Σε μία περίοδο λίγο πριν από την έναρξη της εποχικής έξαρσης της γρίπης και με μέτρια επίπεδα κυκλοφορίας του ιού της COVID-19, έπειτα από σχετικά μεγάλο διάστημα κατά το οποίο η νόσος δεν απασχολούσε ιδιαίτερα, βρίσκεται η χώρα μας. Σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΔΥ για τις αναπνευστικές λοιμώξεις, και την προηγούμενη εβδομάδα η δραστηριότητα της γρίπης είναι σε χαμηλά επίπεδα, με την εμφάνιση σποραδικών περιστατικών.
Λιγότερο από 5% των επισκέψεων σε γιατρό Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) είναι για περιστατικά με συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Και αξίζει να σημειωθεί ότι όταν το ποσοστό αυτό ξεπεράσει το 10%, θεωρείται ότι αρχίζει η έξαρση της γρίπης.
Μεγάλη κυκλοφορία
H COVID-19 έχει αυτή την εποχή μεγαλύτερη κυκλοφορία σε σχέση με τη γρίπη, με 17% των δειγμάτων που αναλύθηκαν από ασθενείς με συμπτώματα σαν της γρίπης, οι οποίοι επισκέφθηκαν γιατρό ΠΦΥ, να είναι θετικά για SARS-CoV-2, έναντι 3% που αποδείχθηκε ότι ήταν θετικά για γρίπη. Οπως αναφέρεται στην έκθεση, «πρώιμα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν τάση επικράτησης του υποκλάδου Κ, του υπότυπου Α (Η3Ν2) του ιού της γρίπης, το οποίο ενδέχεται να εμφανίζει αυξημένη μεταδοτικότητα».
Με βάση την εμπειρία των τελευταίων ετών, η έναρξη της περιόδου έξαρσης της γρίπης αναμένεται κάποια στιγμή από το τέλος του μήνα έως τα μέσα Δεκεμβρίου και η κορύφωσή της στις αρχές του έτους. Σε ό,τι αφορά την COVID-19, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η αύξηση που παρατηρείται από το καλοκαίρι δεν έχει τα χαρακτηριστικά επιδημικού κύματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται προσοχή ειδικά από τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
Οπως αναφέρει στην «Κ» ο Δημήτρης Παρασκευής, καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ, «από πλευράς COVID-19 είμαστε σε μία περίοδο με μέτρια επίπεδα κυκλοφορίας του ιού, μετά μια σχετικά μακρά περίοδο που είχαμε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Δηλαδή για μία περίοδο μέχρι περίπου και το καλοκαίρι, τα επίπεδα του ιού SARS-CoV-2 ήταν πάρα πολύ χαμηλά, ενώ τώρα είναι σε μέτρια επίπεδα, χωρίς όμως να παρουσιάζουν εικόνα που έχει χαρακτηριστικά επιδημικού κύματος. Ο ιός εμφανίζει αυξημένη κυκλοφορία, χωρίς όμως να έχει τα χαρακτηριστικά της οξείας αύξησης που χαρακτηρίζουν ένα επιδημικό κύμα».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η COVID-19 δεν παρουσιάζει ακόμα εποχικότητα, όπως η γρίπη. Με τη γρίπη δηλαδή ξέρουμε τι να περιμένουμε και πότε περίπου με μικρές διαφοροποιήσεις από χρονιά σε χρονιά, με την COVID-19, ακόμα όχι. Αναφερόμενος στη γρίπη τονίζει ότι «προς το παρόν δεν έχει παρουσιάσει έξαρση, και γενικά φαίνεται ότι είναι νωρίς για να δούμε έξαρση της γρίπης. Και στο παρελθόν, εάν εξαιρέσουμε το 2022 που ήταν ειδική περίπτωση μετά την πανδημία όταν λόγω μειωμένης ανοσίας του πληθυσμού ξεκίνησαν νωρίτερα όλες οι εποχικές ιώσεις, δεν έχουμε δει τόσο νωρίς να εμφανίζεται η έξαρση της γρίπης. Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς πότε θα συμβεί, εάν θα είναι τέλη Νοεμβρίου, αρχές Δεκεμβρίου ή λίγο πιο μετά. Συνήθως τα τελευταία χρόνια η κορύφωση της γρίπης είναι στις αρχές του νέου έτους. Και αυτό πάλι δεν είναι δεδομένο».
Σε ό,τι αφορά την COVID-19, ο κ. Παρασκευής επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται όλο και πιο μειωμένος αριθμός περιστατικών με σοβαρές νοσηλείες και θανάτους, συνέπεια και της αυξημένης ανοσίας, της καλύτερης διαχείρισης της λοίμωξης και της διαθεσιμότητας. «Ενδεχομένως και των χαρακτηριστικών του ιού, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν είναι εύκολο να το τεκμηριώσουμε», σημειώνει και προσθέτει, «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο στέλεχος της COVID-19 που να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Γενικά ο ιός μεταλλάσσεται, χαρακτηρίζεται συνεχώς από νέες υποπαραλλαγές, χωρίς να σημαίνει ότι είναι κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό».
Συστάσεις
Παρά την καλύτερη εικόνα που έχει η COVID-19, η σύσταση για εμβολιασμό ειδικά στα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες παραμένει ισχυρή, καθώς ο ιός προκαλεί βαριά νόσο και θάνατο, σε μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με τη γρίπη. Είναι ενδεικτικό ότι τις δύο προηγούμενες εβδομάδες καταγράφηκαν 15 θάνατοι ασθενών με COVID-19, έναντι ενός θανάτου από γρίπη.
Πάντως, ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι πιο δημοφιλής. Εως και την Τρίτη είχαν διενεργηθεί 965.000 εμβολιασμοί χωρίς συνταγογράφηση και 215.000 εμβολιασμοί με συνταγογράφηση. Υπενθυμίζεται ότι συνταγογράφηση χρειάζεται για τα ενισχυμένα εμβόλια που αφορούν άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και μεταμοσχευμένα άτομα.
Οπως σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς, «αυτή τη στιγμή ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι στα περυσινά πλαίσια, ίσως και καλύτερα. Πιο καθαρή εικόνα θα έχουμε στο τέλος Νοεμβρίου».
Οι αριθμοί
965.000 αντιγριπικοί εμβολιασμοί χωρίς συνταγογράφηση πραγματοποιήθηκαν μέχρι την Τρίτη.
215.000 αντιγριπικοί εμβολιασμοί με τα ενισχυμένα εμβόλια που αφορούν άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών και μεταμοσχευμένα άτομα πραγματοποιήθηκαν μέχρι την Τρίτη.
5% των επισκέψεων σε γιατρό ΠΦΥ είναι για περιστατικά με συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Οταν ξεπεραστεί το 10%, θεωρείται ότι αρχίζει η έξαρση της γρίπης.
17% των δειγμάτων που αναλύθηκαν από ασθενείς με συμπτώματα σαν της γρίπης ήταν θετικά στην COVID-19.
3% των δειγμάτων ήταν θετικά για γρίπη.
