Στο Συμβούλιο της Επικρατείας απέστειλε χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος το σχέδιο προεδρικού διατάγματος που αφορά τη διαχείριση των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν με βάση τα κίνητρα του ΝΟΚ. Το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό θα δεχθεί το ΣτΕ την πρόταση του ΥΠΕΝ, καθώς δίνει τη δυνατότητα παράκαμψης ακυρωτικών δικαστικών αποφάσεων και παρέμβασης σε εκκρεμείς δίκες, με αντάλλαγμα ένα «πράσινο χαρτζιλίκι».
Το υπουργείο Περιβάλλοντος επέλεξε χθες τον δρόμο της «άτυπης ενημέρωσης» σχετικά με το περιεχόμενο του σχεδίου διατάγματος, το οποίο παρουσιάζει ως «εναρμόνιση» με τις αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικά τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Σύμφωνα με το υπουργείο, η απόδειξη της προόδου των εργασιών (από την οποία, σύμφωνα με το ΣτΕ εξαρτάται η υποχρέωση αναθεώρησης ή μη μιας οικοδομικής άδειας) αποδεικνύεται όχι μόνο μέσω της αποδεδειγμένης έναρξης σκυροδέτησης (έως τα μέσα Δεκεμβρίου 2024), αλλά… διευρύνεται ώστε να συμπεριλάβει και όσες περιπτώσεις πραγματοποιήθηκε κατεδάφιση προϋφιστάμενης οικίας (παρότι το ΣτΕ είχε ρητώς υποδείξει ότι πρέπει να έχουν αποδεδειγμένα ξεκινήσει εργασίες κατασκευής νέου κτιρίου και όχι μόνο να έχει καθαριστεί το οικόπεδο).
Επίσης ορίζει ότι με ένα «πράσινο χαρτζιλίκι», το οποίο ονομάστηκε «περιβαλλοντικό ισοζύγιο» –και θα δίδεται στους δήμους για κάθε είδους έργα πρασίνου– θα επιτραπεί να μην ακυρωθούν οι οικοδομικές άδειες κτιρίων που έχουν ήδη χτιστεί, αλλά είχαν ακυρωτική δικαστική απόφαση σε βάρος τους, αλλά και η ανέγερση όσων αδειών έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση (ή βρίσκεται ακυρωτική δίκη σε εξέλιξη), χωρίς να έχει ξεκινήσει η υλοποίησή τους. Η ίδια δυνατότητα δίνεται και για έργα χρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με «διαρροές» του υπουργείου Περιβάλλοντος τις προηγούμενες ημέρες, το «πράσινο χαρτζιλίκι» θα οριστεί στο 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων (όσων δηλαδή προστέθηκαν με τα κίνητρα του ΝΟΚ) για όσες οικοδομικές άδειες έχουν ακυρωθεί στα δικαστήρια ή έχουν προσβληθεί και εκκρεμεί δικαστική απόφαση. Και στο 15% για τις περιπτώσεις κτιρίων που έχουν αιτηθεί να ενταχθούν στα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
Το ενδιαφέρον βέβαια είναι ότι θεσπίζοντας το «πράσινο χαρτζιλίκι», το ΥΠΕΝ ως μηχανισμό ανταπόδοσης ουσιαστικά αναγνωρίζει την περιβαλλοντική ζημιά που η ρύθμιση έχει προκαλέσει και την οποία βέβαια το υπουργείο αρνείται στον δημόσιο λόγο του και ενώπιον των δικαστηρίων. Παράλληλα, με το σχέδιο αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος επιλέγει ξεκάθαρα να υπερασπιστεί τους εργολάβους και γενικά τον κατασκευαστικό κλάδο, έναντι των πολιτών που διεκδίκησαν και πέτυχαν να υπερασπιστούν την ταυτότητα της περιοχής τους (και οι οποίοι βρίσκονται για πολλοστή φορά ηττημένοι). Το ερώτημα τώρα είναι αν το ΣτΕ θα δεχθεί αυτή την πρόταση.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η τροπολογία στην οποία βασίζεται το σχέδιο προεδρικού διατάγματος ήρθε τέσσερις μήνες μετά την απόφαση του ΣτΕ – μια καθυστέρηση που λειτούργησε υπέρ της παρανομίας, αφού σε πολλές περιοχές οι πολίτες κατήγγειλαν έναρξη εργασιών «νύχτα».
