Δύσκολή χαρακτήρισε ο Κώστας Παπαζάχος την προσεχή εβδομάδα λόγω της σεισμικής έξαρσης μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.
Μιλώντας στην «Κ», ο καθηγητής σεισμολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) τόνισε πως «τα προληπτικά μέτρα έχουν ληφθεί για να είμαστε πλήρως έτοιμοι για όλα τα σενάρια».
Ωστόσο, όπως σημείωσε, «δεν χρειάζεται κανένας πανικός. Χρειάζεται, ωστόσο, πολύ προσεκτική τήρηση των μέτρων και των οδηγιών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον συνωστισμό».
Ο ίδιος διευκρίνισε πως οι σεισμοί δεν είναι ηφαιστειακής προέλευσης, αλλά τεκτονικοί και προέρχονται από το ρήγμα στην Ανυδρο, «ρήγμα που μπορεί να φτάσει και τα 6 ενδεχομένως και τα 7 Ρίχτερ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αναμένεται να συμβεί κάτι τέτοιο, αν και παρακολουθείται πολύ στενά» πρόσθεσε ο κ. Παπαζάχος που μεταβαίνει στη Σαντορίνη.
Ηφαίστειο – σεισμοί, «παράλληλα φαινόμενα»
Όπως αναφέρει ο κ. Παπαζάχος σε άρθρο του στο τοπικό site atlantea.news, η έντονη σεισμική δραστηριότητα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, στην περιοχή της Ανύδρου παρατηρείται από τις 26 Ιανουαρίου. Η ακολουθία αυτή είναι στα ρήγματα της λεκάνης της Ανύδρου – αν και οι αβεβαιότητες δεν επιτρέπουν σαφή εικόνα ως προς το ποιο (ή ποια) ακριβώς ρήγματα είναι.
Αυτό που γνωρίζουμε (από τις θαλάσσιες έρευνες) είναι ότι στην περιοχή υπάρχουν μικρά και πιο μεγάλα ρήγματα, κάποια από τα οποία μπορεί να φιλοξενήσουν και ένα σεισμό της τάξης του Μ=6 ή και μεγαλύτερο. Αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ένας τέτοιος σεισμός θα συμβεί, αφού κάθε δραστηριότητα (σε μία σεισμική ζώνη ρηγμάτων) δε σημαίνει (συνήθως) ότι έχουμε και διάρρηξη ολόκληρου του σεισμογόνου ρήγματος. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η δραστηριότητα να συνεχίσει και να “σβήσει” με ανάλογους σεισμούς, να εξελιχθεί δηλαδή σε μία σμηνοσειρά, ή να γίνει κάποιος πιο ισχυρός αλλά όχι πολύ μεγάλος κύριος σεισμός (π.χ. Μ=5), ο οποίος θα ενοχλήσει αλλά δε θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη Σαντορίνη. Αυτή η θεμελιώδης επιστημονική αδυναμία είναι και ο λόγος που δεν βασίζουμε την αντισεισμική μας πολιτική στη βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (που δεν υπάρχει), αλλά στις αντισεισμικές κατασκευές.
Οπως σημειώνει ο κ. Παπαζάχος στο άρθρο του, αυτή η σεισμική έξαρση είναι ένα εντελώς διαφορετικό φαινόμενο από τη σεισμοηφαιστειακή κρίση που είναι σε εξέλιξη από τα μέσα Σεπτεμβρίου 2024 στο εσωτερικό της καλδέρας. Είναι δύο φαινόμενα που συμβαίνουν παράλληλα.
Και εξηγεί: «Στην καλδέρα της Σαντορίνης έχουμε μία σεισμική δραστηριότητα με μικρούς σεισμούς (με μεγέθη έως ~4), κυρίως στο ρήγμα της Καμένης, από την Παλαιά Καμένη έως τα Φηρά. Η σεισμικότητα αυτή οφείλεται σε παραμόρφωση της βόρειας καλδέρας του ηφαιστείου, ενώ και τα δύο φαινόμενα έχουν ανιχνευθεί έγκαιρα από τα δίκτυα του ΙΜΠΗΣ, το οποίο και ενημέρωσε πρώτο την Ελληνική Πολιτεία. Το φαινόμενο (που είναι ακόμα σε εξέλιξη) είναι παρόμοιο με αυτό του 2011-2012, δηλαδή οφείλεται στο ίδιο ηφαιστειακό κέντρο, και εξελίσσεται όπως και το προηγούμενο, δηλαδή σχετικά αργά (σε βάθος πολλών μηνών).Πρακτικά τα δύο φαινόμενα είναι ανεξάρτητα στην εξέλιξή τους, το ένα ηφαιστειακό (στην καλδέρα) και το άλλο τεκτονικό (στην Άνυδρο). Μετά τον πιο ισχυρό σεισμό της 25 Ιανουαρίου 2025 (Μ=3.8) μέσα στην καλδέρα, έχουμε μία ύφεση στη σεισμικότητα».
Επίσης σύμφωνα με τον κ. Παπαζάχο, από τα διαθέσιμα δεδομένα φαίνεται ότι η σεισμικότητα που βιώνει η Σαντορίνη τις τελευταίες ημέρες δεν είναι στο Κολούμπο, αλλά πιο βορειοανατολικά, στα ρήγματα της λεκάνης της Ανύδρου. Η τυπική σεισμικότητα που συνήθως παρατηρείται στο Κολούμπο είναι πολύ διαφορετική, και περιορίζεται σε ένα κατακόρυφο «σωλήνα» με διάμετρο το πολύ 5 χιλιόμετρα, από επίκεντρα κάτω από το ηφαίστειο (σε βάθη περίπου 5-10 χιλιόμετρα).
