«Ενοικιάζεται στούντιο στο Καμάρι. Αποκλειστικά σε εκπαιδευτικούς. Πληροφορίες στο ΧΧΧΧ». Ή πώς μπορείς να πεις ότι δεν πήγε καλά η τουριστική σεζόν στη Σαντορίνη χωρίς να πεις ότι δεν πήγε καλά η τουριστική σεζόν στη Σαντορίνη! Αγγελίες σαν την παραπάνω βρίσκει κανείς εύκολα σήμερα στα γνωστά φόρουμ ανεύρεσης κατοικιών στο Ιντερνετ. «Δεν είναι ότι τους αγάπησαν ξαφνικά», λέει στην «Κ» άνθρωπος που γνωρίζει πώς λειτουργεί η συγκεκριμένη αγορά στα νησιά. «Απλώς επειδή η σεζόν πήγε άσχημα, ψάχνουν εκπαιδευτικούς ήδη από τον Αύγουστο, δηλαδή “σιγουράκια” που θα μείνουν έως τον Ιούνιο…».
Η ίδια εικόνα και στα υπόλοιπα τουριστικά μέρη που δεν πήγαν φέτος το καλοκαίρι καλά. Οι εκπαιδευτικοί είναι το «λιγότερο κακό» από άλλες ειδικότητες, όπως οι λιμενικοί ή οι αστυνομικοί, που χρειάζονται κατάλυμα όλο τον χρόνο.
Σε νησιά όπως η Πάρος, αντιθέτως, που φέτος «χτύπησε» τη Μύκονο σε τιμές, το πρόβλημα της εξεύρεσης στέγης από τους εκπαιδευτικούς παραμένει. Φέτος τα σπίτια για εκπαιδευτικούς στο νησί είναι πιο λίγα και πιο ακριβά. Σεζόν και σπίτια είναι αντιστρόφως ανάλογα, ένα ιδιότυπο «χρηματιστήριο στέγης». Οταν ακόμη και στις αρχές Σεπτεμβρίου σε ορισμένα νησιά δεν βρίσκεις δωμάτιο με κάτω από 200 ευρώ, τα νέα για τους δασκάλους είναι άσχημα.
Σημαντικό ρόλο φυσικά παίζει και η κουλτούρα υποδοχής των εκπαιδευτικών που έχει χτίσει ο κάθε τόπος με τα χρόνια. Νησιά όπως η Λέρος ή οι Φούρνοι, η Λήμνος, η Κάσος ή η Τήλος είναι γνωστό ότι «παραδοσιακά» υποδέχονται με ιδιαίτερη φροντίδα τους δασκάλους τους. Νησιά με «κακή» φήμη σε ό,τι αφορά το ίδιο ζήτημα είναι η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Πάρος πλέον, οι Λειψοί, ενώ τελευταία δυσκόλεψαν η Αστυπάλαια, η Σάμος και η Χίος. Και στη Σύμη αργούν να βγουν σπίτια στην αγορά, καθώς λόγω ζέστης η σεζόν «τραβάει» και τον Σεπτέμβριο.
Η κουλτούρα υποδοχής δασκάλων και καθηγητών διαφέρει από τόπο σε τόπο – Οι πρωτοβουλίες σε Σαντορίνη, Σπέτσες και Κύθηρα.
Το χρηματιστήριο στέγης στα νησιά, πάντως, επηρεάζεται και από αστάθμητους παράγοντες. Σύμφωνα με πληροφορίες για παράδειγμα στη Μήλο, νησί που είναι σήμερα στη μόδα, δεν υπάρχει περίπτωση να βρει κάποιος εύκολα σπίτι. Αντιθέτως, στη Σαντορίνη, νησί «δύσκολο» για εκπαιδευτικούς, από 20 Αυγούστου έχουν βγει σπίτια στην αγορά. Κι αυτό λόγω της πεσμένης σεζόν εξαιτίας των σεισμών. Οι δάσκαλοι αλλά και οι καθηγητές και γενικά το εκπαιδευτικό προσωπικό πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι σημαντικός πληθυσμός αριθμητικά και υπόσχεται έως τον Ιούνιο σίγουρο εισόδημα. «Οταν ένα νησί δεν πάει καλά, οι εκπαιδευτικοί εργαλειοποιούνται. Χρησιμοποιούνται, δηλαδή, για να ξελασπώσουν την κατάσταση. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κτίζεται και κουλτούρα υποδοχής».
