Αν ο Δήμος Αθηναίων δεν είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση, πόσοι άραγε θα παρατηρούσαμε την απομάκρυνση δεκάδων εγκαταλειμμένων καρτοτηλεφώνων από το κέντρο της πόλης; Μάλλον ελάχιστοι.
Με τις κίτρινες, «στολισμένες» με γκράφιτι καμπίνες να μην έχουν την ίδια τύχη με τις αντίστοιχες κόκκινες του Λονδίνου, ο δήμος σε συνεννόηση με τον ΟΤΕ προχώρησε στην απομάκρυνση δεκάδων τηλεφωνικών θαλάμων που παρέμεναν επί σειρά ετών ανενεργοί και χωρίς λειτουργική χρήση σε διάφορα σημεία της πόλης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, μέχρι στιγμής έχουν αποξηλωθεί 63 ανενεργοί τηλεφωνικοί θάλαμοι, ενώ έχει προγραμματιστεί η απομάκρυνση 24 ακόμα εντός του Αυγούστου. Μέχρι τον Οκτώβρη θα ακολουθήσουν επιπλέον 67 αποξηλώσεις.
Παρότι τα καρτοτηλέφωνα είχαν καταλήξει να επιβαρύνουν την εικόνα του δημόσιου χώρου, δημιουργώντας εμπόδια για πεζούς και άτομα με αναπηρία, με την απομάκρυνση των πελιδνών θαλάμων σβήνονται και τα τελευταία απομεινάρια της προ κινητής τηλεφωνίας εποχής.
Η «Κ» μέσα από το ιστορικό της αρχείο έχει καταγράψει την άνοδο και την πτώση της κίτρινης καμπίνας στην Ελλάδα, η οποία έχει συνδεθεί με πολλές μικρές, καθημερινές στιγμές της Αθήνας του ’90. Από την αναμονή με ένα κέρμα στο χέρι, μέχρι τα σημειωμένα νούμερα στο χαρτάκι και φυσικά τις συλλογές τηλεκαρτών, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Σε χωριά, πλοία και αεροδρόμια
Σε άρθρο γνώμης το 2001 με τίτλο «Πόσο άλλαξε η ζωή μας», ο δημοσιογράφος της «Κ» Νίκος Βατόπουλος μας υπενθυμίζει ότι τα πρώτα καρτοτηλέφωνα εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα το 1992. Πριν από αυτά «για να τηλεφωνήσει κανείς, έπρεπε να κάνει ουρά στο περίπτερο». Ετσι τα παλιά κερματοτηλέφωνα αντικαταστάθηκαν με τα καρτοτηλέφωνα, κυρίως για λόγους ασφαλείας και ευκολίας, ενώ μαζί τους λανσαρίστηκαν και οι πρώτες τηλεκάρτες.
Ο αριθμός των καρτοτηλεφώνων υπολογιζόταν πως έφτανε το 2000 τις 60.000 πανελλαδικά.
Εκείνη τη δεκαετία τα κίτρινα τηλέφωνα άρχισαν να ξεφυτρώνουν σε κάθε γειτονιά καθώς και σε απομακρυσμένα χωριά. Σύμφωνα με στοιχεία της «Κ» το 1996 «τα έσοδα από τα καρτοτηλέφωνα θα φτάσουν βάσει των προβλέψεων τα 37,5 δισ. δραχμές». Ο αριθμός των καρτοτηλεφώνων υπολογιζόταν πως έφτανε το 2000 τις 60.000 πανελλαδικά.
Με τη χρήση καρτοτηλεφώνων να είναι κερδοφόρα το 1996, ο ΟΤΕ σχεδίαζε την εγκατάσταση καρτοτηλεφώνων σε πλοία, αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα και τράπεζες, ενώ στόχευε να καθιερώσει ακόμη και την «κάρτα συνδρομητού» μέσω της οποίας η χρέωση των μονάδων θα περνούσε στον δίμηνο λογαριασμό του χρήστη.
