Η συγκέντρωση για τα Τέμπη στο Σύνταγμα ήταν ογκώδης, με τη συμμετοχή να ξεπερνά τις προσδοκίες των διοργανωτών, που είχαν απευθύνει το κάλεσμα διαδικτυακά.
Από νωρίς το μεσημέρι, η πλατεία γέμισε από ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης, δημιουργώντας ένα πλήθος ετερόκλητο. Η ατμόσφαιρα ήταν βουβή, με λιγοστές διακοπές από συνθήματα.
Οι δρόμοι γύρω από το Σύνταγμα κατακλύστηκαν από κύματα διαδηλωτών που προσέρχονταν αδιάκοπα: από τη Βασιλίσσης Σοφίας, τη Σταδίου και την Πανεπιστημίου, την Αμαλίας από το ύψος του Ζάππειου, την Ερμού, τη Μητροπόλεως και την Καραγεώργη Σερβίας.
Πανοραμικές εικόνες από το κέντρο της Αθήνας
Το κέντρο της Αθήνας είχε κλείσει, η κυκλοφορία των οχημάτων είχε καταστεί αδύνατη, ενώ η ανθρωπογεωγραφία της συγκέντρωσης ήταν εξαιρετικά ποικιλόμορφη. Συμμετείχαν πολίτες από όλο το ηλικιακό φάσμα: από ηλικιωμένα ζευγάρια μέχρι φοιτητές, γονείς με τα παιδιά τους σε καροτσάκια, πολλοί άνθρωποι που δεν είχαν συμμετάσχει ποτέ ξανά σε συγκεντρώσεις.
«Δεν είχα πάει ποτέ σε καμία πορεία»
«Ημουν εκεί, ένας άνθρωπος που δεν έχει πατήσει ποτέ σε καμία πορεία, κανένα συλλαλητήριο, πλην εκείνου του ΝΑΙ. Ημουν εκεί, γιατί από χθες ένιωθα ότι δεν γίνεται να μην είμαι», τόνισε στην «Κ» η Ρεγγίνα Βλαχαντώνη. Το μήνυμα της συγκέντρωσης ήταν σαφές: έκφραση αγανάκτησης από ανθρώπους που απαιτούν διαφάνεια και δικαιοσύνη για όσα συνέβησαν.
Ημουν εκεί, γιατί έχω παιδί στην ηλικία αυτών των παιδιών, και η εγγύτητα με πονάει βαθιά.
«Ημουν εκεί, γιατί, όπως στο Μάτι, πέρα από το σοκ του γεγονότος, είχα αηδιάσει και εξοργιστεί με το victim blaming. Την ίδια αηδία, ίσως και μεγαλύτερη, νιώθω όλον αυτό τον καιρό. Βλέπω να “χτυπούν” γονείς που έχασαν παιδιά με βασανιστικό τρόπο, που εξαϋλώθηκαν, γονείς που ζητούν να μάθουν το γιατί, με διαφάνεια. Ημουν εκεί, γιατί έχω παιδί στην ηλικία αυτών των παιδιών, και η εγγύτητα με πονάει βαθιά. Ημουν εκεί και μου έκανε εντύπωση το μείγμα του πλήθους: άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις ηλικίες. Αλλά πιο πολύ με εντυπωσίασαν τα ζευγάρια των ηλικιωμένων, χέρι χέρι, με τις μάσκες τους. Θα έβαζα στοίχημα πως πολλοί από αυτούς δεν είχαν βρεθεί ξανά σε κάτι τέτοιο, ίσως από ποτέ ή από πριν 30 χρόνια».
Ο Μάνος Στεφανίδης πήγε στο Σύνταγμα με τη μικρή του κόρη. «Πήγε και η φίλη μου με τα δύο παιδιά της, πήγε και η μισή γειτονιά μου στο Φάληρο» τόνισε, συμπληρώνοντας: «Είναι πολιτικό λάθος να μην ακούμε ή να υποτιμάμε το πένθος και την οργή ενός κόσμου που συνήθως είναι καρφωμένος στην πολυθρόνα του».
«Να μη μείνουν σκιές»
«Πήγα γιατί μπορώ να κατανοήσω τον πόνο αυτών των ανθρώπων, λόγω ενός δικού μου βιώματος. Είναι πολύ δύσκολο να χάσεις έναν άνθρωπό σου με βίαιο και απρόσμενο τρόπο. Πολλοί εξ αυτών δεν πήραν καν τα σώματα των συγγενών τους διότι είχαν απανθρακωθεί», είπε στην «Κ» η κ. Στέλλα, η οποία έφτασε στο Σύνταγμα από το Μετς με τον σύζυγό της και ένα ακόμα φιλικό ζευγάρι.
Οι συγγενείς των θυμάτων θέλουν σαφείς απαντήσεις, να μη μείνουν σκιές. Δεν θα ησυχάσουν σε διαφορετική περίπτωση.
Η ίδια εντυπωσιάστηκε από τη συμμετοχή του κόσμου, αλλά και την ποικιλομορφία των διαδηλωτών. «Είδα γονείς με καροτσάκια με τα μωρά τους, είδα κόσμο από παντού. Τρόμαξα όταν άρχισαν τα επεισόδια, μία κυρία που είχε ένα καρότσι με το παιδί της είχε πάθει σοκ κι έτρεχε».
