Δεκαεννέα αιώνες αφότου χτίστηκε το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, περίπου 5.000 άνθρωποι παρευρέθησαν στο αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο το βράδυ της Παρασκευής για μια συζήτηση που αφορούσε το μέλλον.
Τρία χρόνια μετά την πρώτη του διοργάνωση, το φετινό Athens Innovation Summit, το οποίο συνδιοργάνωσαν η Endeavor Greece και η Google DeepMind, αφορούσε την τεχνητή νοημοσύνη. Σε μια συζήτηση που συντόνισε η Λίντα Ρότενμπεργκ, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Endeavor Global, ενός οργανισμού που υποστηρίζει και επενδύει σε ιδρυτές επιχειρήσεων με υψηλό αντίκτυπο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε με τον νομπελίστα Ντέμη Χασάμπη, τον ελληνοκυπριακής καταγωγής συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της Google DeepMind.
«Το μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι έρχεται μια τεράστια αλλαγή», δήλωσε ο κ. Χασάμπης, τονίζοντας πως η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει κάθε γωνιά του κόσμου, κάθε τομέα και κοινωνία.
Τόσο ο ίδιος όσο και ο πρωθυπουργός υπογράμμισαν πως κανένας επαγγελματικός τομέας δεν θα μείνει ανεπηρέαστος, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να σημειώνει ότι μελλοντικά η τωρινή τεχνολογική επανάσταση θα δημιουργήσει καλύτερες δουλειές, αλλά στο εγγύς μέλλον θα προκαλέσει και αναταράξεις. Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα, ούσα χώρα της οποίας η οικονομία βασίζεται πολύ στην προσφορά υπηρεσιών, μπορεί να μην επηρεαστεί άμεσα σε μεγάλο βαθμό, ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Δέκα φορές πιο γρήγορη – Η γενική τεχνητή νοημοσύνη θα είναι δέκα φορές πιο επιδραστική από τη Βιομηχανική Επανάσταση και δέκα φορές πιο γρήγορη – ό,τι έγινε τότε σε έναν αιώνα, τώρα θα γίνει μέσα σε μία δεκαετία.
Ντέμης Χασάμπης
Κι οι δύο εστίασαν πολύ στη σημασία της εκπαίδευσης και της συνεχούς κατάρτισης που θα απαιτεί η νέα πραγματικότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη, πάνω από όλα, είναι ένα εργαλείο που θα πρέπει να επιτρέψει στην ανθρωπότητα να ανθήσει, ανέφερε ο κ. Χασάμπης, τονίζοντας ότι αν λειτουργήσει σωστά, θα βοηθάει κάθε άνθρωπο ξεχωριστά.
Το Athens Innovation Summit, μια διοργάνωση που η Endeavor Greece στοχεύει να καθιερώσει, υπηρετεί μια απλή αλλά ισχυρή ιδέα, λέει στην «Κ» η πρόεδρος του Δ.Σ. Κωστάντζα Σμπώκου-Κωνσταντακοπούλου. «Στον τόπο όπου γεννήθηκε η Δημοκρατία, να φέρουμε κοντά παγκόσμιους πρωτοπόρους, όχι μόνο για να ρωτήσουμε πώς να επιταχύνουμε την επιχειρηματικότητα, αλλά γιατί». Για να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία είναι ασφαλής, ηθική, ότι διέπεται από υπεύθυνη διακυβέρνηση και κατευθύνεται προς το κοινό καλό, δηλώνει.
Μια βραδιά στο μέλλον
Μπορεί το Summit να ήταν η κορωνίδα, αλλά δεν αποτέλεσε τη μοναδική εκδήλωση που οργάνωσε η Endeavor Greece αυτή την εβδομάδα με αφορμή την έλευση του κ. Χασάμπη. Δεκάδες ιδρυτές venture capital funds πέρασαν το Σαββατοκύριακο στη Μεσσηνία. Νωρίτερα, ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων, επενδυτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και εκπρόσωποι κρατικών φορέων και πρεσβειών είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις στις εκδηλώσεις της Πέμπτης και της Παρασκευής.
Ολες οι συζητήσεις για το παρόν και το μέλλον του επιχειρείν και της τεχνολογίας διεξήχθησαν σε χώρους που παραπέμπουν στην ελληνική κληρονομιά – ζωντανή υπενθύμιση της συμβολής της Ελλάδας στην καινοτομία, σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Καραμπίνη, διευθύνοντα σύμβουλο της Endeavor Greece.
Την Πέμπτη, η οθόνη του Cine Paris, του θρυλικού θερινού σινεμά της Πλάκας που αναβίωσε πέρυσι η πλατφόρμα Cinobo, πρόβαλε για πρώτη φορά ταινίες μικρού μήκους φτιαγμένες εξ ολοκλήρου μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Με θέα τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, οι προσκεκλημένοι παρακολούθησαν τις πέντε ταινίες που βγήκαν πρώτες στο φετινό AI Film Festival στις ΗΠΑ.
