Στην πρόσφατη υπόθεση με τη διαφήμιση της Adidas που φάνηκε να δεσπόζει «πάνω» από την Ακρόπολη, εκτός από τα drones που σχημάτιζαν ένα αθλητικό παπούτσι ή το λογότυπο της εταιρείας, σηκώθηκε και πολλή… αντάρα. Τα ερωτήματα για τον χώρο πτήσης των drones, καθώς και για τις προθέσεις της εταιρείας, απαντήθηκαν εγκαίρως: η πτήση έγινε νομίμως από το Ζάππειο, ανακοίνωσε η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, ενώ η Adidas ξεκαθάρισε ότι καμία εικόνα της Ακρόπολης δεν χρησιμοποιήθηκε για διαφημιστικούς σκοπούς.
Aραγε, όμως, τι ποσό θα έπρεπε να καταβάλει η εταιρεία στη μάλλον απίθανη περίπτωση που η ίδια θα ήθελε και οι αρμόδιες αρχές θα της επέτρεπαν να αξιοποιήσει τις εικόνες της Ακρόπολης; Μια απάντηση βρίσκεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση με τίτλο «Τέλη φωτογράφισης – κινηματογράφησης και χρήσης οπτικοακουστικών έργων και απεικονίσεων αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, μνημείων, μουσειακών εκθέσεων και συλλογών. Τέλη πραγματοποίησης εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και ακίνητα μνημεία». Oπως διαβάζουμε, αν η εταιρεία σκόπευε να αξιοποιήσει διαφημιστικά 20 τέτοιες εικόνες στο Διαδίκτυο, για ένα έτος, θα έπρεπε να καταβάλει στο «Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων» (ΤΑΠ) 100 ευρώ. Για έντυπες «εκδόσεις», όπως φυλλάδια, στάμπες, υλικό συσκευασιών κ.λπ., το τέλος θα ανερχόταν σε 1.500 ευρώ ανά απεικόνιση. Σήμερα μοιάζει ίσως παρωχημένη μια τόσο μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην έντυπη και τη διαδικτυακή χρήση. Γίνεται όμως πιο κατανοητή αν σκεφτούμε ότι η συγκεκριμένη ΚΥΑ, παρά τις τροποποιήσεις της (και την αναγκαία πρόβλεψη ότι το τελικό ποσό καθορίζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες), δημοσιεύθηκε το 2011.
Από τον περασμένο Οκτώβριο έχει αναρτηθεί στη «Διαύγεια» μια απόφαση για τη συγκρότηση ομάδας εργασίας που θα τροποποιήσει την ΚΥΑ του 2011. Εργο της είναι να συνεργάζεται με τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων για την εκπόνηση οικονομικοτεχνικής μελέτης και προτάσεων, που θα υποβληθούν στο υπουργείο Πολιτισμού. Σκοπός είναι να προσαρμοστεί ο τιμοκατάλογος στις τεχνολογικές εξελίξεις, που στον οπτικοακουστικό τομέα περιλαμβάνουν την τεχνητή νοημοσύνη, το 3D scanning, τα drones. Χρειάζεται ένας «εξορθολογισμός» του τρόπου υπολογισμού των τελών, λέει η ίδια πηγή, επισημαίνοντας ότι έχουν απλοποιηθεί και οι διαδικασίες χορήγησης αδειών απεικόνισης των μνημείων, με ΦΕΚ του 2023. Αλλοι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη είναι η επισκεψιμότητα κάθε μνημείου (με δεδομένο ότι στη βάση της επισκεψιμότητας ανατιμήθηκαν πρόσφατα και τα εισιτήρια), ο χρόνος που θα απαιτηθεί για τη φωτογράφιση, την κινηματογράφιση κ.λπ. και κυρίως, ο σκοπός της όποιας δραστηριότητας αδειοδοτείται, ο οποίος θα εξακολουθεί να συνεπάγεται μειωμένα τέλη –ή και ατέλεια– αν έχει λ.χ. επιστημονικό ή εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Πότε θα πρέπει να παραδώσει τις προτάσεις της η ομάδα; Το συντομότερο δυνατόν, αναφέρει η πηγή.
Οι παραγωγοί έχουν τις δικές τους έγνοιες. Ο Νίκος Λώρης της εταιρείας συναυλιών Xlalala λέει ότι τα τέλη πραγματοποίησης εκδηλώσεων σε μνημεία –όπως το Ηρώδειο ή το Καλλιμάρμαρο– είναι βεβαίως απολύτως φυσιολογικά, όμως πρέπει να αντιστοιχούν σε μια σειρά υπηρεσιών. «Στην παρούσα φάση αυτό δεν συμβαίνει», τονίζει, αναφερόμενος στη γραφειοκρατία που δυσχεραίνει τον κλάδο του. «Το αποτέλεσμα καταλήγει να αδικεί όλες τις πλευρές, καθώς πανέμορφοι χώροι μένουν ανεκμετάλλευτοι ή δεν εκσυγχρονίζονται».