«Είμαι εδώ για να στείλω ένα μήνυμα ότι δεν θα επιτρέψουμε να ξαναγίνει», τόνισε στην «Κ» ο 48χρονος Αντώνης, καταστηματάρχης από τη Ρόδο. «Πρέπει κάποια στιγμή η νοοτροπία του να τ’ αφήνουμε όλα στην τύχη να αλλάξει».
«Είναι θέμα δημοκρατίας»
Η Ελένη Μαλανδράκη είναι πολιτικός επιστήμονας: «Συμμετείχα γιατί είναι θέμα δικαιοσύνης και οι θεσμοί και η διαφάνεια μας αφορούν όλους. Είναι θέμα δημοκρατίας. Υπάρχουν σοβαρά λάθη και κρατικές ευθύνες που δεν έχουν αποδοθεί».
Η κ. Μαλανδράκη έφτασε στο Σύνταγμα με το Μετρό από το Χαλάνδρι. Ηταν τόσος ο κόσμος που δεν κατάφερε να βρει τους φίλους της, με τους οποίους είχε δώσει ραντεβού στην πλατεία.
«Δεν μπορούσα καν ν’ ανέβω στα σκαλάκια του Συντάγματος», λέει στην «Κ» και προσθέτει: «Υπάρχουν ακόμα αναπάντητα ερωτήματα, δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη κι αυτό είναι η κορωνίδα της Δημοκρατίας. Αρα, ασφαλώς και πήγα κι ασφαλώς πρέπει να πιεστεί η εξουσία».
Ο Λευτέρης, άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία στην εστίαση, λέει: «Υπάρχει το αίσθημα ότι δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη, μου προκαλεί εντύπωση η χρονική καθυστέρηση».
«Ο λόγος που ακύρωσα ολόκληρο το κυριακάτικο πρόγραμμά μου για να παρευρεθώ στη συγκέντρωση, ήταν ένας και μόνο ένας: να βάλω ένα τόσο δα λιθαράκι για να βρει η δικαιοσύνη τον δρόμο της», τόνισε η Αλεξάνδρα, που είχε έρθει με την 16χρονη κόρη της από την Πεντέλη.
«Δεν με νοιάζει ποιος ήταν στην κυβέρνηση»
«Γιατί πήγα στη διαδήλωση; Απλούστατο. Γιατί έχω δύο ανιψιές από τον αδερφό μου, που πέθανε πριν πέντε χρόνια από καρκίνο, αφήνοντάς τες οκτώ μηνών. Γιατί σκεφτόμουν εκείνες τις ημέρες που η μία ήταν στο νοσοκομείο με σοβαρή επιπλοκή από ίωση, πόσο εύθραυστη είναι η ανθρώπινη ζωή. Γιατί έχω κλάψει πολύ στη ζωή μου από τις απώλειες όλης μου της οικογένειας, που έφυγε πολύ πρόωρα: μάνα, πατέρας, αδερφός. Κι έχω αναπτύξει μια ευαισθησία στον θάνατο και τις πληγές του», τόνισε η Σοφία, δημόσιος υπάλληλος σε υπουργείο.
Μου έκανε τεράστια εντύπωση η ησυχία του πλήθους και η προσοχή με την οποία ακούγαμε όλοι τις ομιλίες. Δεν το έχω ξαναδεί σε μαζική συγκέντρωση αυτό το πράγμα. Ούτε καν σε Εκκλησία.
Και πρόσθεσε: «Δεν με νοιάζει ποιος ήταν στην κυβέρνηση το ’23, όπως δεν με ένοιαζε και το ’18, που έκλαιγα για τα θύματα στο Μάτι και τους ανθρώπους στη Marfin. Οποιος βλέπει τον πόνο με πολιτικό πρίσμα είναι, για μένα, ό,τι χειρότερο».
«Δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να λείπει από αυτή τη διαδήλωση», τόνισε στην «Κ» ο δικηγόρος Σπύρος Σαλαμαστράκης, ενώ ο Αγαμέμνων Σταυρόπουλος, επαγγελματίας με μεγάλη εμπειρία στα λογιστικά, δήλωσε: «Μου έκανε τεράστια εντύπωση η ησυχία του πλήθους και η προσοχή με την οποία ακούγαμε όλοι τις ομιλίες. Δεν το έχω ξαναδεί σε μαζική συγκέντρωση αυτό το πράγμα. Ούτε καν σε Εκκλησία». Κι απαντώντας στο ερώτημα, γιατί πήγε στη διαδήλωση, τόνισε: «Ούτε για να παρέμβω στην δικαιοσύνη, ούτε για να ρίξω την κυβέρνηση. Για να ζούμε σε ένα κράτος με στοιχειώδη ανθρωπιά».
«Ηθελα να σταθώ δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων, ώστε να μην αισθάνονται μόνες. Γιατί θα μπορούσα να ήμουν εγώ μέσα στο τρένο – θα μπορούσαμε να ήμασταν όλοι», είπε η 31χρονη Μαριάννα από τη Νέα Φιλαδέλφεια.
Η Ρεγγίνα Βλαχαντώνη φεύγοντας από τη διαδήλωση είχε ένα αίσθημα ψυχικής ανακούφισης: «Ημουν εκεί, γιατί φεύγοντας, ανεβαίνοντας τη Σέκερη –προς Κολωνάκι και όχι Χαϊδάρι, όπως λέει το τραγούδι– ένιωθα πιο ανάλαφρη απ’ ό,τι όταν πήγαινα. Ολοι ήμασταν πιο ανάλαφροι».
Συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα
Θεσσαλονίκη
Ιωάννινα
Ηράκλειο
Ναύπλιο
Πύργος
