέλαβε πριν από λίγες ημέρες τη διεύθυνση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου μετράει τις αναπάντητες κλήσεις.
«Αυτή είναι μια δουλειά από μόνη της» σχολιάζει αστειευόμενος, παίρνοντας μια ανάσα από το βαρύ φορτίο της παρακολούθησης ενός ασυνήθιστου εν εξελίξει γεωλογικού φαινομένου, μια κατάσταση γεμάτη στρες και κούραση, καθώς όλοι περιμένουν εναγωνίως τις μετρήσεις του Ινστιτούτου.
«Είναι όντως ασυνήθιστο το φαινόμενο που καταγράφεται στη Σαντορίνη; Γιατί οι ειδικοί είναι τόσο ανήσυχοι;» ρωτάμε τον κ. Καραστάθη, για να μας απαντήσει «Σίγουρα δεν είναι συνήθης μια τέτοια ακολουθία με τόσους πολλούς σεισμούς, με μεγέθη μεγαλύτερα του 4 στην κλίμακα Ρίχτερ, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι ασυνήθιστο από την 1η Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα να έχουμε 33 τέτοιους σεισμούς. Ταυτόχρονα, έχουμε πάνω από 200 σεισμούς με μεγέθη άνω των 3 Ρίχτερ, σεισμοί που επίσης γίνονται αισθητοί στους κατοίκους της Σαντορίνης και των γύρω νησιών. Είναι κάτι σπάνιο και διεθνώς. Με αυτή την εικόνα της σεισμικής δραστηριότητας, λοιπόν, δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί».
Σχολιάζοντας την μετατόπιση των επικέντρων που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες ο κ. Καραστάθης επισημαίνει ότι «όσο τα επίκεντρα απομακρύνονται από τη Σαντορίνη, τόσο μειώνεται η επίδραση ενός σεισμού στο νησί».
Στη νήσο Ανυδρο
Ο σεισμολόγος Γιώργος Μίχας, στενός συνεργάτης του κ. Καραστάθη, συμπληρώνει πως η σεισμική ακολουθία αυτή τη στιγμή εξελίσσεται πιο κοντά στη νήσο Ανυδρο και προέρχεται από ένα σύστημα ρηγμάτων με διεύθυνση νοτιοδυτικά – βορειοανατολικά σε ένα σύστημα ρηγμάτων που διαμορφώνουν την υποθαλάσσια τεκτονική πλάκα της Αμοργού. «Δεν μας είναι άγνωστα ρήγματα, έχουν γίνει αρκετές υποθαλάσσιες έρευνες και έχουν χαρτογραφηθεί. Τα μεγαλύτερα νούμερα που έχουν δώσει ποτέ είναι οι σημερινοί δύο σεισμοί των 4,9 Ρίχτερ».
Ο κ. Μίχας μας δείχνει στον χάρτη που έχει ανοιχτό στο laptop του, πόσο έντονη είναι η σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη. Τα μπλε dots που απεικονίζουν τις δονήσεις έχουν «καλύψει» όλο το νησί. Κάνοντας όμως zoom out στον χάρτη, βλέπουμε τα μπλε dots να καλύπτουν και πολλά άλλα σημεία της σεισμογενούς χώρας μας.
«Να, εδώ (σ.σ. δείχνει στους χάρτες στον υπολογιστή) βλέπουμε μια σεισμική ακολουθία που εξελίσσεται στον Κυπαρισσιακό κόλπο και η οποία στην ουσία είναι η φυσιολογική μετασεισμική ακολουθία ενός σεισμού 4,6 Ρίχτερ που έχει προηγηθεί στην περιοχή στις αρχές Ιανουαρίου. Σεισμούς της τάξης των 4 Ρίχτερ έχουμε 3 – 4 την εβδομάδα. Βλέπετε και τον Κορινθιακό κόλπο, μια περιοχή σταθερά ενεργή με μικροσεισμικότητα. Με τη Σαντορίνη ξεκινήσαμε να ανησυχούμε όταν οι σεισμοί έγιναν πολλοί σε αριθμό και πιο μεγάλοι σε μέγεθος. Αυτά τα δύο συνέβησαν ταυτόχρονα».
Στην αίθουσα των αυτόματων και των αναθεωρημένων λύσεων
Στην αίθουσα όπου γεννιούνται οι αυτόματες και οι αναθεωρημένες λύσεις για τη σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη, τέσσερις αναλυτές παρακολουθούν λεπτό προς λεπτό τις μεγάλες οθόνες στις οποίες καταγράφεται η σεισμική δραστηριότητα και τα μεγέθη των δονήσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Καραστάθη, όταν τεθούν σε λειτουργία και οι νέοι σεισμογράφοι σε Ανυδρο, Ανάφη και Αμοργό, οι σεισμολόγοι θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα στοιχεία για να επεξεργαστούν. «Θα αρχίσουμε να μετράμε δηλαδή και τους σεισμούς της τάξης του 1,5 στην κλίμακα Ρίχτερ. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιλύσεις των σεισμών που θα έχουμε θα είναι ακριβέστερες κι αυτό θα μας βοηθήσει να είμαστε σίγουροι για τη θέση και για το βάθος τους. Στη συνέχεια, θα γίνει προσπάθεια σύνδεσης με κάποια τεκτονική ζώνη, κάτι που αυτή τη στιγμή είναι παρακινδυνευμένο. Αλλωστε, το να μετράμε και τα μικρότερα μεγέθη είναι κάτι που θα μας βοηθήσει και στη στατιστική αξιολόγηση». Σύμφωνα με τον κ. Καραστάθη, η σεισμική δραστηριότητα μπορεί να κρατήσει ολόκληρες εβδομάδες ή ακόμα και μήνες.
