Είναι ορθό ένας πανεπιστημιακός, έχοντας διανύσει την καριέρα του στο δημόσιο πανεπιστήμιο, έχοντας πάρει από αυτό τίτλους και τιμές και διακριθεί επιστημονικά και επαγγελματικά, να στελεχώνει σήμερα ένα από τα πρώτα τέσσερα μη κρατικά ΑΕΙ που θα λειτουργήσουν στη χώρα; Το θέμα συζητείται μεταξύ των πανεπιστημιακών, με τους πιο ρεαλιστές να εκτιμούν ότι ουκ ολίγοι θα δελεαστούν από την πρόταση ενός ιδιωτικού ΑΕΙ. Εστιάζουν, φυσικά, στο οικονομικό δέλεαρ. Στην άλλη όχθη, μερίδα πανεπιστημιακών και πολιτικών καθιστούν αποσυνάγωγους όσους έχουν πάει με τον «εχθρό» –ό,τι ιδιωτικό είναι εξοβελιστέο– καθώς εκείνοι θεωρούν ότι με την επιλογή τους «προδίδουν» το δημόσιο πανεπιστήμιο. Με ποια επιχειρήματα, ηθικά, ιδεολογικά; Ο νόμος, πάντως, δεν το απαγορεύει. Μήπως, άλλωστε, δεν ισχύει το ίδιο και σε άλλους τομείς, όπως η Υγεία;
Ειδικότερα, αρκετοί Eλληνες πανεπιστημιακοί έχουν αναλάβει θέσεις στα τέσσερα μη κρατικά ΑΕΙ. Ο Οδυσσέας Ζώρας, είναι ομότιμος καθηγητής Χειρουργικής Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε πρύτανης του ίδιου ΑΕΙ και πρόεδρος του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Προ ημερών ανακοινώθηκε ότι ανέλαβε πρύτανης του παραρτήματος που ίδρυσε στην Ελλάδα το βρετανικό Πανεπιστήμιο Keele. Ο κ. Ζώρας βρέθηκε στο μάτι των αντιδρώντων επειδή ήταν ο τέως γενικός γραμματέας Ανωτάτης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας την περίοδο που συντάχθηκε ο νόμος 5094/2024 για τη θεσμοθέτηση των μη κρατικών ΑΕΙ. Ενδεικτικά, το ΠΑΣΟΚ τον επέκρινε για «παραβίαση στοιχειωδών κανόνων πολιτικής ηθικής και δεοντολογίας».
«Είμαι συνεπής στα έργα και τα λόγια μου. Ημουν πάντοτε υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η νέα μου θέση είναι πρόκληση, διότι ζούμε σε μία χώρα που αξιολογεί το δημόσιο και το ιδιωτικό κατά το δοκούν», ανέφερε στην «Κ» ο κ. Ζώρας. «Οι επικριτές των μη κρατικών ΑΕΙ είδαν ότι το εγχείρημα προχωράει και βρίσκονται σε μικροπανικό. Προσπάθησαν στη Βουλή να το μπλοκάρουν και δεν μπόρεσαν, το ίδιο συνέβη με τις προσφυγές τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που δεν έγιναν δεκτές. Τώρα προσπαθούν με μικρονοϊκές κινήσεις να πλήξουν πρόσωπα και πράγματα», τονίζει ο ίδιος.
Στο ίδιο πανεπιστήμιο, υψηλόβαθμη θέση έχουν αναλάβει ο ακαδημαϊκός, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Χρούσος και ο ομότιμος καθηγητής Χειρουργικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και πρώην πρύτανης του ιδρύματος Κωνσταντίνος Σιμόπουλος. «Είναι σημαντικό να υπάρχουν εγνωσμένου κύρους πανεπιστημιακοί, διότι με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε υψηλό επίπεδο ποιότητας σπουδών», παρατηρεί στην «Κ» ο κ. Χρούσος. Από την πλευρά του ο κ. Ντίνος Αρκουμάνης, πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου του Keele και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, τόνισε στην «Κ» ότι «υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για στελέχωση των θέσεων καθηγητών από ερευνητές από Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και από ομότιμους καθηγητές με σημαντικό έργο, οι οποίοι έκαναν καριέρα σε ελληνικά ΑΕΙ». «Θα φέρουμε Ελληνες επιστήμονες από το εξωτερικό, υπάρχει πληθώρα σχετικών αιτήσεων μαζί με εκείνες ερευνητών με διδακτορικό που ζουν στην Ελλάδα. Η επιλογή γίνεται με αξιοκρατικά κριτήρια. Παράλληλα, θα μείνουν στην Ελλάδα νέοι που θα επέλεγαν να σπουδάσουν στο εξωτερικό», προσθέτει ο κ. Χρούσος.
«Δεν τίθεται θέμα ηθικής. Θέλω να εργαστώ όσο αισθάνομαι ότι θα μπορώ να προσφέρω. Με ενοχλεί όπως χρησιμοποιούν πολλοί τον όρο “ιδιωτικό”, θεωρώντας ότι κάθε ιδιωτικό δεν είναι καλό. Η εμπειρία δείχνει το αντίθετο», προσθέτει από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Μανωλόπουλος, ο οποίος δέχεται και… ενδοοικογενειακά πυρά για την επιλογή του, όπως λέει χαμογελώντας στην «Κ». Είναι ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ και πλέον ανέλαβε τη θέση κοσμήτορος της Σχολής Επιστημών του παραρτήματος του βρετανικού πανεπιστημίου York στη Θεσσαλονίκη. «Θα εργαστούμε για να προσφέρουμε εκπαίδευση υψηλού επιπέδου στους φοιτητές μας. Είναι σημαντικό που στελεχώνουν τα νέα, μη κρατικά ΑΕΙ άνθρωποι με εμπειρία από το δημόσιο πανεπιστήμιο. Ποιος εντέλει δεν το θέλει και για ποιους λόγους;», συνεχίζει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι στα δημόσια ΑΕΙ έχουν καταγραφεί γεγονότα, όπως προπηλακισμοί καθηγητών και φοιτητών, που δείχνουν ότι δεν υπάρχει ακαδημαϊκή ελευθερία. «Θα είμαι σε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον που με “τρέφει”, γιατί αγαπώ το πανεπιστήμιο. Επίσης, θα έχω καλές απολαβές· γιατί όχι;», λέει ομότιμος καθηγητής ελληνικού ΑΕΙ που εργάζεται ήδη σε ένα μη κρατικό.
«Δεν πρόκειται για μη κρατικά ΑΕΙ που ιδρύονται με όρους και κανόνες όπως τα δημόσια πανεπιστήμια έπειτα από αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Πρόκειται ουσιαστικά για μετονομασία των ιδιωτικών κολεγίων που ήδη λειτουργούν εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα. Και γι’ αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι είναι λάθος να προσφέρουν το κύρος τους οι ομότιμοι πανεπιστημιακοί σε μία τέτοια υπόθεση», αντέτεινε στην «Κ» ο Γιώργος Λιτσαρδάκης, καθηγητής στο ΑΠΘ και γραμματέας της ομοσπονδίας πανεπιστημιακών.
«Ας περιμένουμε δύο χρόνια και μετά να βγάλουμε συμπεράσματα για την ποιότητα των μη κρατικών ΑΕΙ», προτρέπει ο κ. Μανωλόπουλος, προσθέτοντας: «Ο Μάο έλεγε “αφήστε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν”».
