Το πρωί της περασμένης Παρασκευής οι ιδιοκτήτες και οι δύο μοναδικοί πελάτες ενός ξενοδοχείου στους Μελισσουργούς των Τζουμέρκων αποκλείστηκαν εξαιτίας της πλημμύρας και των κατολισθήσεων που προκάλεσε ο συνδυασμός της ακραίας βροχόπτωσης και της γεωλογικής δομής της περιοχής.
Το απόγευμα του Σαββάτου, οι εγκλωβισμένοι κατάφεραν να φύγουν με τα πόδια από το ξενοδοχείο αφού προηγουμένως είχαν μείνει για ώρες χωρίς ρεύμα και νερό της βρύσης. «Φοβηθήκαμε περισσότερο την πλημμύρα από τις κατολισθήσεις. Ο όγκος του νερού που έπεσε ήταν υπερβολικά πολύς», λέει στην «Κ» ο Γιάννης Σιώτος ο οποίος είναι ο πατέρας του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου και ένας από όσους εγκλωβίστηκαν. Οπως εξηγεί, λόγω των κατολισθήσεων κόπηκε ο δρόμος που συνδέει το ξενοδοχείο με την κεντρική επαρχιακή οδό. «Προμήθειες είχαμε, αλλά δεν είχαμε νερό γιατί λόγω των καταστροφών αυτό που έτρεχε από τη βρύση ήταν μαύρο. Μείναμε και χωρίς ρεύμα, μόλις σταμάτησε να λειτουργεί η γεννήτρια. Ωστόσο δεν κινδυνεύσαμε», προσθέτει και λέει ότι ελπίζει να αποκατασταθούν οι ζημιές για να ανοίξει ξανά το ξενοδοχείο την περίοδο των Χριστουγέννων.
Οσα έζησε ο κ. Σιώτος και οι υπόλοιποι κάτοικοι των χωριών των Τζουμέρκων τις προηγούμενες ημέρες, και οι καταστροφές που προκλήθηκαν από τις καταρρακτώδεις βροχές, οφείλονται κατά το ήμισυ στην ποσότητα της βροχής που έπεσε. Το άλλο μισό είναι γεωλογικοί λόγοι.
Ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ και πρόεδρος του Οργαισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) Ευθύμιος Λέκκας λέει στην «Κ» ότι στην περιοχή των Τζουμέρκων έχουμε να κάνουμε με ένα ανάγλυφο το οποίο έχει κλίσεις, ανεπτυγμένο υδρογραφικό δίκτυο και μεγάλη στερεοπαροχή, δηλαδή τη δυνατότητα για μεταφορά φερτών υλικών. «Στην περιοχή των Ιωαννίνων αλλά και της Κέρκυρας όπου επίσης σημειώθηκαν καταστροφές έχουμε λιθολογικούς σχηματισμούς που λέγονται “φλύσχης”. Πρόκειται για σχηματισμούς στους οποίος εναλλάσσονται στρώματα αργίλου, άμμου, ψαμμιτών κ.λπ.», εξηγεί ο κ. Λέκκας και προσθέτει ότι αυτά τα εδάφη είναι χαλαρά και διαβρώνονται εύκολα. «Οταν υπάρχουν μεγάλες βροχοπτώσεις παρατηρούνται είτε κλασικές κατολισθήσεις είτε ροές εδαφών, δηλαδή λάσπες, είτε ροές κορημάτων, δηλαδή πέτρες και χαλίκια που παρασύρονται», προσθέτει.
Οι λιθολογικοί σχηματισμοί των Τζουμέρκων δεν θα ήταν από μόνοι τους υπεύθυνοι για τις καταστροφές αν δεν υπήρχαν οι βροχοπτώσεις που είχαν μεγάλη διάρκεια και ραγδαιότητα. Διαβάζοντας τα στοιχεία του meteo.gr για τον υετό στη βορειοδυτική Ελλάδα το τετραήμερο από τις 18 έως και τις 21 Νοεμβρίου γίνεται σαφές ότι πρόκειται για σπάνια ύψη βροχής. Στα Λεπιανά Αρτας έπεσαν 483 χιλιοστά, στα Πράμαντα Ιωαννίνων 459 χιλιοστά, ενώ άλλοι πέντε σταθμοί του meteo.gr κατέγραψαν ύψη βροχής άνω των 300 χιλιοστών.
Ο διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επικεφαλής του meteo.gr Κώστας Λαγουβάρδος λέει στην «Κ» ότι «τα ύψη βροχής ήταν πολύ μεγάλα. Αν και δεν μπορεί να γίνει ακριβής σύγκριση γιατί στην Ηπειρο βρέχει περισσότερο από όσο στην Αττική, η βροχή που έπεσε αντιστοιχεί στο ετήσιο ύψος βροχής για την Αθήνα και είναι μεγαλύτερο από το ετήσιο ύψος βροχής που πέφτει στις Κυκλάδες. Μόνο στα Λεπιανά είχαμε 280 χιλιοστά σε μια ημέρα. Πρόκειται για ακραίο ύψος».
Ο κ. Λαγουβάρδος λέει ότι αυτά ήταν ασυνήθιστα ύψη βροχής και υπενθυμίζει περιπτώσεις που έβρεξε περισσότερο, όπως ήταν, για παράδειγμα, η κακοκαιρία Daniel, οι βροχές του Φεβρουαρίου του 2019 στην Κρήτη που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων και η περσινή νεροποντή στη Χαλκιδική. «Με δεδομένο πώς θα πάει ο καιρός αυτή την εβδομάδα και τις βροχές που αναμένονται, εκτιμούμε ότι το συνολικό ύψος θα είναι πολύ μεγάλο για τον Νοέμβριο», καταλήγει ο κ. Λαγουβάρδος.
