Για «παλίνδρομη κίνηση» στην οικονομία μετά τη Μεταπολίτευση, με «παροδική αντιμετώπιση των αποσταθεροποιητικών τάσεων, αλλά στη συνέχεια επανεμφάνιση αδυναμιών», μίλησε χθες ο Τάσος Γιαννίτσης κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Ελλάδα, 1953-2024: Χρόνος και Πολιτική Οικονομία».
Σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Μέγαρο Μουσικής, η διεισδυτική περιγραφή του βιβλίου του κ. Γιαννίτση μιας διαδρομής της οικονομικής ζωής της χώρας διάρκειας 71 ετών σχολιάστηκε και αναλύθηκε από την τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τον ομότιμο καθηγητή ΕΚΠΑ Σταύρο Θωμαδάκη, τον επίσης ομότιμο καθηγητή Κώστα Κωστή και τον πρώην υφυπουργό, καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Πάνο Τσακλόγλου. Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, η Δάφνη Σημίτη, η Αννα Διαμαντοπούλου, ο Νίκος Χριστοδουλάκης, και ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτης Πικραμμένος.
«Είχα στιγμές που χαμογέλασα αναγνωρίζοντας δικές μου σκέψεις», είπε η κ. Σακελλαροπούλου, «και στιγμές που σχεδόν βούρκωσα αφού με κατέκλυζε το αίσθημα της ματαίωσης. Γιατί τόσες και τόσες φορές κλείνουμε τα μάτια μας, όταν η πραγματικότητα δεν μας αρέσει; Πότε επιτέλους θα αλλάξουμε;». Η ίδια μίλησε για «νηφάλια απόγνωση», αλλά και «άσβεστη ελπίδα» του συγγραφέα.
«Κρίσεις αντιμετώπισαν πολλές χώρες, αλλά εμείς φτάσαμε σε κατάρρευση», σχολίασε η κ. Σακελλαροπούλου αναλύοντας τις εντυπώσεις της από το βιβλίο. Μίλησε επίσης για τη λογική νομιμοποίησης παρανομιών, χαρακτηριστικά των αυθαιρέτων, κάτι που δημιουργεί «εθισμό στην παρανομία, υποσκάπτοντας την εμπιστοσύνη».
«Η απόδοση ευθυνών έχει νόημα μόνο με διαδικασίες της δικαιοσύνης. Κάθε άλλη μέθοδος προσβάλλει το κράτος δικαίου. Η δικαιοσύνη απονέμεται στα δικαστήρια. Η δικαστική εξουσία φέρει το βάρος να εκπληρώνει το καθήκον της με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο μακριά από πιέσεις και κάθε είδους επηρεασμούς, απ’ όπου κι αν προέρχονται», ήταν μια άλλη αποστροφή της τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα μπορούσε να σχολιάζει εμμέσως την πολιτική επικαιρότητα.
Στην απαισιόδοξη προσέγγιση κατέταξε τον συγγραφέα ο κ. Κωστής, ο οποίος και προλόγισε το βιβλίο. «Δεν έχουμε λύσει τα προβλήματα της Μεταπολίτευσης, τίποτα δεν έχει αλλάξει», είπε.
Ο κ. Θωμαδάκης σχολίασε ότι «η κρίση χρέους έσβησε πολλά χρόνια αναπτυξιακών προσπαθειών».
«Το πιστοποιητικό γέννησης της κρίσης έχει ημερομηνία γέννησης το 2001, όταν αποσύρθηκε η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού του Τάσου Γιαννίτση», επισήμανε ο κ. Τσακλόγλου, θυμίζοντας μια χρονική στιγμή που χαρακτήρισε τη διαδρομή του κ. Γιαννίτση ως υπουργού Εργασίας της κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη. Ο ίδιος μιλώντας για τις αδυναμίες της οικονομίας ανέφερε το υψηλό ποσοστό της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ, τη χαμηλή αποταμίευση, τον μεγάλο αριθμό μικρών επιχειρήσεων, την «αλλεργία σε οποιαδήποτε αλλαγή».
Αισιόδοξος ή απαισιόδοξος, όποιο κι αν είναι το συμπέρασμα από το βιβλίο του, ο ίδιος ο κ. Γιαννίτσης είπε πάντως χθες ότι αφού «φάγαμε πολύ ξύλο, μπορούμε να είμαστε πιο σίγουροι ότι δεν θα πάμε πίσω». Οχι απολύτως σίγουροι, πάντως.
Ενα επιστημονικό βιβλίο, γραμμένο όμως σε προσωπικό ύφος, όπως επισήμανε η εκδότρια Αννα Πατάκη.
«Πλέον δεν έχουμε την πολυτέλεια το τρίγωνο αδιαφορία – ακινησία – διαφθορά να έχει τόσο βάρος στη λειτουργία της χώρας όσο στο παρελθόν», είπε ο κ. Γιαννίτσης. «Αν την έχουμε, πρέπει να δεχθούμε τις αναπόφευκτες επιπτώσεις της».
Οπως εξηγεί ο συγγραφέας, στο βιβλίο «το ερώτημα «πώς με αφετηρία το 1974 καταλήξαμε στο 2009» είναι θεμελιακό για να καταλάβουμε τι κάναμε, τι δεν κάναμε, τι (δεν) πρέπει να κάνουμε και γιατί. Η χώρα, στην Ιστορία της, βρέθηκε περισσότερες φορές σε τέτοια σημεία».
