Τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα των μαθητών και τους τρόπους με τους οποίους οι ίδιοι επιλέγουν στην προσωπική τους ζωή να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους εκλήθησαν να παρουσιάσουν στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας –εναρκτήριο μάθημα των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων– οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων.
Στους υποψηφίους δόθηκαν δύο κείμενα. Το πρώτο, με τίτλο «Δημιουργικότητα», είναι απόσπασμα, ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης, κειμένου με τίτλο «Τέχνες – Διαδίκτυο – δημιουργικότητα» του Αντώνη Λενακάκη, καθηγητή Θεατρικής Τέχνης και Αγωγής στο τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Το δεύτερο, με τίτλο «Η δημιουργικότητα αρχίζει από την κούνια», είναι άρθρο της δημοσιογράφου Κέλλυς Φαναριώτη (tovima.gr, 13/8/2024), συντομευμένο και ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης. «Η αξία της δημιουργικότητας είναι πολιτιστικά, κοινωνικά αλλά και οικονομικά αδιαμφισβήτητη, εξ ου και η ένταξή της στους γενικούς εκπαιδευτικούς στόχους παγκοσμίως. Η δυναμική σχέση της εκπαίδευσης μέσω των τεχνών με τη δημιουργικότητα έχει επιβεβαιωθεί ερευνητικά. Η συμμετοχή των παιδιών σε καλλιτεχνικές δράσεις ενισχύει την καλλιέργεια της αποκλίνουσας σκέψης τους. Στο ίδιο πνεύμα, εντοπίζεται ισχυρή σχέση ανάμεσα στην ενασχόληση με τις τέχνες και στην ανάπτυξη της φαντασίας, την κατανόηση σύνθετων εννοιών και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την εξεύρεση λύσεων σε προβληματικές καταστάσεις», αναφέρει ο κ. Λενακάκης. Να σημειωθεί, πάντως, ότι σήμερα οι μαθητές λυκείου δεν έχουν μάθημα τεχνών.
Οι δυσκολίες
Παρότι η θεματική ενότητα της δημιουργικότητας, στο σχολείο και όχι μόνο, είναι από αυτές που δουλεύονται στο σχολείο και στα φροντιστήρια, θεωρείται ότι το θέμα της Εκθεσης δυσκόλεψε τους μαθητές. «Το πρώτο κείμενο ήταν επιστημονικό, δοκιμιακού τύπου που δεν συνηθίζουν να διαβάζουν οι μαθητές. Τα παιδιά δεν είναι εξοικειωμένα με τον επιστημονικό λόγο. Από την άλλη νομίζω ότι το ερώτημα για τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές επιλέγουν στην προσωπική τους ζωή να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους δεν είναι τόσο εύκολο, εάν φυσικά κάποιος υποψήφιος ήθελε να αναφερθεί και σε κάτι άλλο εκτός από την ενασχόληση με την τέχνη», παρατήρησε χθες στην «Κ» η κ. Αννα Αδάμ, φιλόλογος στο φροντιστήριο «Πεδίο».
Το τρίτο κείμενο, με τίτλο «Εξαίσια αστική μας κοινωνία», που δόθηκε στους υποψηφίους είναι απόσπασμα, διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης, από το βιβλίο του συγγραφέα Γιώργου Ιωάννου «Για ένα φιλότιμο» (εκδόσεις Κέδρος, 1980). «Γιατί εμφανίζεται προβληματισμένος ο ήρωας του κειμένου και πώς εκδηλώνει τον προβληματισμό του; Εσείς πώς θα αντιδρούσατε σε ανάλογη περίπτωση;», ήταν η ερώτηση στην οποία εκλήθησαν να απαντήσουν οι υποψήφιοι σε 150-200 λέξεις.
«Το κείμενο μιλάει για την έλλειψη της δημιουργικότητας στην εργασία, για την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου και πώς προκύπτει μέσα από την εξειδίκευση, για την ισορροπία ψυχής και σώματος. Δεν ήταν τόσο εύκολα προσπελάσιμο. Βέβαια, στην Εκθεση τα επιστημονικά κείμενα που δίνονται στους υποψηφίους “φωτίζουν” τα λογοτεχνικά», σχολίασε στην «Κ» η κ. Αδάμ.
«Το πρώτο κείμενο ήταν επιστημονικό, δοκιμιακού τύπου που δεν συνηθίζουν να διαβάζουν οι μαθητές. Τα παιδιά δεν είναι εξοικειωμένα με τον επιστημονικό λόγο», είπε στην «Κ» η κ. Αννα Αδάμ, φιλόλογος.
Η Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος στο σχόλιό της ανέφερε ότι «συνολικά τα θέματα είναι ελαφρώς πιο απαιτητικά από τα περυσινά, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα σε μαθητές που έχουν εξασκηθεί στο μάθημα στη διάρκεια των τριών τάξεων του λυκείου».
Κύλησε ομαλά
Η χθεσινή εξέταση ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα και τυχόν καθυστερήσεις στην αποστολή θεμάτων. Ενδεικτικό είναι ότι στα αξιοσημείωτα περιλαμβάνεται μόνον ο μηδενισμός δύο υποψηφίων, στη Ρόδο και στο Ρέθυμνο, οι οποίοι μπήκαν στην αίθουσα εξετάσεων έχοντας μαζί τους τα κινητά τους τηλέφωνα. Μάλιστα ο υποψήφιος στο Ρέθυμνο φέρεται να είχε ανοιχτό το τηλέφωνο. Μετά τον εντοπισμό των συσκευών, τα γραπτά των υποψηφίων μηδενίστηκαν.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου Παιδείας, οι υποψήφιοι κατά την είσοδό τους στην αίθουσα της εξέτασης απαγορεύεται να φέρουν μαζί τους βιβλία, τετράδια, σημειώσεις, διορθωτικό, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστικές μηχανές και οποιαδήποτε άλλα ηλεκτρονικά μέσα μετάδοσης ή λήψης πληροφοριών ή επικοινωνίας.
Πριν από την είσοδο στην αίθουσα πρέπει ο πρόεδρος της επιτροπής του εξεταστικού κέντρου να υπενθυμίζει στους υποψηφίους την υποχρέωσή τους να παραδίδουν τα κινητά τους και ότι η κατοχή κινητού (έστω και απενεργοποιημένου) μέσα στην αίθουσα συνιστά επαρκή λόγο μηδενισμού τους.
Την προσεχή Δευτέρα οι εξετάσεις συνεχίζονται με μαθήματα Ομάδων Προσανατολισμού, Αρχαία για την Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών, Μαθηματικά για τις Ο.Π. Θετικών Σπουδών και Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής, και Βιολογία για την Ο.Π. Σπουδών Υγείας.
