Παράνομη διακίνηση φαρμακευτικών σκευασμάτων και προώθηση εναλλακτικών σκευασμάτων, εκτέλεση συνταγών ναρκωτικών συνταγών, μη νόμιμη λειτουργία δομής φροντίδας ηλικιωμένων, παρατυπίες κατά την αδειοδότηση και λειτουργία χιονοδρομικού κέντρου, μη νόμιμη λειτουργία εταιρείας ΚΤΕΛ είναι μόνο μερικές από τις καταγγελίες τις οποίες διερεύνησε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) κατά το 2024 και για τις οποίες συνέταξε εκθέσεις ελέγχου.
Σε πολλές περιπτώσεις επενέβη για τη μη τήρηση της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και δημοσίων έργων αλλά και για την κατάληψη δημοσίου χώρου. Από τις εκθέσεις ελέγχου που συνέταξε η Αρχή, μεγάλο ποσοστό αφορά ενέργειες των δήμων, όπως μη νόμιμη εκτέλεση σύμβασης έργου ανακατασκευής και αποκατάστασης οδοποιίας δήμου όπου ο ανάδοχος έλαβε μεγαλύτερο ποσό από αυτό που είχε οριστεί. Η ΕΑΔ πρότεινε να κινηθεί η διαδικασία ανάκτησης του ποσού.
Σε άλλη περίπτωση, σύνδεσμος ύδρευσης δήμων προχώρησε σε απευθείας ανάθεση της εξυπηρέτησης των λογιστικών βιβλίων του συνδέσμου σε υπάλληλο του δήμου και απευθείας ανάθεση προμήθειας υλικών και παροχής υπηρεσιών σε σύζυγο και τέκνο υδραυλικού του δήμου. Η ΕΑΔ διαβίβασε την υπόθεση στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Δήμος επίσης δεν είχε βεβαιώσει πρόστιμα για αυθαίρετες κατασκευές σε 17 υποθέσεις και δεν είχε εξετάσει πέντε υποθέσεις επικίνδυνων οικοδομών. Η ΕΑΔ συνέστησε στον δήμο να προχωρήσει στις αναγκαίες ενέργειες άμεσα. Πάντως, σύμφωνα με την έκθεση της Αρχής για το 2024 το 74,09% των προτάσεων συστάσεών της εισακούστηκαν από τους φορείς στους οποίους απευθύνθηκε αποστέλλοντας τα πορίσματά της.
Η πλειοψηφία
Κατά τη διάρκεια της χρονιάς στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας υπεβλήθησαν 5.305 καταγγελίες που αφορούν το Δημόσιο και φορείς του Δημοσίου, οι μισές από τις οποίες υπεβλήθησαν επώνυμα. Το 64,24% των καταγγελιών αφορούσε γενικά θέματα, αλλά η δεύτερη ομάδα καταγγελιών (29,59%) αφορούσε την προστασία της δημόσιας υγείας. Στην ΕΑΔ υποβλήθηκαν 30 καταγγελίες περιστατικών βίας και παρενόχλησης και 154 καταγγελίες για υπόνοια απάτης σε συγχρηματοδοτούμενα έργα, εκ των οποίων οι μισές ήταν ανώνυμες.
Το 2024 αναζητήθηκαν πειθαρχικές ευθύνες ή και ποινικές ευθύνες για 254 φυσικά πρόσωπα, εκ των οποίων το 36,6% εργαζόταν σε δήμους, το 16,54% σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και το 14,71% σε υπουργεία. Το 42% των ελεγχομένων ελέγχθηκαν για αμέλεια ή ατελή εκπλήρωση του υπηρεσιακού τους καθήκοντος και το 29,42% για παράβαση καθήκοντος. Επίσης, το 38,66% ήταν υπάλληλοι, το 22,27% προϊστάμενοι διεύθυνσης και το 13,45% αιρετοί.
Οι αυστηρές ποινές
Η ΕΑΔ έλεγξε 2.273 πειθαρχικές αποφάσεις σε δεύτερο βαθμό. Επέβαλε την ποινή της οριστικής παύσης σε 90 περιπτώσεις – οι 60 περιπτώσεις αφορούσαν αδικαιολόγητη αποχή από την εργασία. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι άσκησε 30 ενστάσεις σε πειθαρχικές αποφάσεις συμβουλίων για σοβαρά ποινικά αδικήματα και πειθαρχικά παραπτώματα που επισύρουν την ποινή της οριστικής παύσης.
Σε οκτώ περιπτώσεις η ΕΑΔ επέβαλε αυστηρότερη ποινή από αυτήν που είχε επιβληθεί. Ενδεικτικά επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης σε υπάλληλο πολεοδομίας που καταδικάστηκε αμετάκλητα σε ποινή φυλάκισης 30 μηνών για δωροληψία, ενώ σε πρώτο βαθμό του είχε επιβληθεί προσωρινή παύση τριών μηνών. Επίσης επιβλήθηκε η ποινή οριστικής παύσης και διοικητικό πρόστιμο 10.000 ευρώ σε έξι υπαλλήλους – εξεταστές υποψηφίων για επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης για δωροληψία. Σε πρώτο βαθμό είχε επιβληθεί προσωρινή παύση από έξι έως 11 μήνες.
Σε άλλη περίπτωση, ο δήμαρχος είχε επιβάλει πρόστιμο αποδοχών ενός μήνα σε δημοτικό υπάλληλο ο οποίος καταδικάστηκε αμετακλήτως για κατοχή ναρκωτικών και η ΕΑΔ επέβαλε πρόστιμο αποδοχών οκτώ μηνών. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας επίσης έλεγξε 3.638 φορείς και επιχειρήσεις για την τήρηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας και επέβαλε 737 πρόστιμα συνολικού ύψους 639.000 ευρώ.
