Πριν από επτά Κυριακές (φ. 2/6) από αυτές τις σελίδες αναρωτιόμασταν: «Μήπως δεν χρειαζόμαστε πια τα τρόλεϊ;». Το ερώτημα δεν ήταν ούτε ρητορικό ούτε υποβολιμαίο. Δεν κάναμε τίποτα περισσότερο από το να μεταφέρουμε με ρεπορτάζ μια αυθεντική απορία της κοινής γνώμης: την εποχή της ηλεκτροκίνησης και της σοβαρής επένδυσης της χώρας σε ηλεκτρικά λεωφορεία εξακολουθούμε να έχουμε ανάγκη τα κάπως δυσκίνητα, ολίγον γερασμένα και απαιτητικά σε υποδομές τρόλεϊ που σε μια άλλη εποχή (δεκαετία του ’50) ήρθαν να αντικαταστήσουν τα τραμ ως μια τότε σύγχρονη και οικολογική λύση αστικής μετακίνησης;
Σε εκείνο το δημοσίευμα η επίσημη απάντηση της κυβέρνησης, διά στόματος του διευθύνοντος συμβούλου των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε.) Στέφανου Αγιάσογλου, ήταν αρνητική. «Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν πρόκειται να καταργήσει τα τρόλεϊ, αλλά σκοπεύει να επενδύσει σε νέας γενιάς οχήματα που θα αλλάξουν κατά πολύ τη σημερινή εικόνα», διαβεβαίωνε, προαναγγέλλοντας μάλιστα σχετικό διαγωνισμό για την προμήθεια 100 σύγχρονων τρόλεϊ μέχρι το 2027.
Σήμερα, ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης εξαγγέλλει με συνέντευξή του στην «Κ» τη σταδιακή αποστρατεία των τρόλεϊ, αρχίζοντας από το φθινόπωρο και από το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά. Ομως, τι άλλαξε μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες; Πάντως, όχι ο ίδιος ο Κυρανάκης. Ο νέος επικεφαλής ενός κάποτε «περιφερειακού» υπουργείου, που βρέθηκε απότομα στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας λόγω Τεμπών, δεν είχε προλάβει ακόμα να καταπιαστεί με το θέμα των τρόλεϊ όταν η «Κ» απηύθυνε τη σχετική ερώτηση.
Από τις 15 Μαρτίου που ανέλαβε το νέο του χαρτοφυλάκιο, έριξε όλο το βάρος σε πρωτοβουλίες για την ανάταξη των σιδηροδρόμων (την Πέμπτη ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον νέο ΟΣΕ) με αποτέλεσμα την 1η Ιουνίου να μην έχει συζητηθεί σοβαρά και σε βάθος το θέμα των τρόλεϊ. Σήμερα, όμως, η απόφαση είναι τελεσίδικη.
«Οταν ήρθα στο υπουργείο ήταν από τα πράγματα που μου έκαναν εντύπωση: αφού πλέον διαθέτουμε ηλεκτρικά λεωφορεία γιατί να διατηρούμε και τα τρόλεϊ που τροφοδοτούνται με ηλεκτρισμό από καλώδια που επιβαρύνουν τον ουρανό της Αθήνας και του Πειραιά;», λέει στην «Κ» ο κ. Κυρανάκης. Γρήγορα, όπως εξηγεί, το θέμα αποδείχθηκε πολύ πιο σύνθετο.
«Πρώτον, το δίκτυο καλωδίων καταναλώνει ρεύμα ακόμη και όταν δεν κινούνται τρόλεϊ. Απαιτεί σημαντικό αριθμό υποσταθμών, περιορίζει την κίνησή τους σε οδικό δίκτυο που διαθέτει τη σχετική υποδομή και παρουσιάζει πολύ συχνά βλάβες με αποτέλεσμα την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Επίσης, τα περισσότερα τρόλεϊ είναι παλιά και χρειάζονται αντικατάσταση. Τώρα λοιπόν που είναι η στιγμή να προχωρήσουμε στις παραγγελίες νέων οχημάτων, είναι και η στιγμή να λάβουμε αυτή τη στρατηγική απόφαση».
Αν και το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα σταδιακής απόσυρσης των τρόλεϊ από τους δρόμους του λεκανοπεδίου θα ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο, είναι βέβαιο ότι οι πρώτες βασικές γραμμές θα καταργηθούν άμεσα, εντός του 2025. Η κατάργηση θα γίνει σε δύο φάσεις με κριτήριο την παλαιότητα του τροχαίου υλικού και την αισθητική αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας και του Πειραιά μέσα από την άμεση αποξήλωση της σχετικής υποδομής (στήλες, καλώδια). Αυτό σημαίνει ότι θα καταργηθούν όλες οι παραδοσιακές γραμμές που διασχίζουν το κέντρο της Αθήνας και διέρχονται από βασικές οδικές αρτηρίες όπως η Πανεπιστημίου, η Πατησίων, η Βασιλίσσης Σοφίας κ.λπ.
Οι πιο δημοφιλείς, βάσει ερευνών, γραμμές θα αντικατασταθούν από αντίστοιχες λεωφορειακές. Αντιθέτως, θα δημιουργηθούν νέες γραμμές τρόλεϊ σε μεγάλους άξονες όπως η λεωφόρος Συγγρού και η Πειραιώς με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα δρομολογίων. Το προσωπικό των τρόλεϊ θα απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από τις ΟΣΥ και θα καλύψει θέσεις οδηγών και τεχνικών στο δίκτυο των αστικών λεωφορείων.
Φθηνότερα λεωφορεία
«Το θέμα είναι και οικονομικό», υποστηρίζει ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών. «Με βάση έρευνα αγοράς, για κάθε δύο καινούργια τρόλεϊ με τα ίδια χρήματα μπορούμε να αγοράσουμε τρία ηλεκτρικά λεωφορεία ιδίου μεγέθους. Μόνο που θα έχουμε την ευελιξία να τα δρομολογήσουμε όπου υπάρχει ανάγκη ανεξαρτήτως αν υφίσταται υποδομή καλωδίων ή όχι». Μεταφέρω στον υπουργό το βασικό επιχείρημα όσων υποστηρίζουν τη διαιώνιση της παρουσίας των τρόλεϊ στους δρόμους της Αθήνας: την ύπαρξη νέας τεχνολογίας οχημάτων (In Motion Charging) με ενσωματωμένες μπαταρίες και σημαντική αυτονομία εκτός δικτύου που κοστίζουν λιγότερο και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σχέση με αυτή των ηλεκτρικών λεωφορείων. «Το θέμα με τις μπαταρίες μάς έχει απασχολήσει, αλλά φαίνεται ότι τα επόμενης γενιάς ηλεκτρικά λεωφορεία θα έχουν εντυπωσιακή αυτονομία, επομένως αν παραγγελθούν το φθινόπωρο του 2025 θα στοχεύσουμε σε ακριβώς αυτά».
