Η δυσκολία του εγχειρήματος για αύξηση των επιστροφών, χωρίς να υπάρξει παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων, παρουσιάζεται ανάγλυφα στην έκθεση για τις επιστροφές αλλοδαπών του Συνηγόρου του Πολίτη που δημοσιεύθηκε χθες.
Ο αριθμός των επιστροφών αλλοδαπών, ο οποίος έτσι κι αλλιώς είναι μικρός αναλογικά με τις αφίξεις, το 2024 μειώθηκε ακόμα περισσότερο. Ετσι, ενώ το 2023 έφυγαν από την Ελλάδα συνολικά 6.340 αλλοδαποί, το 2024 ο αριθμός των επιστροφών μειώθηκε κατά 7% και έφτασε στους 5.865. Εξ αυτών οι αναγκαστικές επιστροφές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι απελάσεις και οι επανεισδοχές βάσει διμερών συμφωνιών είναι συνολικά 2.550 άτομα. Οι εθελούσιες επιστροφές μέσω του ΔΟΜ (Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης) είναι 2.371 και οι οικειοθελείς είναι 944.
Η διάρθρωση
Το πιο σημαντικό στοιχείο της έκθεσης αφορά την εθνικότητα όσων επέστρεψαν: από το σύνολο των 5.865 επιστροφών το 38% αφορά πολίτες Γεωργίας, το 35% πολίτες Αλβανίας, το 6,6% πολίτες Πακιστάν και το 2,1% πολίτες Μπανγκλαντές. Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο ποσοστό πληθυσμού Αφγανών, οι οποίοι δεν είναι δυνατόν με τις υπάρχουσες συνθήκες να επιστραφούν. Παράλληλα, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έρχονται σε μεγάλο ποσοστό Αιγύπτιοι για τους οποίους επίσης δεν υπάρχει κάποια συμφωνία επιστροφής. Μάλιστα στην έκθεση του Συνηγόρου επισημαίνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που βρίσκονται υπό διοικητική κράτηση προκειμένου να επιστραφούν είναι Αιγύπτιοι, ενώ είναι γνωστό ότι δεν μπορούν να επιστραφούν.
«Οι αλλοδαποί που κρατούνταν διοικητικά ενόψει επιστροφής την 1.11.2024 ήταν συνολικά 1.895, εκ των οποίων 1.676 σε προαναχωρησιακά κέντρα και 219 σε αστυνομικά τμήματα. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο μεγαλύτερος αριθμός ήταν πολίτες Αιγύπτου (593), Πακιστάν (365), Τουρκίας (104) και Μπανγκλαντές (102), ενώ μεταξύ των κρατουμένων ήταν 58 πολίτες Συρίας και 42 πολίτες Αφγανιστάν», επισημαίνεται στην έκθεση. Επίσης, ανησυχητικό είναι το ότι η διάρκεια της κράτησης σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει το εξάμηνο, χωρίς απαραίτητα να συνδέεται με εύλογη προοπτική απομάκρυνσης, τονίζει ο Συνήγορος του Πολίτη.
Και σε ενωσιακό επίπεδο οι επιστροφές πραγματοποιούνται με δυσκολίες καθώς ο αριθμός των επιστρεφόμενων είναι μόλις στο ένα τέταρτο των αποφάσεων για επιστροφή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το τρίτο τρίμηνο του 2024 επιστράφηκαν σε τρίτες χώρες 28.630 άτομα, κάτι που αντιστοιχεί σε αύξηση 24,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023. Εκδόθηκαν όμως 124.935 αποφάσεις επιστροφής. Ως προς την εθνικότητα, το μεγαλύτερο ποσοστό επιστρεφόμενων ήταν πολίτες Γεωργίας, Τουρκίας, Αλβανίας, Μαρόκου και Μολδαβίας.
Ελλειμμα διερμηνείας
Το βασικότερο στοιχείο που επισημαίνει η έκθεση είναι ότι υπάρχει σοβαρό έλλειμμα στην παροχή διερμηνείας και νομικής συνδρομής προς τους αλλοδαπούς. Σύμφωνα με την έκθεση, επίσης, τα περισσότερα ΠΡΟΚΕΚΑ (προαναχωρησιακά κέντρα) δεν είναι κατάλληλα για μακρά διαμονή, έχουν ανεπαρκείς εγκαταστάσεις και παροχές όπως και ελλείψεις σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
