Συμπληρώνονται τετρακόσια χρόνια από τον θάνατο του Τίχο Μπράχε (Tycho Brahe), ενός από τους μεγαλυτέρους αστρονόμους των νέων χρόνων, αν όχι όλων των εποχών. Ο Μπράχε (που στην εποχή του ήταν περισσότερο γνωστός με το μικρό του όνομα, που ήταν η λατινοποιημένη μορφή του δανέζικου Tygo) είναι δίκαια διάσημος κυρίως για δυο σημαντικούς λόγους: (α) Παρατήρησε και περιέγραψε σωστά το πρώτο είδος άστρου που η σημερινή επιστήμη ονομάζει «νόβα» χρησιμοποιώντας το όνομα που αυτός ο ίδιος έδωσε και (β) Εκαμε μακροχρόνιες και ορθότατες παρατηρήσεις των τροχιών των πλανητών (και ιδιαίτερα του Αρη) παρατηρήσεις που χρησιμοποιώντας τες ο Γιοχν Κέπλερ διετύπωσε τους τρεις νόμους του. Το όνομα «Τίχο» έχει δοθεί, προς τιμήν του, σε έναν από τους μεγαλύτερους κρατήρες της σελήνης.
Ο Τίχο Μπράχε, γιος ενός Δανού ευγενούς, γεννήθηκε στην περιοχή Σκάνια της νότιας Σουηδίας, που τότε ανήκε στη Δανία και σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Κοπενχάγης. Ομως, μια έκλειψη Ηλίου που είδε τον έκαμε να στραφεί προς την αστρονομία. Αρχικά, έφτιαξε ένα πολύ καλά εξοπλισμένο αστρονομικό παρατηρητήριο στο κάστρο ενός θείου του. Ας σημειωθεί ότι όλο το επιστημονικό έργο του Μπράχε έγινε με παρατηρήσεις με γυμνό οφθαλμό, δηλαδή χωρίς τη χρήση τηλεσκοπίου, όργανο που εφευρέθηκε από τον Γαλιλαίο (1564 – 1642) το 1608, οκτώ χρόνια μετά τον θάνατο του Τίχο. Για τον λόγο αυτόν ο Τίχο Μπράχε είναι γνωστός ως ένας από τους δυο μεγάλους αστρονόμους (ο άλλος είναι ο Ιππαρχος (190 – 120 π.Χ.)) που έκαμαν ορθότατες και σημαντικές παρατηρήσεις με γυμνόν οφθαλμό μόνον. Σε ηλικία 19 ετών, ο Τίχο, που καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του είχε πολύ ζωηρό και ευέξαπτο χαρακτήρα, έχασε τη μύτη του σε μια μονομαχία και, από τότε, φορούσε μιαν ασημένια μύτη.
Το 1572 ο Τίχο Μπράχε παρατήρησε ένα «νέο άστρο», ένα πολύ λαμπρό άστρο στον αστερισμό της Κασσιόπειας. Το άστρο αυτό, που δεν υπήρχε προηγουμένως στην ίδια θέση (στην πραγματικότητα ήταν πολύ ασθενούς λάμψης για να είναι δυνατόν να παρατηρηθεί) είχε λαμπρότητα μεγαλύτερη από αυτήν της Αφροδίτης και παρέμεινε ορατό για ενάμισι έτος πριν από τη βαθμιαία εξαφάνισή του. Ενα παρόμοιο «νέο» άστρο είχε παρατηρήσει και ο Ιππαρχος. Επίσης, Κινέζοι αστρονόμοι κατέγραψαν, το 1054 μ.Χ., ένα παρόμοιο νέο άστρο. Ομως, την εποχή εκείνη, η επιστήμη στην Ευρωπαϊκή Ηπειρο ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη και το νέο αυτό άστρο δεν έγινε αντιληπτό εκεί. Ο Τίχο Μπράχε δημοσίευσε ένα βιβλίο 52 σελίδων περιγράφοντας το νέο φαινόμενο. Ο τίτλος του βιβλίου αυτού ήταν «Περί του νέου άστρου» (De nova stella) και έκαμε τον Μπράχε αμέσως διάσημο. Σήμερα ξέρουμε ότι τα άστρα του είδους αυτού, που από τότε ονομάζονται με τη λέξη «nova» είναι άστρα που, στο τελικό στάδιο της ζωής τους, φτάνουν στο σημείο της έκρηξης. Από την εποχή του Μπράχε δεν έχει παρατηρηθεί κανένα άστρο nova, με τη (φαινομενική) λαμπρότητα που είχε αυτό του 1572. Ομως, οι αστρονόμοι πολύ συχνά παρατηρούν παρόμοια άστρα, που όμως, επειδή είναι σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, δεν γίνονται αντιληπτά παρά μόνον με τα σημερινά ισχυρά τηλεσκόπια.
