Επίκουρη καθηγήτρια σε μεγάλο πανεπιστήμιο της χώρας θα διακόψει την άδεια ανατροφής και θα επιστρέψει στη δουλειά της στο πανεπιστήμιο σε δύο μήνες, μόλις ο γιος της γίνει οκτώ μηνών. Δεν έχει κάποιον να τον κρατάει και ο βρεφονηπιακός σταθμός δεν δέχεται παιδιά κάτω των οκτώ μηνών. Ο λόγος είναι ότι, όπως ενημερώθηκε, η άδεια κύησης και ανατροφής τέκνου δεν προσμετρείται στο συνολικό χρόνο προϋπηρεσίας για τη μονιμοποίηση και εξέλιξή της ως μέλος ΔΕΠ. Ανδρες συνάδελφοί της με τους οποίους είχε διοριστεί στο ίδιο διάστημα θα συνεχίσουν να εξελίσσονται, συμπληρώνοντας χωρίς καθυστέρηση τα τρία χρόνια που απαιτούνται για μονιμοποίηση.
Δεν το ήξερε όταν έμεινε έγκυος, περίπου ένα χρόνο μετά τον διορισμό της στο πανεπιστήμιο. «Πήρα άδεια κύησης και λοχείας πέντε μηνών, αλλά την άδεια ανατροφής των 9 μηνών δεν θα την πάρω όλη για να μη μείνω τόσο πίσω», λέει στην «Κ» (τα στοιχεία της είναι στη διάθεση της εφημερίδας). Οπως αναφέρει, άλλου είδους άδειες προσμετρούνται κανονικά στην τριετία. «Αλλοι φεύγουν για sabbatical, για παράδειγμα, άδεια άνευ αποδοχών, στο εξωτερικό και πάλι προσμετρείται ο χρόνος αυτός για τη μονιμοποίησή τους. Πρόκειται για κατάφωρη αδικία εις βάρος των γυναικών και των νέων μητέρων. Αν ίσχυε για όλες τις άδειες οριζόντια δεν θα είχα πρόβλημα. Νιώθω σαν να με τιμωρούν που έκανα παιδί».
Σύμφωνα όμως με τον νόμο, απαιτούνται τρία χρόνια αδιάλειπτης εργασίας προκειμένου καθηγητής να δικαιούται να καταθέσει αίτημα για μονιμότητα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, όπου οι άδειες ανατροφής προσμετρούνται κανονικά στον χρόνο για τη μονιμότητα. «Το πρώτο μου παιδί το έκανα όταν ήμουν επιμελήτρια σε νοσοκομείο. Εκείνη η περίοδος είχε προσμετρηθεί κανονικά στον χρόνο μονιμοποίησής μου στη θέση της Επιμελήτριας Β΄».
Eίναι από τα «παράδοξα» του ελληνικού διοικητικού συστήματος. Η πορεία από εκλογή σε θέση λέκτορα/επίκουρου μέχρι τη μονιμοποίηση είναι πολύ αυστηρά καθορισμένη από τον νόμο. Ο χρόνος που απαιτείται για κρίση σε μόνιμη θέση (συνήθως 3 χρόνια υπηρεσίας πριν από την αίτηση για εξέλιξη/μονιμοποίηση) θεωρείται «πραγματική υπηρεσία». Ετσι, αν μια γυναίκα μέλος ΔΕΠ πάρει άδεια λοχείας, μπορεί να χρειαστεί να συμπληρώσει επιπλέον μήνες υπηρεσίας για να «κλείσει» την τριετία.
Σε αντίστοιχη μοίρα βρέθηκε και άλλη επίκουρη καθηγήτρια σε πανεπιστήμιο της Βόρειας Ελλάδας, που επίσης μίλησε στην «Κ» υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ηταν μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη και μη αναμενόμενη, δεδομένης της συζήτησης γύρω από τις έμφυλες ανισότητες αλλά και την υπογεννητικότητα», λέει (τα στοιχεία της βρίσκονται στη διάθεσή μας). «Ενίσχυσε το αίσθημα της αδικίας σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους μου που δεν μπαίνουν στη βάσανο της εγκυμοσύνης και της ανατροφής του παιδιού και εξελίσσονται κανονικά. Αντίθετα μια γυναίκα καθηγήτρια που, ειρήσθω εν παρόδω παρέμεινε δραστήρια και στην άδειά της, κάνοντας έρευνες και δημοσιεύσεις, όπως κάνουν τα μέλη ΔΕΠ, στοχοποιείται και αντιμετωπίζεται ως κατώτερη. Πρέπει να τα κάνεις όλα και να συμφέρεις».
Ούτε η πρώτη καθηγήτρια σταμάτησε ποτέ να εργάζεται όλο αυτό το διάστημα. «Οι ακαδημαϊκοί ποτέ δεν σταματάνε. «Αλλο είναι όμως να μη σταματάω γιατί δεν θέλω να σταματήσω κι άλλο να μου επιβάλλουν να επιστρέψω στη δουλειά γιατί αλλιώς δεν με μονιμοποιούν». Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας όταν η μητρότητα συνοδεύεται από επαγγελματικές επιπτώσεις και ανισότητες;
Η «Κ» επικοινώνησε με μέλη Επιτροπής Εμφυλης Ισότητας μεγάλου πανεπιστημίου της χώρας που δήλωσαν άγνοια για το γεγονός. Δεν είναι (τόσο) περίεργο. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, χρειαζόταν να περάσουν πολλά χρόνια για να μπει μια γυναίκα στο πανεπιστήμιο. Συνήθως είχε κάνει ήδη παιδιά. Μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να μειώνεται ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών μελών ΔΕΠ και να μένουν έγκυοι. «Πολλά νέα μέλη ΔΕΠ είναι λίγο μετά τα 30. Δεδομένου ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα γεννάμε λίγο μεγαλύτερες, θα έρθουν αντιμέτωπες με το πρόβλημα σε λίγα χρόνια».
