Η καθοριστική επιρροή του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος στην ζωή μιας τυφλής μαθήτριας ενέπνευσε την οικογένεια της να προσφέρει ευκαιρίες και σε άλλους φοιτητές
Μια πρωτοβουλία που αναδεικνύει πώς οι προσωπικές ιστορίες μπορούν να γίνουν μονοπάτι που οδηγεί και άλλους ανθρώπους προς την δημιουργικότητα, την μάθηση, την προκοπή. Είναι η υποτροφία από την οικογένεια Άλντους στο Deree – The American College of Greece, για φοιτητές με τυφλότητα, η οποία δημιουργήθηκε το 2023 με σκοπό την στήριξη φοιτητών με καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις και σημαντικές προοπτικές στο ταξίδι τους στην εκπαίδευση.
Μέσω της υποτροφίας, ένας νέος φοιτητής ή μια νέα φοιτήτρια με τυφλότητα θα έχουν πλήρως καλυμμένα τα έξοδα φοίτησης τους για όλο το πρόγραμμα σπουδών της επιλογής τους, το οποίο μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε ακαδημαϊκά έτη.
Για την οικογένεια Άλντους, η υποτροφία αυτή έχει έναν προσωπικό χαρακτήρα. Δωρητής είναι ο Αλέξανδρος Άλντους, απόφοιτος του Pierce, προς τιμήν του πατέρα του, Ευγένιου Ραλφ Άλντουs, τ. καθηγητή του Deree, και της μητέρας του, δρ Ελευθερίας Μπερνιδάκη-Άλντους, Ομότιμης καθηγήτριας του Deree και αποφοίτου του Pierce, η οποία ήταν η πρώτη μαθήτρια με τυφλότητα που φοίτησε στο Pierce. Οι δεσμοί της οικογένειας με το Κολλέγιο είναι ισχυροί και τα τρία παιδιά του ζευγαριού φοίτησαν εκεί. Έτσι, οι ίδιοι γνωρίζουν καλά τις ευκαιρίες που δίνει το Εκπαιδευτικό Ίδρυμα σε όλες τις βαθμίδες των σπουδών, αλλά και τα εφόδια με τα οποία εξοπλίζει τους μαθητές και φοιτητές του για να εξελιχθούν.
Παράλληλα, η οικογένεια, γνωρίζοντας τις δυσκολίες με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος ένας τυφλός άνθρωπος στις σπουδές και στην εργασία, θέλησε έτσι να δώσει την ευκαιρία σε έναν φοιτητή ή μια φοιτήτρια να σπουδάσει στο Deree – Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος με προοπτική να συνεχίσει τις σπουδές του, να προετοιμαστεί για τον κλάδο της εργασίας και να ενταχθεί καλύτερα στην κοινωνία. Όπως λέει η δρ Μπερνιδάκη – Άλντους στην «Κ», αυτή η υποτροφία αναγνωρίζει τον αγώνα ζωής που η ίδια έδωσε για να σπουδάσει και να εργαστεί.
Στην συνέντευξη που ακολουθεί, η ίδια, ανακαλώντας μνήμες από την δική της πορεία, στέλνει το δικό της μήνυμα στους νέους που ξεκινούν σήμερα την διαδρομή τους προς την προσωπική εκπλήρωση. Και αυτό το μήνυμα είναι πως, όποια και να είναι τα εμπόδια στον δρόμο, οι προοπτικές για έναν νέο άνθρωπο είναι απεριόριστες και δεν υπάρχουν όρια ως προς το πού μπορεί κάποιος να φτάσει.
Ένα δύσκολο ταξίδι προς τη μάθηση
Την εποχή που η δρ Ελευθερία Μπερνιδάκη – Άλντους, η οποία ήταν τυφλή από την ηλικία των 3 ετών, μπήκε στο εκπαιδευτικό σύστημα, οι δυνατότητες των τυφλών μαθητών για σπουδές ήταν εξαιρετικά περιορισμένες. Όπως σχολιάζει σήμερα η ίδια, «οι δυσκολίες αντανακλούσαν την εποχή». Ένα σημαντικό εμπόδιο, για τις οικογένειες ανά την Ελλάδα, ήταν το οικονομικό. Τα ειδικά σχολεία βρίσκονταν μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, και έτσι, τα τυφλά παιδιά από όλη τη χώρα έπρεπε να αφήσουν τα σπίτια τους και να φιλοξενηθούν, ως υπότροφοι, σε ένα από αυτά τα δυο εκπαιδευτικά ιδρύματα. «Θυμάμαι έντονα που έκλαιγα κρυφά στο κρεβάτι μου τα πρώτα βράδια στο δημοτικό του Οίκου Τυφλών», λέει. Φοβόταν μην νομίζουν οι δασκάλες της ότι ήθελε να επιστρέψει σπίτι της, στη Μικρή Γωνιά Ρεθύμνου, στην Κρήτη, και ειδοποιήσουν τους γονείς της να έρθουν να την πάρουν, στερώντας της έτσι την δυνατότητα για μάθηση. Παρόλα αυτά, της έλειπε το σπίτι της, έτσι έκλαιγε στην αρχή κρυφά.
