Να επιστρέψουν 40 εκατ. ευρώ εντός 15 ημερών ζητάει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών από τους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων της Αττικής (ΕΔΣΝΑ – 18.136.860,00 ευρώ), μέρος της Κρήτης (ΕΣΔΑΚ – 10.955.400,00 ευρώ) και της Πελοποννήσου (ΦοΔΣΑ – 10.590.220,00 ευρώ). Τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με τις αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών, πρέπει να επιστρέψουν στον κρατικό προϋπολογισμό, να ανακτηθούν ως αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντα λόγω κακοδιαχείρισης. Στις αποφάσεις επισημαίνεται ότι τα χρήματα θα επιστρέψουν στον κρατικό προϋπολογισμό, ωστόσο πρόκειται για κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014-2020 – το οποίο πήρε παράταση για τρία χρόνια, αλλά έχει πλέον κλείσει οριστικά. Κατά συνέπεια, τα χρήματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου σε άλλα προγράμματα και θα χρειαστεί να επιστραφούν στις Βρυξέλλες. Μεγάλο μέρος των δαπανών που πρέπει να ανακτηθούν ως «αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντα» χρησιμοποιήθηκε για την αγορά «πολυκέντρων ανακύκλωσης», όπως επισημαίνεται στις αποφάσεις, αλλά στη συνέχεια δεν ελέγχθηκε η αξιοπιστία του συστήματος καταγραφής και μέτρησης των ανακυκλώσιμων υλικών που δηλώθηκαν στο σύστημα το 2023 και το 2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη διαχείριση των υλικών έχει αναλάβει η εταιρεία που τα προμήθευσε, αλλά ακόμη και έτσι ο φορέας διαχείρισης όφειλε να ελέγχει τις ποσότητες. Το ζήτημα των «πολυκέντρων ανακύκλωσης» άλλωστε ερευνά και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ο φορέας διαχείρισης απορριμμάτων σε κάθε περιφέρεια, ΕΔΣΝΑ για την Αττική, ΕΣΔΑΚ για την Κρήτη και ΦοΔΣΑ Πελοποννήσου, είναι υποχρεωμένος να ελέγχει αν τα χρήματα που δαπανά για την ανακύκλωση αποδίδουν, δηλαδή οδηγούν στην αύξηση υλικών που ανακτώνται και συνεπώς και στην αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης, κάτι που τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν συνέβη. Οπως επισημαίνεται στις τρεις αποφάσεις του υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι δαπάνες που έκαναν και οι τρεις φορείς δεν ήταν επιλέξιμες, σύμφωνα με την έκθεση ελέγχου της ΕΔΕΛ (Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου) που ήδη έχει ζητήσει την επιστροφή 2,9 εκατ. ευρώ από τον ΕΔΣΝΑ λόγω απουσίας ελέγχων και αναλυτικών στοιχείων για το είδος, τις ποσότητες και την κατάληξη των υλικών που συλλέγονται για ανακύκλωση. Επιπλέον, πάντα σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις αποφάσεις, η αναθέτουσα αρχή δεν όρισε προδιαγραφές που θα επέτρεπαν σε όσους υποψηφίους ήθελαν να καταθέσουν πρόταση εξασφαλίζοντας συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, και στη συνέχεια δεν έλεγξε την ποσότητα των ανακυκλώσιμων υλικών που ανακτώνται και δηλώνονται.
«Οι φορείς διαχείρισης προμηθεύτηκαν δεκάδες “σπιτάκια” ως “πολυκέντρα ανακύκλωσης”» για τη χωριστή συλλογή μετάλλων, πλαστικών, γυαλιού και χαρτιού. Σύμφωνα με την απόφαση ανάκλησης, το έργο κρίθηκε υπερκοστολογημένο, οι προδιαγραφές που προκηρύχθηκαν χαρακτηρίστηκαν φωτογραφικές, ενώ το τελικό προϊόν που παραδόθηκε δεν ήταν σύμφωνο με τις προδιαγραφές», τονίζει ο κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλος, δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, ο οποίος το 2021, ως πρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του ΕΔΣΝΑ, είχε αναδείξει το συγκεκριμένο θέμα και είχε δεχθεί σφοδρές επιθέσεις. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, εκτός των άλλων οι φορείς διαχείρισης καλούνται να επιστρέψουν τεράστια ποσά αμέσως. «Θα μετακυλιστεί το κόστος αυτής της εγκληματικής κακοδιαχείρισης στους δήμους και τελικά στους δημότες, και αν ναι, γιατί;».
