Πανικό φαίνεται ότι έσπειρε στους γονείς και στις σχολικές κοινότητες η απόφαση για προληπτικό κλείσιμο των σχολείων σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Κρήτη και Σέρρες λόγω κρουσμάτων στρεπτόκοκκου.
Τα τελευταία 24ωρα τα τηλέφωνα των παιδιάτρων δεν έχουν σταματήσει να χτυπούν από γονείς που αναρωτιούνται εάν πρέπει ή δεν πρέπει να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο όπου έχουν εμφανιστεί κρούσματα της νόσου, εάν θα πρέπει να υποβληθούν σε τεστ ακόμα και αν δεν έχουν συμπτώματα και εν γένει ποια μέτρα προφύλαξης πρέπει να λάβουν.
«Δύο περιστατικά από τη χθεσινή μέρα δείχνουν το μέγεθος της παραφροσύνης. Χτυπά το τηλέφωνο, χθες το πρωί στο ιατρείο, ήταν μια φίλη μου», λέει ο παιδίατρος Γιώργος Χαρίτος. «Οπως μου είπε, την προηγούμενη εβδομάδα πήγε ένα σχολείο εκδρομή και ένα παιδί από αυτά που ήταν μέσα σε ένα από τα λεωφορεία βγήκε θετικό στον στρεπτόκοκκο. Οι γονείς άδειασαν άρον άρον το σχολείο και η γυναίκα απορούσε και έλεγε “είναι μια χαρά το παιδί, να το πάρω; Να το αφήσω;”. Αλλη φίλη μου έχει πέντε ημέρες στη σειρά που κάνει κάθε μέρα στρεπ τεστ στο παιδί της που δεν έχει κανένα σύμπτωμα και με ρωτάει “γιατί ακόμα δεν έχει βγει θετικό;” Ο τρόπος που παρουσιάστηκαν οι ειδήσεις για τον στρεπτόκοκκο έχει πανικοβάλει τον πληθυσμό».
Μετά την πανδημία
Οπως λέει ο έμπειρος γιατρός του Βόλου, ο στρεπτόκοκκος είναι από τα πρώτα μικρόβια με τα οποία έρχεται σε επαφή ένας νεαρός παιδίατρος. «Είναι το πρώτο αίτιο αμυγδαλίτιδας. Η διαφορά είναι ότι πολλά μικρόβια που τα είχαμε ξεχάσει για λίγο επανέρχονται μετά την πανδημία με διαφορετικές εικόνες. Για παράδειγμα, βλέπουμε σοβαρές λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο που μπορεί να μην έχουν πολύ υψηλό πυρετό. Πολλά παιδιά ξεκινούν με οξύ πονόλαιμο, ο οποίος μπορεί να μας μπερδέψει».
Εξαρση του στρεπτόκοκκου, και μάλιστα πολύ πιο σοβαρή, είχε σημειωθεί και πρόπερσι. «Ο Ιούνιος μάλιστα τότε ήταν ο χειρότερος μήνας για τους παιδιάτρους ακόμα και από τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο. Τα κρούσματα ήταν πολύ περισσότερα, είχαμε πολλά περιστατικά με αμυγδαλίτιδα και οστρακιά».
Εναντίον της λεπτομερούς ανακοίνωσης των περιστατικών στρεπτόκοκκου που προκαλούν πανικό, όπως και του κλεισίματος σχολείων τάχθηκε χθες ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου. Οπως είπε (στο iatropedia.gr), «δεν υπάρχει έξαρση στρεπτόκκοκου στη χώρα». Το 2023 καταγράφηκαν 90 περιστατικά διεισδυτικού στρεπτόκοκκου (της πιο επικίνδυνης μορφής στρεπτόκοκκου, που παρουσιάζει 25% θνητότητα), το 2024 μειώθηκαν στα 68, ενώ έως τις 22 Μαΐου του 2025 έχουν καταγραφεί 24 κρούσματα.
Αν υπάρχει έξαρση κρουσμάτων σε ένα σχολείο, το προσωρινό κλείσιμό του είναι μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση, αφού σταματώντας τον συγχρωτισμό «κόβουμε» την αλυσίδα της μετάδοσης του στρεπτόκοκκου, τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθανάσιος Τσακρής.