Για την μικρή μαθήτρια από το Ρέθυμνο όμως, με την μεγάλη θέληση και τη δίψα για γνώση, η μεγάλη τομή στη ζωή της ήταν κοντά. Δύο γυναίκες, δύο «φωτισμένες δασκάλες», όπως τις αποκαλεί, θα έπαιζαν καταλυτικό ρόλο: «Η μία ήταν η τυφλή δασκάλα μου στον Οίκο Τυφλών Καλλιθέας, Κυριακή Νικολαΐδου, και η άλλη ήταν η διευθύντρια του Pierce, η Κοραλία Κροκοδείλου. Αυτές σκέφτηκαν να δώσουν την ευκαιρία σε μια καλή μαθήτρια του δημοτικού του Οίκου Τυφλών να φοιτήσει στο Γυμνάσιο του Pierce». Έτσι, η δρ Ελευθερία Μπερνιδάκη – Άλντους έδωσε κανονικά κατατακτήριες εξετάσεις μαζί με τις υπόλοιπες υποψήφιες, στα μαθηματικά και στην έκθεση ιδεών, πέτυχε, και έτσι ξεκίνησε ένα συναρπαστικό, νέο κεφάλαιο στην πορεία της.
Συμπερίληψη και ένταξη στην πράξη
Έτσι, έγινε η πρώτη, και η μόνη, τυφλή μαθήτρια στο Γυμνάσιο του Pierce, ένα σχολείο με απαιτητικό σχολικό πρόγραμμα και μεγάλη έμφαση στην αγγλική γλώσσα. Εκεί, άνθισε. Όπως τονίζει η ίδια, σε αυτό το σχολικό περιβάλλον βίωσε «την συμπερίληψη και την ένταξη στην πράξη», όταν ακόμη ο όρος ήταν εν πολλοίς άγνωστος στην κοινωνία. «Στο Pierce π.χ. έμαθα κι εγώ πως να λειτουργώ αποτελεσματικά με βλέποντες καθηγητές και συμμαθήτριες. Έμαθαν και αυτοί να λειτουργούν με μια τυφλή μαθήτρια. Αυτό έγινε με φυσικό τρόπο μαθαίνοντας ο ένας από τον άλλο». Έτσι, έγινε μέρος της ομάδας, της τάξης, του σχολείου. Μέσα από το σχολείο, καλλιέργησε τις δεξιότητές της και έβαλε στόχο, μετά το πέρας του Λυκείου, να συνεχίσει τις σπουδές της σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ.
Πράγματι, έτσι έγινε. Με πλήρη υποτροφία διδάκτρων και διαμονής, ξεκίνησε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο του Rochester, όπου έλαβε πτυχίο (BA) στην Κλασική Λογοτεχνία και Masters (MA) στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. Με αντίστοιχες, πλήρεις υποτροφίες έκανε στη συνέχεια μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο Johns Hopkins, στην Κλασική Λογοτεχνία και την Ελληνορωμαϊκή Ιστορία. Η διδακτορική της διατριβή, η οποία έχει εκδοθεί ως βιβλίο, έχει τον τίτλο: Blindness in a Culture of Light: Especially the Case of Oedipus at Colonus of Sophocles. «Εκεί εξετάζω τις αντιλήψεις περί τυφλότητας στην αρχαία Ελληνική λογοτεχνία, ιδιαίτερα την περίπτωση του τυφλού ποιητή και τυφλού μάντη, και αναλύω το παράδοξο των αντιλήψεων όσον αφορά τους τυφλούς. Από τη μια υπάρχει η ενόραση στην τυφλότητα και από την άλλη η τυφλότητα ως σκληρή μοίρα και τιμωρία», σχολιάζει η Δρ Μπερνιδάκη – Άλντους.
«Στο Pierce βρήκα την αυτοπεποίθηση να ανακαλύψω δρόμους, να δημιουργήσω και να αξιοποιήσω ευκαιρίες», αναγνωρίζει. Έτσι, αφού δίδαξε σε γνωστά πανεπιστήμια των ΗΠΑ (Johns Hopkins, Oberlin College, Creighton University), επέστρεψε στην Ελλάδα και στην ακαδημαϊκή της οικογένεια, το Deree, ως καθηγήτρια πλέον, όπου συνέχισε να διδάσκει, κατέχοντας την Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Παράλληλα με την ακαδημαϊκή της πορεία, σημαντική είναι και η συμμετοχή της στα κοινά, όπου έχει εργαστεί για τις διεκδικήσεις του αναπηρικού κινήματος σε πολιτικό, επιστημονικό και κοινωνικό επίπεδο. Κοινός παρονομαστής στην δράση της υπήρξε πάντα η προσπάθεια για ανάπτυξη των δυνατοτήτων των ατόμων με τυφλότητα, η αποδόμηση των κοινωνικών αντιλήψεων που τους περιβάλλουν και η αδιάλειπτη προώθηση της πλήρους ενσωμάτωσής τους σε κάθε πτυχή της κοινωνικής, πολιτισμικής και επαγγελματικής σφαίρας.
Σήμερα, θέλει, μαζί με την οικογένειά της, να δώσει την ευκαιρία σε ένα ακόμη άτομο με τυφλότητα να έχει τις ίδιες ευκαιρίες που άλλαξαν την δική της ζωή. Η υποτροφία της οικογένειας ‘Αλντους καλύπτει τα δίδακτρα σπουδών για την απόκτηση πτυχίου Bachelor σε όποια ειδικότητα από τις προσφερόμενες επιθυμεί, ενώ η διαδικασία για την υποβολή αιτήσεων είναι ανοιχτή έως ότου να συμπληρωθεί η θέση. Σκοπός είναι, καταλήγει η ίδια, «οι καλές σπουδές που προσφέρει το Deree και που μπορούν να βοηθήσουν τον τυφλό ή την τυφλή υπότροφο, να οδηγήσουν στην εύρεση εργασίας και στην κοινωνική ένταξη και συμπερίληψη».
Info: Οι υποβολές αιτήσεων είναι ανοιχτές. Οι πληροφορίες και τα κριτήρια είναι στη διάθεση όλων στο Γραφείο Εγγραφών του Κολλεγίου. Περισσότερες πληροφορίες για τις υποτροφίες του Deree στο acg.edu.
