Το εγχείρημα, ως ιδέα και ως αποτέλεσμα, είναι συγκινητικό. Διακεκριμένοι Ελληνες καθηγητές στις ΗΠΑ, όλοι παλαιότεροι απόφοιτοι του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όχι μόνο δίνουν την ευκαιρία σε Ελληνόπουλα που ακόμη φοιτούν στο ίδρυμα στην Ελλάδα να ανοίξουν τα φτερά τους στην έρευνα στα καλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια, αλλά και χρηματοδοτούν οι ίδιοι αυτό το πρώτο κρίσιμο νεανικό πέταγμα. Ολα ξεκίνησαν όταν ο καθηγητής Δημήτρης Κόλλιας και ο δρ Ευάγγελος Δεληκούρας, απόφοιτοι και μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, άρχισαν να σκέφτονται, σε συνεργασία με τον καθηγητή της σχολής Γιάννη Μπουρμπάκη, ο οποίος επέστρεψε πρόσφατα στην Ελλάδα έπειτα από πολυετή ακαδημαϊκή εμπειρία στις ΗΠΑ, πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα μυαλά που παρήγε η σχολή, από τα λαμπρότερα στον κόσμο. Η ομάδα –με στήριξη της κοσμήτορος Γλυκερίας Κακάλη και του πρώην πρύτανη Ανδρέα Μπουντουβή– άρχισε να επικοινωνεί με διαπρεπείς Ελληνες καθηγητές που κάνουν καριέρα στην Αμερική, με στόχο, αρχικά, να βρεθούν θέσεις για θερινή ερευνητική πρακτική φοιτητών της σχολής σε εργαστήρια των πανεπιστημίων τους στις ΗΠΑ. Τρεις Ελληνες καθηγητές, ο Διονύσης Βλάχος και η Μαριάνθη Ιεραπετρίτου στο Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ και ο Ματθαίος Κόφφας στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο Ρένσελεαρ της Nέας Yόρκης, όχι μόνο άνοιξαν τις πόρτες των εργαστηρίων τους σε Ελληνες φοιτητές της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, της οποίας απόφοιτοι είναι οι ίδιοι, αλλά και χρηματοδότησαν το ταξίδι και την παραμονή των φοιτητών στις ΗΠΑ. Τρεις καθηγητές, σε περίοδο περικοπών και δυσμενών σχέσεων της κυβέρνησης Τραμπ με τα αμερικανικά πανεπιστήμια, κάλυψαν υποτροφίες για πέντε φοιτητές – περί τις 8.000 δολάρια το ύψος της κάθε υποτροφίας.
Αύξηση συμμετοχής
«Αν το καλοκαίρι που μας πέρασε στο πρόγραμμα URIUS (Undergraduate Research Internship in the United States) συμμετείχαν πέντε φοιτητές, του χρόνου θα συμμετάσχουν περισσότεροι, καθώς οι Ελληνες καθηγητές από τις ΗΠΑ που θα συνεισφέρουν στο εγχείρημα θα είναι περισσότεροι», εξηγεί ο κ. Μπουρμπάκης. «Οι φοιτητές επιλέγονται με ένα πολύ αυστηρό σύστημα, επιδόσεις, συνεντεύξεις, περιεχόμενο αίτησης παρόμοιας με εκείνη για μεταπτυχιακές σπουδές στα αμερικανικά πανεπιστήμια, είναι οι καλύτεροι που έχουμε. Ενώ είναι εύκολο να κάνουν πρακτική, ακόμη και να πάρουν μαθήματα σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια μέσω του προγράμματος Erasmus, είναι πολύ δύσκολο να κάνουν το ίδιο στις ΗΠΑ, καθώς οι δίαυλοι επικοινωνίας μας με τα αμερικανικά ιδρύματα έχουν πολύ περιοριστεί», συμπληρώνει ο ίδιος.
