Στα Κεραμιά Χανίων υπάρχει η μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Δικαστή. Στα παλιά τα χρόνια, οι άνθρωποι της περιοχής οδηγούσαν στην εκκλησία όποιον υποπτεύονταν για ζωοκλοπή και εκεί τον έβαζαν να ορκιστεί πως δεν το έκανε. Ποιος μπορούσε να πει ψέματα μπροστά στον Αγιο τον Δικαστή; Οι άνθρωποι φοβούνταν, αφού πίστευαν ότι εάν κοροϊδέψουν τον Αγιο θα τους τιμωρήσει.
Οι λιγοστοί μαθητές του σχολείου των Κεραμιών έμαθαν αυτήν την ιστορία από τους παππούδες τους όταν θέλησαν να παρουσιάσουν την ιστορία της περιοχής τους σε συνομηλίκους τους. Το πέτυχαν χάρη σε έναν εμπνευσμένο δάσκαλο, που αξιοποίησε τη νέα τεχνολογία για να ανοίξει ένα παράθυρο στους μαθητές του. «Στα Κεραμιά ήταν η πιο αυθεντική εκπαιδευτική εμπειρία μου», λέει στην «Κ» ο 52χρονος δάσκαλος Χρήστος Συννεφάκης, που κινητοποίησε τα παιδιά, ηλικίας 7 και 8 ετών.
Η Δημοτική Ενότητα Κεραμιών βρίσκεται στα βόρεια και ανατολικά του νομού Χανίων, στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Είναι κατεξοχήν ορεινή περιοχή και περιλαμβάνει μικρές κοινότητες, με πληθυσμό 50 έως 164 κατοίκων. Ολοι μαζί δεν είναι ούτε 1.000, 738 μονίμους κατοίκους έδειξε η απογραφή του 2021. Το σχολείο των Κεραμιών, το οποίο συγκεντρώνει τους μαθητές όλων των γύρω χωριών, έχει κάθε χρόνο περί τους 25 με 27 μαθητές· ας αναλογιστούμε ότι τόσος είναι ο αριθμός ενός μόνο τμήματος σε μία πόλη.
Οι περισσότερες οικογένειες είναι κτηνοτρόφοι και τα παιδιά της περιοχής ζουν χωρίς τα εκπαιδευτικά μέσα και τις εμπειρίες που μπορούν να αποκτήσουν οι συνομήλικοί τους σε ένα αστικό κέντρο και μια κωμόπολη. «Οι περισσότεροι μαθητές θέλουν να συνεχίσουν τη δουλειά του πατέρα τους, να γίνουν κτηνοτρόφοι», τονίζει ο κ. Συννεφάκης. «Κάθε πρωί, πριν ξεκινήσουν για το σχολείο πήγαιναν να αρμέξουν τα πρόβατα και το μεσημέρι πάλι ασχολούνταν με τα ζώα που έχει η οικογένεια. Δύσκολη ζωή», συμπληρώνει. Και ήταν μικρά παιδιά.
«Στα Κεραμιά ήταν η πιο αυθεντική εκπαιδευτική εμπειρία μου», λέει στην «Κ» ο Χρήστος Συννεφάκης, ο οποίος σήμερα είναι διευθυντής σε άλλη μονάδα.
Εκείνος, όταν τοποθετήθηκε σε αυτό το σχολείο προ οκταετίας, προσπάθησε να ανοίξει στους μαθητές ένα παράθυρο στον υπόλοιπο κόσμο με τη χρήση της τεχνολογίας. «Μπορεί τα σημερινά παιδιά να χρησιμοποιούν πολύ νωρίς την τεχνολογία, ωστόσο υπάρχουν κάποια που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα», λέει ο κ. Συννεφάκης. Και ας μη γελιόμαστε· άλλο η χρήση της τεχνολογίας στο μάθημα και άλλο ένα παιδί να έχει το κινητό τηλέφωνο για να παίζει, όπως πιθανότατα συμβαίνει με όλα τα παιδιά, ακόμη και στις ακριτικές και δυσπρόσιτες περιοχές.
Ο κ. Συννεφάκης, μετέχοντας στο πρόγραμμα «Οδυσσέας» του Εργαστηρίου Προηγμένων Μαθησιακών Τεχνολογιών στη Διά Βίου και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΕΔΙΒΕΑ) του Πανεπιστημίου Κρήτης, προσέφερε στους μαθητές του την ευκαιρία να μάθουν… αλλιώς. «Στο πρόγραμμα τα σχολεία, με τηλεδιασκέψεις, επικοινωνούσαν με άλλα σχολεία και συνεργάζονταν πάνω σε ένα πρότζεκτ. Αρχικά τα παιδιά των Κεραμιών παρουσίασαν στους μαθητές των άλλων σχολείων την ιστορία της περιοχής τους. Εβγαιναν στα γύρω χωριά, έβγαζαν φωτογραφίες από σημεία που τους άρεσαν, μάθαιναν ιστορίες σαν αυτήν του Αγίου Νικολάου του Δικαστή. Μιλούσαν με τους μεγαλύτερους, “έκαναν έρευνα”», παρατηρεί ο κ. Συννεφάκης. «Συνδεόμασταν με σχολεία του Ηρακλείου και του ορεινού Μυλοποτάμου. Επίσης, το 2019 ασχοληθήκαμε με το θέμα της ασφάλειας του Διαδικτύου· μιλήσαμε για τον εθισμό, το cyberbullying, την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Είναι ζητήματα που θα “βρει” μπροστά του κάθε παιδί και άρα η ενημέρωση των παιδιών πρέπει να ξεκινήσει νωρίς, από τα χρόνια του δημοτικού. Και στην περίπτωση του σχολείου των Κεραμιών δεν υπάρχει οικογενειακό περιβάλλον με τις απαραίτητες γνώσεις, ώστε να ενημερώσει και να βοηθήσει τα παιδιά», τονίζει.
Στο τέλος του προγράμματος οι μαθητές έφτιαξαν ένα βίντεο κινουμένων σχεδίων, στο οποίο περιέγραψαν, αξιοποιώντας τις γνώσεις που πήραν στο πρόγραμμα, τους κινδύνους που διατρέχει ένας ανήλικος στο Διαδίκτυο.
«Τους συναντώ»
Ο κ. Συννεφάκης είναι πλέον διευθυντής του δημοτικού σχολείου Καλυβών Χανίων, ενώ κάνει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Οι μαθητές που είχε στα Κεραμιά έχουν φτάσει στο λύκειο. «Οταν πηγαίνω στο χωριό, τους συναντώ. Οι πιο πολλοί θέλουν να ακολουθήσουν το επάγγελμα του πατέρα τους, να γίνουν τυροκόμοι, μελισσοκόμοι. Αλλά θέλουν να το σπουδάσουν. Και σκεφτείτε ότι πολλοί προέρχονται από οικογένειες που οι γονείς είναι αγράμματοι».