Για τρίτη χρονιά, πάντως, συνεχίζεται η πρωτοβουλία της Ενωσης Γονέων Θήρας (φέτος συμμετέχει και ο Δήμος Θήρας) στο πλαίσιο της οποίας έχει δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων μέσω της Google, όπου οι ιδιοκτήτες ακινήτων που επιθυμούν να νοικιάσουν τα ακίνητά τους σε εκπαιδευτικούς μπορούν να καταχωρίσουν τα στοιχεία τους, ώστε να εξασφαλιστούν η ομαλή έναρξη της σχολικής χρονιάς και η απρόσκοπτη λειτουργία των σχολικών μονάδων. «Εχει αποτέλεσμα», λέει ο πρόεδρος της Ενωσης, Δημήτρης Τούλης, «αλλά ειδικά φέτος δεν έχουμε ιδιαίτερο πρόβλημα διότι υπάρχουν πολλά airbnb προς διάθεση λόγω της κακής σεζόν». Αυτή τη στιγμή στην πλατφόρμα υπάρχουν 100 σπίτια.
Σημειώνεται ότι ο Δήμος Θήρας και οι συνεργαζόμενοι φορείς (σ.σ. Ενωση Γονέων Θήρας, ΕΛΜΕ Θήρας και ΣΕΠΕ Θήρας & Νήσων) δεν φέρουν ευθύνη για τις παροχές ή τις απαιτήσεις των ιδιοκτητών, ούτε και για τις διαπραγματεύσεις και συμφωνίες των συμβολαίων. «Σίγουρα μπορείς να βρεις και… τρελά πράγματα όσον αφορά στις τιμές εκεί μέσα, αλλά εμείς δεν επεμβαίνουμε σε αυτά. Το φαινόμενο, πάντως, φέτος είναι περιορισμένο. Εχουν αυξηθεί τα καταλύματα στη Σαντορίνη. Σπίτια υπάρχουν, το θέμα είναι αν θα έρθουν οι εκπαιδευτικοί να καλύψουν τα κενά». Οπως λέει, ειδικά στα λύκεια το πρόβλημα με τις ελλείψεις εκπαιδευτικών είναι μεγάλο. «Πέρυσι, τόσο σε ΕΠΑΛ όσο και σε Γενικό Λύκειο είχαμε κενά ακόμη και σε μαθήματα Πανελλαδικών».
Τα καλά σπίτια συνήθως εμφανίζονται από Οκτώβριο, γεγονός που στρεσάρει τους εργαζομένους και συχνά τους κάνει να αλλάζουν τις επιλογές τους.
Σε κάθε περίπτωση, τα καλά σπίτια εμφανίζονται από Οκτώβριο, όπως λένε οι γνωρίζοντες –ή μάλλον παθόντες–, γεγονός που στρεσάρει τους εργαζομένους και συχνά τους κάνει να αλλάζουν τις επιλογές τους. Θα βρω; Πώς θα είναι; Πώς θα μου φέρεται ο ιδιοκτήτης; Υπάρχει περίπτωση να αλλάξει γνώμη και να με βγάλει; (Μπορεί δάσκαλος να μένει σε κατάλυμα γονιού μαθητή του ή συγγενούς γονέων του σχολείου. Τι γίνεται αν έρθουν σε ρήξη;) Πώς θα πληρώσω τη διαμονή μου μέχρι να βρω σπίτι; Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που δεν έγιναν ποτέ αναπληρωτές γιατί δεν είχαν να χρηματοδοτήσουν τους δύο πρώτους μήνες του «ψαξίματος» στέγης.
Συμβολική κίνηση
Μια ενδιαφέρουσα σχετική πρωτοβουλία έλαβαν οι ιδιοκτήτες κάμπινγκ στα Κύθηρα. «Καλωσορίζουμε τους αναπληρωτές & τις αναπληρώτριες στα Κύθηρα!», έγραψαν στο Facebook. «Για να στηρίξουμε τη νέα σας αρχή στο νησί μας, προσφέρουμε διαμονή στο Κάμπινγκ Καψάλι με συμβολικό ποσό 1€ για το διάστημα που χρειάζεστε μέχρι να βρείτε τη μόνιμη κατοικία σας». Το ποστ έγινε βάιραλ, αλλά η ανταπόκριση των εκπαιδευτικών ήταν περιορισμένη. «Η κίνησή μας ήταν συμβολική», λένε οι ιδιοκτήτες, Δημήτρης Καλλίγερος και Νίκος Καλλίγερος (κι όμως, απλή συνωνυμία), που λειτούργησαν πρώτη φορά φέτος το κάμπινγκ. «Είχαμε στόχο απλώς να βοηθήσουμε μέχρι να βρεθεί μόνιμη λύση. Το κάμπινγκ έτσι κι αλλιώς κλείνει στο τέλος Σεπτεμβρίου».
Την ίδια στιγμή, στις Σπέτσες, με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, συνεχίζεται και τη νέα περίοδο η παροχή οικονομικών κινήτρων σε όσους επιλέγουν να υπηρετήσουν στο νησί. Ειδικότερα, προβλέπεται επίδομα 250 ευρώ μηνιαίως για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι σε πολλά νησιά είναι εκπαιδευτικοί που διαθέτουν airbnb. Εχουν υπάρξει περιπτώσεις που συνάδελφοι έβγαλαν συναδέλφους από το σπίτι με το που τελείωσε η σχολική χρονιά.
