Οταν το 2007 ο Ντόναλντ Τραμπ είχε παρουσιάσει, σε υψηλόβαθμη ελληνική αποστολή στην Νέα Υόρκη, την αρχική ιδέα –απλώς ως εκδήλωση ενδιαφέροντος– για την αξιοποίηση του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού, οι συζητήσεις δεν είχαν καρποφορήσει, καθώς πηγή παρούσα στη συνάντηση πληροφόρησε την «Κ» ότι τα σχέδια ήταν απλώς στο στάδιο της ιδέας.
Ο επανεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, όπως προκύπτει από πληροφορίες που μετέφερε στην «Κ» Ελληνοαμερικανός συνομιλητής του δισεκατομμυριούχου του real estate, δεν το έβαλε κάτω. Εξάλλου, ήταν ανέκαθεν ένας σκληρός παίκτης της αγοράς, αμερικανικής και διεθνούς.
Ετσι, ανέθεσε στον Ελληνοαμερικανό αρχιτέκτονα Κώστα Κονδύλη και στον στενό του συνεργάτη Γιάννη Φωτιάδη να ετοιμάσουν –δύο μάλιστα– μελέτες, που είχαν ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2010, για να επανακατατεθεί η πρότασή του, όπερ και εγένετο το 2012, εκείνη τη φορά στο ΤΑΙΠΕΔ, όπου είχε την ευθύνη των αποκρατικοποιήσεων της μνημονιακής περιόδου.
Αυτά τα δύο σχέδια παρουσιάζει σήμερα η «Κ».
Η πρώτη και η δεύτερη πρόταση
Η πρώτη πρόταση του γραφείου του Κώστα Κονδύλη, που τα είχε ενεχειρίσει ο ίδιος στον Ελληνοαμερικανό με τον οποίον συνομίλησε η «Κ», ήταν κατά βάση οικιστική, όπως φαίνεται και στα σχέδια, και η δεύτερη εγγύτερα σε όσα είχε κατά νουν η ελληνική κυβέρνηση για την υλοποίηση του μητροπολιτικού πάρκου στο παλαιό αεροδρόμιο του Ελληνικού.
Τα σχέδια της Costas Kondylis Architecture ήταν βασισμένα, ως φαίνεται και από τις φωτογραφίες που δημοσιεύει η «Κ», στους πέντε ολυμπιακούς κύκλους. Επιπλέον, όπως σημειώνεται στην εισαγωγή της αρχιτεκτονικής πρότασης, το όραμα του Κώστα Κονδύλη για το Ελληνικό ήταν χωρισμένο σε τρεις κλίμακες: τοπική, μητροπολιτική/περιφερειακή και εθνική.
Η πρόταση του Κώστα Κονδύλη
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ
Περίληψη
Εισαγωγή
Σε απόσταση είκοσι χιλιομέτρων από την Αθήνα, στις ακτές της Μεσογείου, το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, που έκλεισε το 2001, χρησιμοποιήθηκε ως Ολυμπιακό Χωριό στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Η έκταση του χώρου είναι 5.300 στρέμματα.
Το 2001, όταν το αεροδρόμιο μετακινήθηκε, άφησε πίσω του ένα αποκαρδιωτικό τοπίο. Το παλιό ελληνικό αεροδρόμιο στο Ελληνικό άφησε μία χερσόνησο σχεδόν 5.300 στρεμμάτων που μπορεί να μετασχηματιστεί. Αυτό θα μπορούσε να καταχωριστεί ως το μεγαλύτερο έργο βιομηχανικής ανάπλασης στη χώρα.
Επειτα από 10 χρόνια, έχει δημιουργηθεί ένα νέο περιβάλλον, με οπτικές αναφορές στις παλιές φυσικές μορφές της ιστορίας του τοπίου του, δημιουργώντας ταυτόχρονα έναν οπτικό διάλογο με τη μηχανική γραμμικότητα των διαδρόμων του αεροδρομίου.
Το Μητροπολιτικό Πάρκο
Στην Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα, η ανάγκη για δημόσιο ανοιχτό χώρο είναι κάτι περισσότερο από επείγουσα.
Διεθνή παραδείγματα, όπως το Central Park στη Νέα Υόρκη, το Hyde Park και οι Κήποι του Κένσινγκτον στο Λονδίνο ή το Bois de Boulogne στο Παρίσι, είναι ορισμένα μόνο από τα παραδείγματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε.
Προτείνουμε να μεταμορφώσουμε τον χώρο του αεροδρομίου σε ένα αστικό «Μητροπολιτικό Πάρκο» που θα έχει τρεις κλίμακες δραστηριοτήτων: τοπική, μητροπολιτική/περιφερειακή και εθνική.