Αναπόσπαστο κεφάλαιο στη χρήση των καρτοτηλεφώνων ήταν οι τηλεκάρτες. Εκτός του ότι η καθεμία είχε συγκεκριμένη χρηματική αξία (π.χ. 100 μονάδες, 1.000 δρχ. στην αρχή), η κυκλοφορία συλλεκτικών εκδόσεων με εικονογραφήσεις, αθλητικά γεγονότα, μνημεία προκάλεσε φρενίτιδα για τη συλλογή τους σε τέτοιο βαθμό ώστε εκείνη τη δεκαετία δημιουργήθηκαν οι λέσχες συλλεκτών τηλεκαρτών, ενώ παρόμοιες ομάδες υπάρχουν μέχρι σήμερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σημάδια παρακμής
Παρότι η πτώση της χρήσης των καρτοτηλεφώνων ξεκίνησε στα τέλη του 1990 – αρχές 2000 με τη μαζική εξάπλωση της κινητής τηλεφωνίας, σημάδια παρακμής έχουν αρχίσει να παρατηρούνται ήδη από το 1996. Ο κ. Αγγελής, αναγνώστης της «Κ» από το Καματερό, γράφει τον Απρίλιο του ίδιου έτους στην εφημερίδα σχετικά με την καταστροφή των καρτοτηλεφώνων:
«(Τα καρτοτηλέφωνα) έδωσαν μία ανάσα στους επί πολλά έτη, ταλαιπωρημένους από τα περίπτερα κ.λπ. Ελληνες, οι οποίοι θέλουν να κάνουν κάποιο τηλεφώνημα. Δεν προλάβαμε να χαρούμε για πολύ και να αισθανθούμε τουλάχιστον με τα τηλέφωνα, ότι είμαστε λίγο Ευρωπαίοι. Το 70% των τηλεφωνικών συσκευών είναι άχρηστες. Σπασμένα ακουστικά, καλώδια κρέμονται, δεν παίρνουν τις κάρτες…».
Παρά τα πρώτα σημάδια παρακμής που καταγράφονται, η χρήση των κίτρινων θαλάμων φάνηκε εξαιρετικά χρήσιμη όταν η υπερφόρτωση του δικτύου καθιστούσε αδύνατη τις κλήσεις μέσω κινητού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο σεισμός της Πάρνηθας του 1999, όπου, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της «Κ», «στα υπαίθρια καρτοτηλέφωνα είχαν σχηματιστεί ουρές» λόγω προβλημάτων στο κινητό δίκτυο.
Η περίοδος της θεαματικής πτώσης της χρήσης των καρτοτηλεφώνων ήρθε μεταξύ 2000-2005. Η Ελλάδα πέτυχε τότε υψηλή διείσδυση κινητής τηλεφωνίας, με πάνω από 100% κάλυψη (περισσότερο από ένα κινητό ανά κάτοικο) με αποτέλεσμα οι κίτρινες καμπίνες να μένουν ερμητικά άδειες.
«Προτιμούν να μη φάνε για να αγοράσουν τηλεκάρτες»
Ωστόσο αυτός ο μικρός χώρος που ίσα ίσα χωράει ένα άτομο, έγινε «καταφύγιο» για τους ξένους εργάτες γης στα χωριά της Αρτας και όχι μόνο. Φωτογραφία από ρεπορτάζ της «Κ» από τον Ιανουάριο του 2008 δείχνει έναν εργάτη τυλιγμένο με κουβέρτα να μιλάει στο τηλέφωνο.
«Το πρώτο πράγμα που κάνουν μετά τη δουλειά καθ’ οδόν για τα υποτυπώδη καταλύματα δεν είναι να φάνε, αλλά να τηλεφωνήσουν στην πατρίδα τους, στις οικογένειές τους. Η τηλεκάρτα είναι η σύνδεση με τη ζωή. Προτιμούν να μη φάνε για να αγοράσουν τηλεκάρτες και να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους… στο Αφγανιστάν ή στο Πακιστάν», αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Ερχόμενοι στο σήμερα οι κίτρινοι θάλαμοι δεν έχουν μείνει μακριά από τον φακό του TikTok με τους περιηγητές της πόλης να προσπαθούν να τεστάρουν αν τα καρτοτηλέφωνα δουλεύουν ακόμη. Σίγουρα δεν ήξεραν πως αυτό ήταν το τελευταίο τσεκ.
@athensville_ Λειτουργούν τα καρτοτηλεφωνα της Αθήνας; μια επιτόπια έρευνα #athens #greece ♬ El Techo – BLVKSHP