Πολλές από τις εικόνες ήταν εμφανώς αποτέλεσμα AI – σώματα με πρόσωπα πτηνών, άνθρωποι που πετούν και μιλούν στο νερό. Αλλα στιγμιότυπα ήταν εξαιρετικά αληθοφανή – το κλάμα ενός μωρού, το φως της χαραυγής πάνω στα στάχυα, το γάβγισμα ενός σκύλου.
Οι ομιλητές του πάνελ που ακολούθησε τις προβολές ανέφεραν επανειλημμένως ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μέσο που μπορεί να δώσει φθηνότερη πρόσβαση σε μεγαλύτερο εύρος ατόμων για να δημιουργήσουν, τονίζοντας ότι το ανθρώπινο στοιχείο θα είναι πάντα απαραίτητο.
Βασικοί ομιλητές της βραδιάς, η οποία ονομάστηκε «The Future on Screen» (Το μέλλον στην οθόνη), ήταν οι Ιωάννης Αντώνογλου, Θεοφάνης Καραλέτσος και Κωνσταντίνα Ψωμά. Και οι τρεις τους μεγάλωσαν στην Ελλάδα και έχουν ιδρύσει εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ. Μιλώντας στην «Κ», και οι τρεις δηλώνουν ότι θα ήθελαν –κάποτε– να επιστρέψουν στη χώρα. Αυτή τη στιγμή, όμως, μια τέτοια επιστροφή φαντάζει δύσκολη.
Εμπειρίες
Ο Ιωάννης Αντώνογλου είναι, παγκοσμίως, ένα από τα πρόσωπα της εβδομάδας. Την Τρίτη οι Financial Times έγραψαν ότι η Reflection AI, η startup που έχει συνιδρύσει με τον Μίσα Λάσκιν, είναι πολύ κοντά στο να ολοκληρώσει τη συγκέντρωση χρηματοδότησης ενός δισ. δολαρίων από τον κολοσσό τεχνολογίας Nvidia. Αν η συμφωνία κλείσει, η αποτίμηση της εταιρείας θα εκτοξευθεί στα 5,5 δισ. δολ.
Στην πρώτη γραμμή – Η υγειονομική περίθαλψη, η παιδεία και η πολιτική προστασία είναι οι κάθετοι τομείς που θέλουμε να είναι στην πρώτη γραμμή της
εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης προς όφελος
όλων των Ελλήνων.
Κυριάκος Μητσοτάκης
«Ουδέν σχόλιον», λέει στην «Κ» ο κ. Αντώνογλου. Αποπνέει ηρεμία, τη διάθεση κάποιου που τον απασχολεί να συνεχίσει το έργο του χωρίς όμως να το διατυμπανίζει. Από την Ελλάδα, όπου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές του στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, έφυγε το 2011. Σύντομα έγινε ένας από τους πρώτους ερευνητές της DeepMind, όπου εργάστηκε μέχρι το 2024. Τότε ξεκίνησαν τη Reflection και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Δημιουργούν συστήματα υπερευφυούς νοημοσύνης – AI agents, «βοηθούς» που θα μπορούν να γράφουν κώδικα καλύτερα από τους ανθρώπους και θα είναι εκπαιδευμένοι να βρίσκουν λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα.
Δεν είναι κάτι που θα μπορούσαν να είχαν κάνει στην Ελλάδα. «Ούτε καν στην Ευρώπη», επισημαίνει, καθώς τα κεφάλαια που απαιτούνται για το συγκεκριμένο εγχείρημα δεν υφίστανται στη δική μας ήπειρο. Κι ύστερα είναι το θέμα της κουλτούρας.
Τόσο ο ίδιος όσο και ο κ. Καραλέτσος και η κ. Ψωμά λένε ότι στις ΗΠΑ όλο το περιβάλλον σε ωθεί να δοκιμάσεις. Να κάνεις δική σου εταιρεία, να ακολουθήσεις την ιδέα σου – κι ας αποτύχεις.
Η 26χρονη Κωνσταντίνα Ψωμά ίδρυσε τη νεοφυή επιχείρηση τεχνητής νοημοσύνης Kaedim, στην οποία έχουν δημιουργήσει αλγορίθμους μηχανικής μάθησης για τη μετατροπή εικόνων σε ψηφιακά τρισδιάστατα μοντέλα, πριν από πέντε χρόνια. Ο αρχικός στόχος ήταν να αντλήσει 150.000 ευρώ. «Προσπάθησα πολύ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη», δηλώνει, χωρίς επιτυχία. Υστερα μετακόμισε στις ΗΠΑ.
Δεν θέλει να ζήσει εκεί μια ζωή, και η παρουσία της εταιρείας της και στην Ελλάδα την ενδιαφέρει. Αλλά, αυτή τη στιγμή, η Αμερική είναι το σωστό μέρος. «Η συμβουλή μου σε κάποιον φιλόδοξο ιδρυτή startup είναι να μετακομίσει στο Σαν Φρανσίσκο». Εκεί είναι τα κεφάλαια, οι επαφές, οι ευκαιρίες, εξηγεί.
