Προπονητής νοημοσύνης, συνδημιουργός των μαθητών. Αυτός είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού τον 21ο αιώνα, σε μία εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη έχει «εισβάλει» στη σχολική πραγματικότητα. Πλέον δεν μιλάμε για απλή αξιοποίηση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, αλλά για άρδην αλλαγές στο εκπαιδευτικό μοντέλο. Το θέμα ετέθη στο διεθνές εκπαιδευτικό συνέδριο με τίτλο «Η εκπαίδευση και οι μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα», που οργανώθηκε από το Κολλέγιο Αθηνών και αποτέλεσε κορωνίδα για τον εορτασμό των 100 χρόνων του, όπως είπε o διευθυντής του ιδρύματος, Σπύρος Πολλάλης.
Ειδικότερα, εν μέσω των ραγδαίων αλλαγών της εποχής, διακεκριμένοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο έθεσαν τους προβληματισμούς τους για την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της εκπαίδευσης και του ρόλου του εκπαιδευτικού. «Τα ερωτήματα που θα θέτουμε στους μαθητές είναι πού βρήκαν την πληροφορία την οποία παρουσιάζουν στην τάξη, και τι τους κάνει να πιστεύουν ότι είναι αληθινή», ανέφερε ο κ. Μπιλ Μακνταϊαρμίντ, ομότιμος καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Τσάπελ Χιλ και μέλος του Συμβουλίου Επιτρόπων του Κολλεγίου Αθηνών. «Πρέπει να γίνουμε δάσκαλοι αλφαβητισμού στην τεχνητή νοημοσύνη. Και ναι, μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να ενσωματωθεί σε όλα τα μαθήματα και τάξεις», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η τεχνητή νοημοσύνη, άλλωστε, μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να κατευθύνει το μοντέλο διδασκαλίας σε μία πιο εξατομικευμένη διδασκαλία και μάθηση, με βάση τις ανάγκες κάθε μαθητή. «Θυμάμαι ακόμη αυτό που μου είπε ο πατέρας μου, όταν ήμουν μικρός, στην Κίνα. “Είσαι κακός στις αγροτικές δουλειές; Μήπως να πας σε κάποιο σχολείο;”. Τότε αυτή ήταν η εποχή, αλλά το νόημα της φράσης παραμένει: Κάθε παιδί έχει ταλέντα, δυνατότητες», παρατήρησε ο κ. Γιονγκ Ζάο, καθηγητής στην Παιδαγωγική Σχολή στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας και καθηγητής Ηγεσίας στην Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. «Τα παιδιά δεν είναι ίδια. Αλλά εμείς έχουμε το ίδιο πρόγραμμα σπουδών για όλα τα παιδιά. Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά να έχουμε εξατομικευμένη μάθηση, ώστε οι μαθητές να πάρουν ό,τι καλύτερο μπορούν», πρόσθεσε, εισάγοντας στη συζήτηση τη σημασία του πώς μπορεί να υπάρξει εξατομικευμένη εκπαίδευση και πώς θα βοηθήσει σε αυτό η τεχνητή νοημοσύνη», προσέθεσε.
«Ενα ερώτημα είναι τι αξίζει να μάθει κάποιος σήμερα και αύριο. Ενα άλλο αφορά στους πολλούς ρόλους του εκπαιδευτικού, διαχρονικά. Οι εκπαιδευτικοί είναι προσαρμογείς της γνώσης σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Εχεις, επίσης, τον ρόλο να θέτεις τις προτεραιότητες», ανέφερε η κ. Τίνα Μπλάιθ, λέκτορας στη Διεύθυνση Εκπαιδευτικής Μάθησης και Προγραμμάτων Ανάπτυξης στο Project Zero, στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
«Ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνδέεται με αυτό που εμείς πιστεύουμε ότι εξυπηρετεί το σχολείο. Αλλά αυτή η παραδοχή οδηγεί στο ερώτημα εάν ο εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει τα πάντα, να ικανοποιεί όλους τους ρόλους», τόνισε η κ. Κάθριν Κ. Μέρσεθ, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
«Η εκπαίδευση δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη· αλλάζει μέσα από σχέδιο, επιμονή και πίστη. Η τεχνητή νοημοσύνη, η ψηφιακή μετάβαση, οι νέες δεξιότητες αποτελούν τα μέσα για να πετύχουμε τον σκοπό. Και ο σκοπός μας παραμένει ο ίδιος και παραμένει αναλλοίωτος: να εμπνεύσουμε ανθρώπους ικανούς να σκέφτονται, να συνεργάζονται, να δημιουργούν και να νοιάζονται. Και ως εκ τούτου καλούμαστε ως εκπαιδευτικοί να υπηρετήσουμε αυτό το αναλλοίωτο με νέα μέσα, ώστε να δώσουμε στα παιδιά μας τη δύναμη να ονειρεύονται, να αναρωτιούνται, να αμφισβητούν και τελικά, να γίνουν οι δημιουργοί του μέλλοντός τους», παρατήρησε ο κ. Σπύρος Δουκάκης, πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Εν κατακλείδι, η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να λειτουργεί ως συνεργάτης, ενώ το σχολείο οφείλει να προετοιμάσει τους μαθητές, ώστε να διαμορφώσουν ενεργά το δικό τους μέλλον, χωρίς να αναμένουν παθητικά τις αλλαγές που θα επιφέρει η τεχνολογία. Παράλληλα, στο συνέδριο επισημάνθηκαν οι κίνδυνοι εξαιτίας της εμπλοκής ανηλίκων στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση και προτάθηκε οι πειραματισμοί να γίνονται με προσοχή, γιατί η όποια βλάβη θα μπορούσε να είναι μη αναστρέψιμη.
Τέλος, τονίζοντας το στίγμα του συνεδρίου που είχε τεθεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τασούλα, ο κ. Αλέξης Φυλακτόπουλος, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνοαμερικανικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος τόνισε: «Το μότο που συνοδεύει τον επετειακό θυρεό του Κολλεγίου Αθηνών είναι “πολίτας τρέφον”, αντικαθιστώντας το “άνδρας τρέφον” του παλαιότερου σχολείου αρρένων. Το χρέος της εκπαίδευσης να διαπλάθει πολίτες έτοιμους να υπηρετήσουν την κοινωνία, και να καλλιεργεί στους μαθητές την ικανότητα να διαχειρίζονται την αβεβαιότητα, αυτά που δεν μπορούν σήμερα να φανταστούν ότι θα συμβούν στο μέλλον».