Εναντίον της ανακοί-νωσης περιστατικών που προκαλούν πανικό ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Χρ. Χατζηχριστοδούλου – Υπέρ του κλεισίματος σχολείων εάν υπάρχει έξαρση, ο καθηγητής Μικροβιολογίας Αθανάσιος Τσακρής.
«Αλλωστε, απαιτείται και ενδελεχής απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων. Γιατί διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το μικρόβιο μπορεί να επιβιώσει πάνω στις επιφάνειες για μερικά εικοσιτετράωρα, ανάλογα βέβαια με τις κλιματικές συνθήκες και το είδος της επιφάνειας. Σε μέταλλο και πλαστικό ζει περισσότερο, σε χαρτί και ύφασμα λιγότερο», συμπληρώνει.
Διεθνής τάση
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο στρεπτόκοκκος λόγω της χαλάρωσης της μετά COVID περιόδου εμφανίζει έξαρση διεθνώς. Τα πρόσφατα δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων Ευρώπης και ΗΠΑ δείχνουν σημαντική αύξηση των λοιμώξεων από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο (iGAS) σε παιδιά κάτω των δέκα ετών και ενηλίκους άνω των 65 ετών.
Υπολογίζεται ότι 1,8 εκατ. άνθρωποι –παιδιά και ενήλικοι– νοσούν κάθε χρόνο, με τη θνητότητα να κυμαίνεται από 15% έως 40%. «Η διαφορά του διεισδυτικού από τον κοινό στρεπτόκοκκο έγκειται στην ικανότητά του να παράγει τοξίνες και ένζυμα που του επιτρέπουν να εισβάλλει με μεγαλύτερη ευκολία στην κυκλοφορία του αίματος και να φτάνει στους ιστούς του σώματός μας, οδηγώντας σε σοβαρές λοιμώξεις. Eχει τη δυνατότητα να εισχωρεί ακόμα και σε σημεία που είναι στείρα, όπου δηλαδή κανονικά δεν ανιχνεύεται, όπως στους πνεύμονες, προκαλώντας σηψαιμία ή βακτηριακή πνευμονία. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι πύλη εισόδου του στρεπτόκοκκου δεν είναι μόνο η αναπνευστική οδός αλλά και το δέρμα, μέσω αμυχών ή πληγών που επιμολύνονται από το συγκεκριμένο βακτήριο».
Σύμφωνα με τον κ. Τσακρή, αν μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί εγκαίρως ή αν η θεραπεία της είναι ελλειμματική, αυτό μπορεί να συμβάλει στο να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (οξεία σπειραματονεφρίτιδα), της καρδιάς (ρευματικός πυρετός) ή να προκληθεί σύνδρομο τοξικής καταπληξίας.
«Και είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι κανείς δεν είναι άτρωτος απέναντι στον στρεπτόκοκκο: δεν “προτιμά” δηλαδή άτομα με υποκείμενα νοσήματα, όπως η COVID. Συχνά βλέπουμε σοβαρές διεισδυτικές λοιμώξεις σε κατά τα άλλα υγιή άτομα».
Εποχή με παγίδες
Η διάθεση πληθώρας τεστ στο φαρμακείο έρχεται να περιπλέξει τα πράγματα. «Μπαίνουμε σε μια εποχή που κρύβει παγίδες», λέει ο κ. Χαρίτος. «Ερχονται γονείς που έχουν κάνει ήδη στο παιδί τους τεστ για τρία διαφορετικά πράγματα. Στη συνείδησή τους τα τεστ αντικαθιστούν τον γιατρό. Κι όμως, ειδικά ένα θετικό στρεπ τεστ σε παιδί χωρίς συμπτωματολογία μπορεί να αναδείξει φορεία στον λαιμό και δεν πρέπει να θεραπεύεται. Θεραπεία λαμβάνει ένα παιδί με συμπτώματα που έχει εξεταστεί από τον γιατρό του».
Οπως τονίζει, δεν πηγαίνουμε στον γιατρό λόγω στρεπτόκοκκου αλλά λόγω πονόλαιμου ή πυρετού. «Ο γιατρός είναι αυτός που θα μιλήσει για στρεπτόκοκκο. Κι όμως με παίρνουν και μου λένε, “έχει το παιδί στρεπτόκοκκο, αλλά θα ήθελα να σ’ το φέρω να το δεις κι εσύ”. Ο γιατρός δηλαδή έρχεται απλώς για να επιβεβαιώσει τη… διάγνωση!».
