Εντυπη έκδοση. Ανευ αναστολής και μετατροπής. Αυτές τις λέξεις χρησιμοποίησε η πρόεδρος του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων ανακοινώνοντας την έκτιση της ποινής των 5 ετών σε τέσσερις κατηγορουμένους στη δίκη για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, κάτι που έκανε το ακροατήριο να ξεσπάσει σε χειροκροτήματα. Η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου ικανοποίησε σε κάποιο βαθμό τους συγγενείς των θυμάτων αλλά και τους εγκαυματίες που βρίσκονταν στη δικαστική αίθουσα, καθώς η πόρτα της φυλακής «άνοιξε» για τέσσερις κατηγορουμένους, μεταξύ των οποίων και ένα πολιτικό πρόσωπο. Η απόφαση για τον τότε γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Ιωάννη Καπάκη, που σε πρώτο βαθμό είχε κριθεί αθώος και έπειτα από εισαγγελική έφεση και τη δευτεροβάθμια δίκη οδηγείται στη φυλακή, για τους συγγενείς των θυμάτων έχει ένα συμβολισμό, αφού τιμωρήθηκε με έναν τρόπο η πολιτική ηγεσία.
Απρόσμενη ήταν η απόφαση της πλειοψηφίας των δικαστών του Eφετείου σχετικά με τη μη παροχή του ελαφρυντικού του σύννομου βίου.
Οι τρεις δικαστές της έδρας επέβαλαν ποινή 340 ετών, με εκτιτέα τα 5 έτη, στους Σωτήρη Τερζούδη (τότε αρχηγό της Πυροσβεστικής), Βασίλη Ματθαιόπουλο (τότε υπαρχηγό), Ιωάννη Φωστιέρη (τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ) και Ιωάννη Καπάκη (τότε γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας). Με την ίδια απόφαση το δικαστήριο αποφάσισε τη μετατροπή της ποινής των 238 ετών προς 10 ευρώ ημερησίως για τους Χρήστο Γκολφίνο, τότε διευθυντή του «199», Φίλιππο Παντελεάκο, τότε διευθυντή του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας, Δαμιανό Παπαδόπουλο, τότε διοικητή του Πυροσβεστικού Σταθμού Νέας Μάκρης, Νίκο Παναγιωτόπουλο, τότε διοικητή Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών, Χαράλαμπο Χιώνη, τότε διοικητή Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής, και Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο, τον άνθρωπο από την αυλή του οποίου ξεκίνησε η φωτιά. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι κατηγορούμενοι πρέπει να καταβάλουν περίπου 40.000 ευρώ.
Σε μια πρώτη ανάγνωση της απόφασης φαίνεται πως ο δρόμος για τη φυλακή «άνοιξε» με τη μη παροχή ελαφρυντικών στους καταδικασθέντες, αλλά και την απόφαση του δικαστηρίου που έθεσε την ποινή βάσης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια στα 4 και 5 έτη κατά περίπτωση. Η ποινή βάσης υπήρξε το κομβικό σημείο διαφοράς σε σχέση με την πρωτόδικη απόφαση, η οποία την είχε θέσει στα δύο έτη, καθιστώντας την υποχρεωτικά μετατρέψιμη σε χρήμα.
Απρόσμενη ήταν η απόφαση της πλειοψηφίας των δικαστών σχετικά με τη μη παροχή του ελαφρυντικού του σύννομου βίου, το οποίο είχε δοθεί σε κάποιους εκ των πρωτοδίκως καταδικασθέντων και προτάθηκε και σε δεύτερο βαθμό για εννέα από τα δέκα πρόσωπα από την εισαγγελέα της έδρας, Σταματίνα Περιμένη.
Για τον σύννομο βίο, την πολύπαθη αυτή ελαφρυντική περίσταση που έχει προκαλέσει διχογνωμίες στον νομικό κόσμο, η εισαγγελέας εξήγησε ότι δεν αρκεί ένα λευκό ποινικό μητρώο, αλλά απαιτούνται θετικές πράξεις, στηριζόμενη και σε νομολογία του Αρείου Πάγου. «Απαντες οι κατηγορούμενοι έχουν επιδείξει μια μακρά σύννομη πορεία, πλην του τελευταίου που έχει κάποιες καταδίκες από παλαιότερα. Ολοι είχαν μια σταδιοδρομία και καλή πορεία και δεν έδωσαν δικαίωμα για την εντιμότητά τους μέχρι τον Ιούλιο του 2018», ανέφερε. Με την απόφαση της εισαγγελέως τάχθηκε και η πρόεδρος του δικαστηρίου, που μειοψήφησε στη χορήγηση του συγκεκριμένου ελαφρυντικού, διατυπώνοντας την άποψη ότι σε κάποιους κατηγορουμένους έπρεπε να αναγνωριστεί. Μάλιστα, νομικοί κύκλοι σχολίαζαν στην «Κ» ότι «θα έχει ενδιαφέρον το σκεπτικό της πλειοψηφίας, γιατί ένας πυροσβέστης συνήθως έχει καταγράψει θετικές πράξεις στον βίο του, αφού έχει και επωφελή για την κοινωνία δράση».
Το σκεπτικό της απόφασης αναμένεται με ενδιαφέρον βεβαίως και για το σκέλος που αφορά την έκτιση και την απόφαση μη μετατροπής της ποινής, καθώς το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί τη χορήγηση της μετατροπής εάν με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση κρίνει πως δεν αρκεί η μετατροπή για να αποτραπεί ο κατάδικος από το να τελέσει και άλλες αξιόποινες πράξεις.
«Για τους τέσσερις κατηγορουμένους επιβάλλεται η ποινή άνευ αναστολής, άνευ μετατροπής, καθώς θεωρούνται ύποπτοι τέλεσης νέων αδικημάτων, και θα αιτιολογήσουμε στην απόφασή μας περαιτέρω», είπε η πρόεδρος του δικαστηρίου για τους δύο πρώην αρχηγούς της Πυροσβεστικής, τον πρώην διοικητή του ΕΣΚΕ και τον πρώην γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. «Η επιβληθείσα ποινή να εκτιθεί για να αποτραπούν στο μέλλον άλλες επιπόλαιες πράξεις. Και το λέω αυτό με την πεποίθηση ότι μέχρι και σήμερα ουδείς εξ αυτών έχει αναγνωρίσει το μέγεθος των πράξεων και των παραλείψεών τους για τον κόσμο που ήταν ταγμένοι να προστατεύουν», είχε πει νωρίτερα η εισαγγελέας, ζητώντας να μετράει σε χρήμα η ποινή για τους υπόλοιπους πέντε αξιωματικούς της Πυροσβεστικής επειδή «σήκωσαν στο πεδίο όλο το φορτίο».
Το «λύεται η συνεδρίαση» και η αποχώρηση της έδρας από την αίθουσα έφερε κλάματα και χειροκροτήματα από τους συγγενείς των θυμάτων, που άρχισαν να κινούνται προς το εδώλιο για να δουν τους αστυνομικούς να περνούν χειροπέδες στους κατηγορουμένους. Εκείνη τη στιγμή, οι συγγενείς θυμάτων ξέσπασαν σε χειροκροτήματα φωνάζοντας και το όνομα του πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιου, που είχε οριστεί για να εξετάσει τις συνθήκες υπό τις οποίες συντελέστηκε η τραγωδία με τους 104 νεκρούς. «Ενα μπράβο στον Λιότσιο να πούμε», φώναξαν οι συγγενείς των θυμάτων, απευθυνόμενοι στον τότε αρχηγό και υπαρχηγό του Π.Σ.