Οι φοιτητές γύρισαν ενθουσιασμένοι και μοιράζονται τώρα τις εμπειρίες τους με τους άλλους φοιτητές. Ηταν ένα αγόρι και τέσσερα κορίτσια, μάλιστα ένα από αυτά εξασφάλισε διδακτορικές σπουδές στις ΗΠΑ. «Είχα την ευκαιρία να ενταχθώ σε μια εργαστηριακή ομάδα με πολύπλευρη παρουσία στην έρευνα. Και ακόμη, σε άμεση σύνδεση με τη βιομηχανία και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα», αναφέρει η Εριφύλη Χριστοφορίδη. Στον Γιάννη Μπαρτσώτα έκανε «ιδιαίτερη εντύπωση το πλήθος και η ποικιλία των ερευνητικών προγραμμάτων που “έτρεχαν” ταυτόχρονα σε ένα εργαστήριο». Για την Ελένη Νταλαπέρα το URIUS ήταν «μια από τις πιο όμορφες περιπέτειες της ζωής μου, έμαθα περισσότερα απ’ όσα θεωρούσα δυνατό και συνειδητοποίησα το πραγματικό εύρος της μεταβολικής μηχανικής». Αυτό που άρεσε περισσότερο στην Ανθή Πολύζου «ήταν πόσα έμαθα από τους ανθρώπους γύρω μου, τόσο μέσα από επιστημονικές συζητήσεις όσο και από τις καθημερινές ανταλλαγές εμπειριών με άτομα από διαφορετικές κουλτούρες». Η Παναγιώτα Κοκκολιάδη είδε πόσο πολύ η εμπειρία αυτή βοήθησε στα μελλοντικά επαγγελματικά της βήματα. «Η συμμετοχή μου στο πρότζεκτ της ερευνητικής ομάδας και η επαφή μου με καταξιωμένους καθηγητές και διδακτορικούς φοιτητές ενίσχυσαν τις επιστημονικές μου γνώσεις και μου έδωσαν τα εφόδια να καταστρώσω την επαγγελματική μου πορεία». Ολοι αναγνώρισαν την αξία της παρουσίας τους σε ένα πολυεθνικό περιβάλλον υψηλής ανταγωνιστικότητας.
«Είναι πολύ σημαντικές για την ανάπτυξη έρευνας και τεχνολογίας υψηλής καινοτομίας στην Ελλάδα οι επιστημονικές γέφυρες με ακαδημαϊκά ιδρύματα του εξωτερικού. Ελπίζουμε και άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας να αναπτύξουν δράσεις παρόμοιες με την πρωτοποριακή κίνηση εξωστρέφειας του ΕΜΠ στην προπτυχιακή έρευνα», αναφέρει ο κ. Μπουρμπάκης.
«Η εμπειρία που αποκτούν οι φοιτητές μέσα από τα θερινά προγράμματα πρακτικής άσκησης στο εξωτερικό δεν περιορίζεται στο προσωπικό τους όφελος. Με την επιστροφή τους στην Ελλάδα, φέρνουν μαζί τους νέες ιδέες, τεχνογνωσία και σύγχρονες μεθόδους εργασίας, συμβάλλοντας, εργαζόμενοι με τους καθηγητές τους, στην πανελλαδική προσπάθεια αναβάθμισης της εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας στα ελληνικά πανεπιστήμια. Οι συνεργασίες που αναπτύσσονται με ξένους καθηγητές και ερευνητικά κέντρα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για μελλοντικές ανταλλαγές, κοινές δημοσιεύσεις ή ακόμα και προγράμματα συνεργασίας μεταξύ ιδρυμάτων», λέει ο καθηγητής κ. Κόλλιας, πρώην Research Fellow της Procter & Gamble στις ΗΠΑ.
Ο στόχος για το μέλλον
«Το URIUS έκανε μια απρόσμενα καλή αρχή πέρυσι και διαφαίνεται μια καλή συνέχεια και για φέτος. Ο μεγάλος μας στόχος είναι να εδραιώσουμε το URIUS ως κάτι περισσότερο από αποσπασματικές συνεργασίες. Ενα πρόγραμμα με θεσμική οντότητα και διάρκεια, που θα ανοίγει ορίζοντες και θα έχει αντίκτυπο και στη συνολική μετέπειτα σταδιοδρομία των συμμετεχόντων σπουδαστών. Το URIUS όχι μόνο ανέδειξε τον κομβικό ρόλο του αναξιοποίητου κεφαλαίου των αποφοίτων της σχολής, αλλά υπενθυμίζει και τα οφέλη του “πυρηνικού όπλου” της συνεργασίας των συναδέλφων προς τον κοινό στόχο. Είμαι ευγνώμων σε αυτούς τους καταπληκτικούς συναδέλφους που έβαλαν πλάτη για να πραγματοποιηθεί μια σχετικά τρελή ιδέα: έρευνα από προπτυχιακούς φοιτητές σε παγκοσμίου κλάσεως εργαστήρια», καταλήγει ο κ. Δεληκούρας, Principal της εταιρείας συμβούλων Blurocca στις ΗΠΑ.