«Με ενδιαφέρει πολύ και προσπαθώ να έχω ένα γραφείο και στην Ελλάδα πέραν της Αμερικής, να περνάω πιο πολύ χρόνο στη χώρα», λέει ο κ. Καραλέτσος. Είναι επικεφαλής του τμήματος AI Science στο Chan Zuckerberg Initiative, την οργάνωση του Μαρκ Ζούκερμπεργκ και της συζύγου του, Πρισίλα Τσαν. Η έρευνά τους επικεντρώνεται στα virtual cells, στις εκπληκτικά λεπτομερείς ψηφιακές προσομοιώσεις κυττάρων. Παράλληλα, έχει συνιδρύσει την Achira, μια νεοφυή επιχείρηση βιοτεχνολογίας για την ανάπτυξη μοντέλων προσομοίωσης μοριακής δυναμικής που στοχεύει να επιταχύνει τη διαδικασία ανακάλυψης φαρμάκων. Δεν θέλει να περνάει περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα μόνο για συναισθηματικούς λόγους. «Πιστεύω ότι έχει να δώσει πολλά και επαγγελματικά – έχουμε πολύ ταλέντο στην πληροφορική και στα μαθηματικά. Ταυτόχρονα», σημειώνει, «θα ήθελα να σιγουρευτώ ότι η χώρα δεν μένει πίσω στην τεχνητή νοημοσύνη».
Η έρευνα, τονίζει, πλέον δεν γίνεται τόσο στα πανεπιστήμια όσο στις εταιρείες. Κι επειδή όχι μόνο η Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη είναι πίσω στο επιχειρηματικό κομμάτι, μένουν πίσω και στην έρευνα.
Επιτυχίες
Υπάρχουν, φυσικά, και εξαιρέσεις. Την Παρασκευή το πρωί, η Endeavor και το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας διοργάνωσαν στο ιστορικό κτίριο Amalias 36 εκδήλωση που αφορούσε την κυβερνοασφάλεια, στην οποία παρευρέθησαν και εκπρόσωποι των πρεσβειών της Μεγάλης Βρετανίας, της Πολωνίας και της Ινδονησίας, μεταξύ άλλων.
Βασικός ομιλητής ήταν ο Χάρης Πυλαρινός, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Hack the Box, το λογισμικό της οποίας βοηθάει τους χρήστες να «χακάρουν» υπολογιστικά συστήματα, αναπτύσσοντας δεξιότητες για την αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων.
Η έδρα της εταιρείας του, το λογισμικό της οποίας χρησιμοποιούν εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, βρίσκεται στην Ελλάδα, όπως και το 50% των περίπου 300 εργαζομένων της. «Οι Ελληνες είμαστε πολύ δυνατοί στην τεχνολογία και στην καινοτομία», λέει. Παραδόξως, η χώρα πάσχει περισσότερο στις θέσεις των πωλήσεων και προϊόντων.
«Δεν είναι ένα ζήτημα που υπάρχει μόνο στην Ελλάδα – συμβαίνει συχνά να πρέπει να αναζητήσουμε στις ΗΠΑ επικεφαλής προϊόντων για διάφορες εταιρείες», υπογραμμίζει στην «Κ» και η Νάζο Μούσα, διευθύνουσα σύμβουλος της επενδυτικής Paladin στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την ίδια, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες ιστορίες επιτυχίας αλλά και οικοσύστημα, για να γίνει γνωστή ως χώρα με δυναμικό επιχειρείν. «Για αυτό τέτοιες εκδηλώσεις είναι τόσο σημαντικές», δηλώνει, «γιατί βοηθούν στο να χτιστεί αυτό το οικοσύστημα».
Σε συζήτηση με τον δημοσιογράφο Νίκο Ευσταθίου, η Κέλι Τσεν, πρώην ιδρυτική εταίρος του NATO Innovation Fund, αναφέρθηκε στην πρώτη εταιρεία στην οποία επένδυσε το NIF, την ICOMAT του Ελληνα Ευάγγελου Ζυμπελούδη, περιγράφοντάς την ως ένα ελληνικό success story.
Η κ. Σμπώκου-Κωνσταντακοπούλου υποστηρίζει πως το ελληνικό οικοσύστημα έχει δυναμική. «Το 2024, ελληνικής προέλευσης startups άντλησαν 1,3 δισ. δολάρια παγκοσμίως, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα συγκέντρωσαν 400 εκατ. δολάρια, ενώ καταγράφηκε και το μεγαλύτερο τεχνολογικό exit στη χώρα με την εξαγορά της BETA CAE, ύψους 1,24 δισ. δολαρίων», αναφέρει. Η Ελλάδα, συμπληρώνει, κατατάσσεται 45η στον Δείκτη Παγκόσμιας Καινοτομίας, ενώ το Athens Innovation Summit αποτελεί μέρος της καμπάνιας Innovation Nation της Endeavor Greece που στοχεύει να καταστήσει την Αθήνα επίκεντρο της παγκόσμιας συζήτησης.