Ενα νέο «Μητροπολιτικό Πάρκο» που θα περιλαμβάνει πολιτιστικές εγκαταστάσεις, χώρους αναψυχής και ελεύθερου χρόνου, αποκατάσταση υπαρχόντων κτιρίων, όπως το κτίριο τερματικού σταθμού του Εερο Σάαρινεν, καθώς και μια σειρά νέων και μοναδικών στοιχείων που θα επαναφέρουν την Αθήνα στο διεθνές προσκήνιο.
Πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή η μεταμόρφωση και η ανάπλαση με τον πιο κοινωνικά και περιβαλλοντικά επωφελή τρόπο;
Η επεξεργασία των μολυσμένων εδαφών καθώς και ο σχεδιασμός νέων μορφών τοπίου θα αποτελέσουν μέρος μιας νέας δομής πάρκου. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας νέας δασώδους περιοχής, καλύτερες ζώνες κατά μήκος των περιοχών για διατήρηση του φυσικού στοιχείου, ένα δίκτυο πεζοδρόμων, σε συνδυασμό με το κεντρικό Πάρκο που θα ενώνει όλα τα παραπάνω.
Costas Kondylis Architecture
Η δεύτερη πρόταση ήταν και εκείνη που είχε προκριθεί από τον Trump Organization, προκειμένου να υποβληθεί στον διεθνή διαγωνισμό που είχε προκηρύξει το ΤΑΙΠΕΔ. Οπως προκύπτει, στις αθλητικές εγκαταστάσεις θα περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, γήπεδο τένις, μπάσκετ, ποδοσφαίρου, βόλεϊ, γκολφ, στίβος, υδάτινο πάρκο και κέντρο ιπποδρομιών. Στην περιβαλλοντική περιοχή, θα δημιουργείτο βοτανικός και ζωολογικός κήπος και ορνιθολογικό κέντρο, ενώ στον πολιτιστικό κύκλο προβλεπόταν να δημιουργηθούν Μουσείο Αεροπορίας, πινακοθήκη, πάρκο γλυπτών, πολιτιστικό κέντρο, υπαίθριος κινηματογράφος και Μουσείο Αθλητισμού.
Παράλληλα, στους υπόλοιπους κύκλους του σχεδίου του Κώστα Κονδύλη περιλαμβάνονταν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, μετεωρολογικός σταθμός, συνεδριακό κέντρο στο κτίριο του Σάαρινεν που θα αποκαθίστατο, 10 κυβερνητικά κτίρια, τρία ξενοδοχεία και υπόγειος βιολογικός καθαρισμός.
Οι πέντε κύκλοι – περιοχές
Σύνδεση Κύκλων και Σφαιρών
Η πρότασή μας για την αναμόρφωση του Μητροπολιτικού Πάρκου βασίζεται στην αρχή των αλληλοεπικαλυπτόμενων κύκλων, προκειμένου να επιτευχθεί ένας οπτικός σύνδεσμος μεταξύ του ιστού της πόλης, των χώρων του Ολυμπιακού Πάρκου και των γύρω περιοχών. Οι πέντε αλληλοσυνδεόμενοι κύκλοι που επιλέξαμε θυμίζουν τους γνωστούς ολυμπιακούς κύκλους και επιδιώκουν να ενώσουν την ταυτότητα του πάρκου με την ιστορική σημασία της αρχαίας και της σύγχρονης Αθήνας.
Οι κύκλοι δεν συμβολίζουν μόνο τον τρόπο με τον οποίο τα οικόπεδα και οι δραστηριότητες του πάρκου επικαλύπτονται και συνδέονται, αλλά επίσης υπογραμμίζουν την ιδέα ενός Ολυμπιακού Πάρκου που θα προσφέρει συνεχείς και αλληλένδετες δραστηριότητες στους επισκέπτες.
Οι πέντε κύκλοι περιλαμβάνουν διαφορετικές περιοχές:
- Περιοχή Αθλητισμού: Αυτή η περιοχή θα περιλαμβάνει την ανακατασκευή των υπαρχουσών ολυμπιακών αθλητικών εγκαταστάσεων. Ο στόχος είναι να διατηρηθούν αυτές οι εγκαταστάσεις και να τις ενσωματώσουμε σε ένα νέο πρόγραμμα δημόσιων αθλητικών χώρων που θα επιτρέψουν την καθημερινή χρήση και δραστηριότητα.