Εχοντας την εύνοια, και τη χρηματική υποστήριξη, του βασιλιά της Δανίας, ο Τίχο Μπράχε εγκατέστησε ένα αστρονομικό παρατηρητήριο στο νησί Βεν, ανάμεσα στη Δανία και τη Σουηδία. Το παρατηρητήριο αυτό εξοπλίστηκε με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο, σε ύψος (σημερινού) κόστους της τάξης του ενάμισι εκατομμυρίου δολαρίων. Εκεί ο Τίχο έκαμε τις μακροχρόνιες παρατηρήσεις του πάνω στις τροχιές των πλανητών, παρατηρήσεις που κατέγραψε με θαυμαστήν ακρίβεια και ευσυνειδησία. Από την άποψη αυτή ο Τίχο Μπράχε είναι ένας επιστήμονας που είχε πέρα για πέρα κατανοήσει τον σύγχρονο (με μας σήμερα) τρόπο εργασίας: προηγείται η ορθή παρατήρηση, η θεωρητική ερμηνεία μπορεί να περιμένει. Εκεί ο Τίχο έκαμε επίσης ακριβέστερες παρατηρήσεις πάνω στην τροχιά ενός κομήτη που τότε είχε εμφανισθεί. Η παράλλαξη του κομήτη αυτού, δηλαδή η διαφορά της γωνίας παρατήρησης από δύο διαφορετικά σημεία της γης, έδειξε ότι ο κομήτης είναι πολύ μακριά από τη γη, σαφώς πολύ πιο μακριά από όσο είναι η σελήνη και ότι η τροχιά του δεν θα μπορούσε να είναι κυκλική αλλά αναγκαστικά θα έπρεπε να είναι πεπλατυσμένη. Το συμπέρασμα αυτό βρισκόταν σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις των αρχαίων (για παράδειγμα, του Αριστοτέλη) πράγμα που ο Μπράχε, ως πολύ συντηρητικός, δεν ήθελε εύκολα να παραδεχθεί.
Η τόσο αποδοτική επιστημονική εργασία του Τίχο Μπράχε στο νησί Βεν, έληξε με τον θάνατο του βασιλιά Φρειδερίκου ΙΙ. Ο διάδοχός του Χριστιανός IV έδειξε πλήρη έλλειψη κατανόησης για τον ευέξαπτο χαρακτήρα του αστρονόμου και διέκοψε τη χρηματική του επιχορήγηση. Το 1597 ο Μπράχε δέχθηκε την πρόσκληση του αυτοκράτορα Ροδόλφου ΙΙ και εγκαταστάθηκε στην Πράγα, όπου και πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα, πιθανώς από ρήξη της ουροδόχου κύστης. Ομως, κατά το διάστημα της παραμονής του στην Πράγα, έγινε μαθητής του (και συνεχιστής του έργου του) ο Γερμανός Γιόχαν Κέπλερ (1571-1630), ο οποίος κληρονόμησε και όλα τα τετράδια αστρονομικών παρατηρήσεων του δασκάλου του. Ο Κέπλερ, μελετώντας τα τετράδια αυτά και προσπαθώντας (εις μάτην) να επιτύχει την εγγραφή ή την περιγραφή (δηλαδή το ταίριασμα) των πλανητικών τροχιών στα πέντε ιδανικά, πλατωνικά στερεά, το τετράεδρο, τον κύβο, το οκτάεδρο, το δωδεκάεδρο και το εικοσάεδρο, κατέληξε στη διατύπωση των τριών του νόμων: 1) Οτι οι πλανήτες κινούνται, όχι σε κυκλικές αλλά, σε ελλεπτικές τροχιές, στη μία εστία των οποίων βρίσκεται ο ήλιος, 2) ότι μια ευθεία γραμμή, που αρχίζει από τον ήλιο και τελειώνει στον πλανήτη καλύπτει ίσα εμβαδά σε ίσους χρόνους κατά την κίνηση του πλανήτη αυτού και 3) ότι το τετράγωνο του χρόνου της περιστροφής κάθε ενός πλανήτη γύρω από τον ήλιο είναι ευθέως ανάλογο με τον κύβο της απόστασής του από αυτόν.