Η κινηματογραφική παραγωγός Ελένη Κοσσυφίδου πιστεύει ότι πρέπει να καταβάλλονται τέλη κινηματογράφησης ανάλογα με το πόσο αναγνωρίσιμα και σημαντικά είναι τα μνημεία, επισημαίνει όμως ότι το δυσκολότερο να εξυπηρετηθεί είναι το τέλος χρήσης οπτικοακουστικών έργων, για το οποίο απαιτείται να μετρηθούν τα δευτερόλεπτα εμφάνισης ενός μνημείου σε μια ταινία. Ισχύει μόνο στην Ελλάδα, υποστηρίζει η κ. Κοσσυφίδου, η οποία προτείνει να αυξηθούν τα αρχικά τέλη κινηματογράφησης, αντί οι ξένοι παραγωγοί να δεσμεύονται με πληρωμές μετά την ολοκλήρωση των ταινιών τους. «Δεν μπορεί ο Ελληνας παραγωγός να επανέρχεται ύστερα από δύο χρόνια που θα έχει ολοκληρωθεί η “Οδύσσεια” του Νόλαν και να ζητάει από την ξένη παραγωγή τέλη χρήσης», λέει η κ. Κοσσυφίδου. Και ο θεατρικός παραγωγός Γιώργος Λυκιαρδόπουλος θυμίζει ότι η Πανελλήνια Ενωση Θεάτρου έχει ζητήσει να μειωθεί το «υπέρογκο» τέλος του 10% επί των εσόδων μιας θεατρικής παράστασης που θα ανέβει π.χ. στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων.
Τέλη φωτογράφισης
Με επαγγελματικό εξοπλισμό χωρίς παρεμβολή προσώπων: 200€ ανά ημέρα και χώρο.
Επαγγελματική φωτογράφιση μουσειακών εκθέσεων και συλλογών με παρεμβολή προσώπων: 100€ χωρίς μετακίνηση. 300€ με μετακίνηση ή άνοιγμα προθηκών.
Εκτός ωραρίου: 50% προσαύξηση.
Αεροφωτογραφίσεις: 500€ ανά ημέρα και χώρο.
Επαγγελματική φωτογράφιση για εμπορικούς/διαφημιστικούς σκοπούς με παρεμβολή προσώπων: 1.000€ για τους χώρους των βασικών μνημείων* και 500€ για όλους τους υπόλοιπους χώρους.
Τέλη κινηματογράφησης
Με επαγγελματικό εξοπλισμό, για πολιτιστικούς, επιστημονικούς, ενημερωτικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς: 200€ ανά ημέρα και χώρο για τους χώρους των βασικών μνημείων*.
Αεροκινηματογράφηση: 800€ ανά ημέρα.
Με επαγγελματικό εξοπλισμό, για κάθε άλλη κινηματογραφική ταινία ή οπτικοακουστικό έργο με παρεμβολή προσώπων: 1.600€ ανά ημέρα και χώρο.
Τέλη χρήσης απεικονίσεων σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις
Σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις ευρείας κυκλοφορίας: 60€ ανά φωτογραφία για τους χώρους των βασικών μνημείων* και 30€ ανά φωτογραφία για τους υπόλοιπους χώρους.
Τέλη χρήσης για παραγωγή οπτικοακουστικών έργων
Για έργα συνολικού κόστους παραγωγής μικρότερου των 50.000€:
τέλη 10€ ανά δευτερόλεπτο απεικόνισης.
Για έργα συνολικού κόστους παραγωγής μεγαλύτερου των 500.000€:
τέλη 100€ ανά δευτερόλεπτο απεικόνισης.
50% έκπτωση σε περίπτωση που το οπτικοακουστικό έργο έχει κυρίως εκπαιδευτικό, επιστημονικό ή πολιτιστικό χαρακτήρα, καθώς και στις περιπτώσεις που το οπτικοακουστικό έργο προβάλλει διεθνώς την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό.
Τέλη για πραγματοποίηση εκδηλώσεων
10% των ακαθάριστων εσόδων της εκδήλωσης.
Σε περίπτωση που οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται με δωρεάν είσοδο:
3.000€ ανά ημέρα παράστασης και 1.500€ ανά ημέρα δοκιμής στα βασικά μνημεία*.
Για αίθρια, αύλειους χώρους των ανωτέρω μουσείων ή μνημείων: 1.500€
ανά ημέρα παράστασης και 300€ ανά ημέρα δοκιμής.