- Περιοχή Αναψυχής: Αυτή η περιοχή θα ενθαρρύνει τις δραστηριότητες αναψυχής και χαλάρωσης με χώρους πρασίνου, λίμνες και καφέ, δημιουργώντας έναν χώρο για τους Αθηναίους και τους τουρίστες να απολαύσουν τη φύση μέσα στην πόλη.
- Περιοχή Πολιτισμού: Ενας χώρος για πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπου θα μπορούν να φιλοξενούνται εκδηλώσεις και φεστιβάλ, προσφέροντας έναν τόπο για την προβολή του πολιτισμού και της τέχνης.
- Περιοχή Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: Ενας χώρος αφιερωμένος στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και στην εκπαίδευση γύρω από τη διατήρηση του περιβάλλοντος.
- Περιοχή Καινοτομίας: Στόχος αυτής της περιοχής είναι η ενθάρρυνση της καινοτομίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης, με την ίδρυση ενός ερευνητικού και εκπαιδευτικού κέντρου που θα εστιάζει σε περιβαλλοντικές και αστικές λύσεις.
Οι εικόνες στην πρότασή μας περιλαμβάνουν μια φωτογραφία των ολυμπιακών κύκλων και μια αρχαία ελληνική αναπαράστασή τους, συνδέοντας έτσι την αρχαία ιστορία με τη σύγχρονη αστική ανάπτυξη.
Costas Kondylis Architecture
Σύμφωνα με τα προτεινόμενα σχέδια της Costas Kondylis Architecture, τα αθλητικά κτίρια θα καταλάμβαναν 161.000 τ.μ., τα ξενοδοχεία 25.822 τ.μ., τα κυβερνητικά κτίρια 14.514 τ.μ., τα νέα οικιστικά πρότζεκτ 290.000 τ.μ., πάρκινγκ 104.200 τ.μ. και δρόμους 165.000 τ.μ. Την ίδια στιγμή, είχαν προβλεφθεί και τα φυτά που θα κάλυπταν την πράσινη έκταση του Ελληνικού, που θα κάλυπτε επιφάνεια 4.380 στρεμμάτων.
«Εκανε πίσω όταν άκουσε για διαγωνισμό»
Από την άλλη, όπως λέει μέλος του Δ.Σ. του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων εκείνης της περιόδου, η εταιρεία του επανεκλεγέντος Αμερικανού προέδρου «είχε απλώς εκδηλώσει αρχικό ενδιαφέρον εκείνη την περίοδο, δείχνοντάς μας απλώς τα σχέδια που επρόκειτο να υποβάλει ο Trump Organization».
Αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν εντέλει στον διαγωνισμό, καθώς, όταν τους είχαμε πει ότι θα έπρεπε να διαγωνιστούν μαζί με όλους τους ενδιαφερομένους, αντέδρασαν λέγοντας «μα τι λέτε; Εμάς συνήθως μας πληρώνουν για να αναλάβουμε έργα», αφού είχαν επικοινωνήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ, εκείνη τη στιγμή, μπροστά μας, με βιντεοκλήση.
Την ίδια περίοδο, μάλιστα, υψηλόβαθμοι και στενοί συνεργάτες του Ντόναλντ Τραμπ είχαν επισκεφθεί το Ελληνικό και είχαν συναντηθεί με μέλη του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ. Ωστόσο, «αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν εντέλει στον διαγωνισμό, καθώς, όταν τους είχαμε πει ότι θα έπρεπε να διαγωνιστούν μαζί με όλους τους ενδιαφερομένους, αντέδρασαν λέγοντας “μα τι λέτε; Εμάς συνήθως μας πληρώνουν για να αναλάβουμε έργα”, αφού είχαν επικοινωνήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ, εκείνη τη στιγμή, μπροστά μας, με βιντεοκλήση. Πάντως, έδειχναν να συμφωνούν με το κόνσεπτ για το Ελληνικό. Το ζήτημα ήταν η συμμετοχή τους στον διαγωνισμό».
Τα σχέδια του Κώστα Κονδύλη για το Ελληνικό είχε ζητήσει να δει επικεφαλής επενδυτικού fund που είχε συμμετάσχει εντέλει στον διαγωνισμό, χωρίς να καταφέρει τελικώς να τα αποκτήσει.
Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον, όπως μας πληροφορεί ο Ελληνοαμερικανός που είχε συναντήσει τον Ντόναλντ Τραμπ, είναι ότι τα σχέδια του Κώστα Κονδύλη για το Ελληνικό είχε ζητήσει να δει επικεφαλής επενδυτικού fund που είχε συμμετάσχει εντέλει στον διαγωνισμό, χωρίς να καταφέρει τελικώς να τα αποκτήσει.
Επεξεργασία φωτογραφιών: Michael Kirki/Καθημερινή
