ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Καλή ημέρα για την Ευρώπη» χαρακτηρίζει ο επίτροπος Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ την περασμένη Δευτέρα, καθώς σε ευρωπαϊκό επίπεδο προχώρησαν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ενόψει της πλήρους εφαρμογής του συμφώνου μετανάστευσης και ασύλου τον ερχόμενο Ιούνιο. Γι’ αυτό άλλωστε χαρακτηρίζει τις αποφάσεις που εγκρίθηκαν από τα κράτη-μέλη «κρίσιμη καμπή» για την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς συμπληρώθηκαν τα «κενά» του συμφώνου με την έγκριση διαφορετικών κανονισμών, όπως εκείνου των επιστροφών, του προσδιορισμού της ασφαλούς τρίτης χώρας και προέλευσης, καθώς και της δημιουργίας «κόμβων» επιστροφών παράτυπων μεταναστών εκτός του «μπλοκ».
Σε συνέντευξή του σε μικρή ομάδα ανταποκριτών στις Βρυξέλλες –ανάμεσά τους και η «Κ»– ο Αυστριακός επίτροπος έδωσε έμφαση στη λεγόμενη «δεξαμενή αλληλεγγύης», από την οποία θα ωφεληθεί και η Ελλάδα, καθώς εξασφαλίζει για πρώτη φορά «ισόρροπα την ευθύνη και την αλληλεγγύη». Αφορμή για τη συνάντηση αυτή υπήρξε, όμως, η σημερινή διεθνής διάσκεψη στις Βρυξέλλες της λεγόμενης Παγκόσμιας Συμμαχίας για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης μεταναστών, που αποτελεί πρωτοβουλία της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι.
Δύο ημέρες μετά τις αποφάσεις για τη διαχείριση του μεταναστευτικού εντός του «μπλοκ», η Ε.Ε. δίνει σήμερα ουσιαστικά έμφαση στην εξωτερική διάστασή του, καθώς «η παράτυπη μετανάστευση ξεκινάει πολύ πριν από τα σύνορά μας», τονίζει ο αρμόδιος επίτροπος και γι’ αυτό έχουν προσκληθεί στις Βρυξέλλες 80 συνολικά αντιπροσωπείες από πέντε ηπείρους, κάτι που στέλνει «ισχυρό μήνυμα». Στόχος η υιοθέτηση κοινής διακήρυξης, που είναι κρίσιμη, όπως εξηγεί, για την καταπολέμηση των διακινητών μέσω τριών πυλώνων: της πρόληψης, της ενίσχυσης σχετικής νομοθεσίας και της εξασφάλισης νόμιμων οδών μετανάστευσης.
Για την Ελλάδα η διεθνής διάσκεψη έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς το «ταξίδι» που διοργανώνουν συνήθως οι διακινητές και που εξελίσσεται σε «παράνομες διελεύσεις» ξεκινάει, για παράδειγμα, από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές και μέσω χωρών του Κόλπου συνεχίζεται είτε στην Αίγυπτο και την Τουρκία είτε στην ανατολική ή τη δυτική Λιβύη, με τελικό προορισμό τη χώρα μας ή την Ιταλία. Η Λιβύη, που για την Ελλάδα είναι σήμερα μια από τις βασικές χώρες προέλευσης παράτυπων μεταναστών, θα μετάσχει σήμερα στη διεθνή διάσκεψη, κάτι που αποτελεί θετική εξέλιξη, εκτιμούν πηγές στην Κομισιόν. Συμμετέχει, όμως, αντιπροσωπεία από τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης.
Σε σχετική ερώτηση της «Κ» για το τι γίνεται με την ανατολική πλευρά, που δεν αναγνωρίζεται διεθνώς, αλλά που για την Ελλάδα είναι τόπος προέλευσης παράτυπων διακινήσεων, αρμόδιες πηγές ξεκαθαρίζουν ότι διατηρείται ο διάλογος σε τεχνικό επίπεδο. «Ο διάλογος είτε με την ανατολική Λιβύη είτε με το Αφγανιστάν είναι απαραίτητος. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Και δεν είναι αστείο», σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας ότι «αυτό είναι το πλεονέκτημα της Ε.Ε., ότι μπορούμε να έχουμε μια τεχνική βάση και να διεξάγουμε συνομιλίες με όλες τις πλευρές της Λιβύης». Αποφεύγουν όμως να διευκρινίσουν εάν θα διοργανωθεί σύντομα νέα επίσκεψη του Αυστριακού επιτρόπου, μετά το πρωτοφανές διπλωματικό επεισόδιο το περασμένο καλοκαίρι, όταν χαρακτηρίστηκε «persona non grata» από τις εκεί Αρχές, που ουσιαστικά μέσω της επίσκεψής του επιδίωξαν πολιτική αναγνώριση.
Ο διάλογος σε τεχνικό επίπεδο με τη Λιβύη, άλλωστε, κρίνεται απαραίτητος, καθώς βασικός στόχος της Κομισιόν είναι το 2026 να επιτευχθεί μείωση των ροών και κατά συνέπεια μείωση της μεταναστευτικής «πίεσης» στην Ελλάδα, όπως εξηγούν ανώτατες ευρωπαϊκές πηγές, ώστε να μη χρειαστεί την «αλληλεγγύη» από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., που επέλεξαν φέτος κυρίως χρηματικές συνεισφορές και όχι μετεγκαταστάσεις, που επιδιώκει κατά κύριο λόγο η Αθήνα.
Τα social media
Ξεχωριστό ενδιαφέρον, πάντως, έχουν οι μέθοδοι αντιμετώπισης της παράτυπης διακίνησης μεταναστών, που αποτελεί μάλιστα τη δεύτερη πιο προσοδοφόρα επιχείρηση παγκοσμίως, καθώς τα «εισιτήρια» με προορισμό την Ευρώπη ξεκινούν από 5.000 και φτάνουν έως και 15.000 ευρώ το κεφάλι. Η Ε.Ε. επιδιώκει στενή συνεργασία με πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Στη διάσκεψη, μάλιστα, σήμερα μετέχουν εκπρόσωποι των TikTok και Meta, καθώς οι επικοινωνίες μεταξύ των διακινητών και μεταναστών γίνονται κυρίως μέσω αυτών των μέσων. Βασική επιδίωξη αποτελεί η «ανίχνευση» των οδών του χρήματος. Στο πλαίσιο αυτό, στο τραπέζι βρίσκεται και νέο σύστημα κυρώσεων για τους διακινητές, ώστε να «παγώνουν» τα περιουσιακά τους στοιχεία σε τράπεζες στην Ευρώπη ή αλλού.
