«Ζούσα στην Κρήτη και έτυχε στις 22 Ιουλίου το 1987 να έχω κατέβει με την οικογένειά μου στην Αθήνα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι κοιμόμασταν όλοι στο μπαλκόνι».
Τριάντα οκτώ καλοκαίρια μετά, οι αναμνήσεις του δρος Νεκτάριου Χρυσουλάκη, διευθυντή ερευνών στο Ινστιτούτο Υπολογιστικών Μαθηματικών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), δεν έχουν ξεθωριάσει, καθώς ο φονικός καύσωνας του 1987 βρήκε εκείνον και εκατομμύρια πολίτες εντελώς ανέτοιμους. Το θερμόμετρο σε πολλές περιοχές της Αθήνας είχε φτάσει τους 44 βαθμούς Κελσίου, ενώ πρωτοφανής ήταν η διάρκεια του καύσωνα, καθώς για μία εβδομάδα το θερμόμετρο δεν έπεφτε κάτω από τους 30 βαθμούς, ούτε καν τη νύχτα.
Θερμικό «χτύπημα»
«Για πρώτη φορά εξαιτίας ενός νέφους που είχε σκεπάσει την Αθήνα δεν δρόσιζε καθόλου το βράδυ. Οι επίσημοι θάνατοι από τον καύσωνα του 1987 υπολογίζονται σε 1.300, ωστόσο ανεπίσημα μπορεί να έφτασαν ακόμη και τους 3.500», σημειώνει στην «Κ» ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς.
Οι επίσημοι θάνατοι από τον καύσωνα του 1987 υπολογίζονται σε 1.300, ωστόσο ανεπίσημα μπορεί να έφτασαν ακόμη και τους 3.500
Στο ιστορικό αρχείο της Καθημερινής, ο καύσωνας πρωταγωνιστεί στα εξώφυλλα της εφημερίδας με τίτλους όπως: «Ολόκληρη η Ελλάδα σε κατάσταση ασφυξίας. Την αποπνικτική ατμόσφαιρα επιτείνει η ύπαρξη του νέφους» και «Αφόρητος ο καύσωνας για τρεις ακόμη ημέρες. Σήμερα η θερμοκρασία θα υπερβεί τους 42 βαθμούς».
Από τον καύσωνα, πολλά νοικοκυριά τότε έμειναν χωρίς νερό, κομμάτι από τις ράγες του ΗΣΑΠ έλιωσε, στην Ελευσίνα η θερμοκρασία έφτασε τους 45 βαθμούς Κελσίου, στη Νέα Φιλαδέλφεια τους 44, ενώ το Τζάνειο δέχθηκε πάνω από 300 ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα.
Τι μάθαμε από τον καύσωνα του 1987;
«Εκτοτε έχουν αλλάξει πολλά στην Αθήνα. Οι πολίτες εξοπλίστηκαν με κλιματιστικά, μόνωσαν τα σπίτια τους και η τοπική αυτοδιοίκηση έλαβε κάποια μέτρα προστασίας των πολιτών. Δυστυχώς, αυτό που δεν άλλαξε σε μεγάλο βαθμό είναι η αύξηση του αστικού πρασίνου», σημειώνει ο δρ Χρυσουλάκης.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, το γεγονός πως άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν βιώνουν τόσο έντονους καύσωνες επηρεάζει άμεσα την αργή πορεία της Ελλάδας στην εκπόνηση νέων πολιτικών αντιμετώπισης ακραίων θερμοκρασιών.
«Ο καύσωνας που βίωσαν η Γερμανία και η Αγγλία το προηγούμενο διάστημα ήταν πρωτοφανής και επώδυνος για τον πληθυσμό. Από την άλλη η Γαλλία είχε βιώσει τον δικό της καταστροφικό καύσωνα το 2003, ωστόσο και πάλι οι πολίτες εκεί δεν είναι εξοικειωμένοι με τα κλιματιστικά», εξηγεί ο κ. Κολυδάς. Παρότι, σύμφωνα με τον κ. Χρυσουλάκη, έχουν γίνει κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, η χώρα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην υλοποίηση νέων πολιτικών και στην εξεύρεση χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Κατά την άποψή του πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας με έμφαση στην αύξηση αστικού πρασίνου, τις πράσινες μεταφορές, την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού ζητήματος στο κέντρο καθώς και την υιοθέτηση υλικών κατασκευής που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία.
«Ολα δείχνουν πως μέχρι το 2030 η Ελλάδα, όπως και άλλες χώρες, δεν θα καταφέρει να καταστεί κλιματικά ουδέτερη, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες της Ε.Ε. Ωστόσο, με σποραδικές παρεμβάσεις δεν θα υπάρξουν ούτε μετρήσιμα αποτελέσματα ούτε οι πολίτες θα νιώθουν λιγότερα καταπονημένοι», καταλήγει.