Οι νόμοι αυτοί του Κέπλερ ήταν καθαρά εμπειρικοί, δηλαδή είχαν διατυπωθεί με βάση την παρατήρηση και μόνον, χωρίς καμία θεωρητική ερμηνεία. (Κάτι τέτοιο είναι πέρα για πέρα επιστημονικό και πάντα δίνει το έναυσμα για τη διατύπωση θεωριών οι οποίες όμως πρέπει να θεμελιωθούν με περαιτέρω παρατηρήσεις). Για την ερμηνεία (τη θεωρητική στήριξη) των τριών νόμων του Κέπλερ, ο Ισαάκ Νεύτων (1642-1727) διετύπωσε τον νόμο της παγκόσμιας έλξης των ουρανίων σωμάτων (δηλ. την ουράνιο μηχανική του). Με λίγα λόγια, αυτό που έκαμε ο Νεύτων ήταν να φτιάξει ένα σύστημα αρχικών παραδοχών, η μαθηματική κατεργασία των οποίων οδηγεί στη διατύπωση των νόμων του Κέπλερ, οι οποίοι τώρα εμφανίζονται όχι ως προϋποθέσεις, αλλά ως συμπέρασμα. Παρενθετικά, για τη διατύπωση της ουράνιας μηχανικής, χρειάζονταν ανώτερα μαθηματικά που τότε δεν υπήρχαν. Ετσι, ο Νεύτων διετύπωσε και τον απειροστικό λογισμό (τελείως ανεξάρτητα από τον Γερμανό μαθηματικό και φιλόσοφο Γκότφριντ Λάιμπνιτς (1646-1717), ο οποίος μάλιστα δημοσίευσε μια περισσότερο προχωρημένη μορφή του ίδιου θέματος πριν από τον Νεύτωνα]. Ετσι βλέπουμε πως, στην επιστήμη, η μια ανακάλυψη γίνεται η πέτρα πάνω στην οποία πατάει για να προχωρήσει η επόμενη ανακάλυψη.
Ο αιώνας που διαδέχθηκε την εποχή του Τίχο Μπράχε είναι γεμάτος με κατακτήσεις της επιστήμης, της φιλοσοφίας και της τέχνης. Από τη φιλοσοφία έχουμε τις μορφές του Φράνσις Μπέικον, του Τόμας Χομπς, του Καρτέσιου, του Σπινόζα, του Λάιμπνιτς και του Τζον Λοκ. Στην επιστήμη έχουμε, εκτός από τον Γαλιλαίο και τον Νεύτωνα, τους Νάπιερ και Μπριγκς, η συμβολή των οποίων στην πρόοδο της επιστήμης, με την ανακάλυψη των λογαρίθμων ήταν τεράστια, τον Γουίλιαμ Χάρβεϊ, με την ανακάλυψη της μικρής και της μεγάλης κυκλοφορίας του αίματος, τον Ρόμπερτ Μπόιλ, τον «πατέρα της Χημείας», όπως έχει ονομαστεί, τον Ε. Μαριότ, τον Μπλεζ Πασκάλ και τον Δανό αστρονόμο Ρέμερ, ο οποίος ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να προσδιορίσει την ταχύτητα του φωτός, χρησιμοποιώντας για τον σκοπό αυτό τις παρατηρήσεις του πάνω στους δορυφόρους του πλανήτη Δία. Στη μουσικη έχουμε τη γένεση του Μπαρόκ, με τις κορυφαίες μορφές των Μπουξτεχούντε, Πάχελμπελ, Λουλί, Κουπερέν, Κορέλι, Βιβάλντι, Αλμπινόνι, Τέλεμαν, Μπαχ και Χέντελ. Στη ζωγραφική έχουμε τους Ρέμπραντ, Φρανς Χαλς και πολλούς άλλους. Στην πολιτική βλέπουμε την (παροδική αλλά πολύ σημαντική) κατάργηση της μοναρχίας στην Αγγλία, με την καρατόμηση του Καρόλου Ι και τον τριακονταετή πόλεμο στην Ηπειρωτική Ευρώπη (1618 – 1648). Πού οφειλόταν όλος αυτός ο αναβρασμός αναζητήσεων που οδήγησε στον σύγχρονό μας κόσμο; Η εισροή στη Δύση γνώσεων της ελληνικής αρχαιότητας, που ήταν άμεση συνέπεια της πτώσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και η απόρριψη της κυριαρχίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, απόρριψη που οφείλεται στον Μαρτίνο Λούθηρο και τους άλλους θρησκευτικούς μεταρρυθμιστές, μπορεί να ήταν οι αποφασιστικοί παράγοντες για τη δημιουργία του κόσμου που σήμερα εμείς τον θεωρούμε ως κάτι το δεδομένο. Σε όλη την αλληλοεξαρτώμενη αυτή σειρά μεταβολών και προόδων, η συμβολή του ασημομύτη Δανού αστρονόμου ήταν σημαντική.
