Η πολύωρη έφοδος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, την περασμένη Δευτέρα, πυροδότησε αλυσιδωτές αντιδράσεις που τελικά οδήγησαν στην απομάκρυνση του προέδρου του Οργανισμού Νίκου Σαλάτα. Ο τέως πρόεδρος άνοιξε μέτωπο τα τελευταία 24ωρα με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία με αφορμή την έφοδο και τις έρευνες για τα «εικονικά βοσκοτόπια», το οποίο τελικά τον έφερε αντιμέτωπο με τον υπουργό Κώστα Τσιάρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», κατά τις επιτόπιες έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο πρώην εφέτης δικαστής φέρεται να επέδειξε αρνητική στάση. Ωστόσο, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων: «Η νέα Διοίκηση του Οργανισμού (…) παρέδωσε όλα τα ζητηθέντα στοιχεία, συμβάλλοντας στην απρόσκοπτη διενέργεια του ελέγχου (…) Σε απόλυτη συνεργασία με τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε τυχόν σκιές του παρελθόντος να διερευνηθούν εις βάθος (…) Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι αυτή η καλοδεχούμενη για εμάς έρευνα συνέπεσε με την ανάδειξη από μέρους μας, της μη αποδεκτής απόσπασης της κυρίας Τυχεροπούλου από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Μας ξάφνιασε επίσης το γεγονός ότι παρ’ όλο που η έρευνα είναι μυστική, με την άφιξη των Ευρωπαίων εισαγγελέων και των ελεγκτικών οργάνων εγκαταστάθηκε τηλεοπτικό συνεργείο στην κεντρική είσοδο του Οργανισμού ενώ ταυτόχρονα πλειάδα ηλεκτρονικών μέσων αρθρογραφούσε για την πραγματοποίηση του ελέγχου».
Οι αναφορές στην πλήρη συνεργασία από πλευράς ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και η σύνδεση της Παρασκευής Τυχεροπούλου, πρώην διευθύντριας εσωτερικού ελέγχου του οργανισμού, με την έφοδο και τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τα «εικονικά βοσκοτόπια», φαίνεται να προκάλεσαν τη δυσαρέσκεια των εισαγγελέων. Η κ. Τυχεροπούλου είχε οριστεί το 2024 ειδική επιστημονική συνεργάτιδα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ενώ είχε ζητηθεί και η απόσπασή της. Ωστόσο, ο κ. Σαλάτας αλλά και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεν είχαν εγκρίνει την απόσπαση, η οποία εκκρεμούσε πριν τη θητεία του τέως προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Οι υπαινιγμοί στην ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι χειρισμοί του κ. Σαλάτα ταξίδεψαν γρήγορα στο Λουξεμβούργο, έδρα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, και μία μέρα μετά εκδόθηκε ανακοίνωση στην οποία αποτυπώθηκε η ενόχληση των εισαγγελέων. Ειδικότερα, στην ανακοίνωση καταγγελλόταν η «έλλειψη ειλικρινούς συνεργασίας» και αναφερόταν ότι η υπόθεση με τα εικονικά βοσκοτόπια «ενδέχεται να έχει οργανωθεί συστηματικά με τη συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο οργανισμός διαχειρίζεται κονδύλι περίπου 3 δισ. υπό τη μορφή ευρωπαϊκών ενισχύσεων και η συνεργασία αποτελεί προϋπόθεση για την απρόσκοπτη συνέχιση των επιδοτήσεων, ενώ η Εισαγγελία έχει ξεκινήσει έρευνα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ για το πώς διαχειριζόταν τις ενισχύσεις.
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας
«(…) η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στην Αθήνα διεξήγαγε έρευνες στο πλαίσιο συνεχιζόμενης έρευνας για φερόμενο οργανωμένο σχέδιο απάτης που αφορά γεωργικά ταμεία και διαφθορά στην οποία εμπλέκονται δημόσιοι υπάλληλοι του Ελληνικού Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Μεταξύ 2019 και 2022, σημαντικός αριθμός ατόμων παρουσιάστηκαν ως νέοι ή νέοι αγρότες και έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, το οποίο χρηματοδοτείται από την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), βάσει ψευδών δηλώσεων. Αυτές περιελάμβαναν ψευδείς δηλώσεις σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων που ήταν επιλέξιμοι για επιδοτήσεις, δίνοντας την ψευδή εντύπωση ενεργών γεωργικών δραστηριοτήτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα δηλωθέντα βοσκοτόπια ήταν στην πραγματικότητα δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες προηγουμένως είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν ιδιωτική γεωργική γη. Αυτά τα βοσκοτόπια βρίσκονταν συχνά μακριά από τον πραγματικό τόπο κατοικίας των ατόμων που ισχυρίζονταν ότι τα κατείχαν ή τα μισθώνουν.
Τα επόμενα χρόνια, έως το 2024, τα ίδια άτομα συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις ζώων, επιτρέποντάς τους να τους παραχωρηθούν δημόσιοι βοσκότοποι, οι οποίοι στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την ενεργοποίηση και διατήρηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που τους παρείχαν.
Μια τέτοια παράνομη πρακτική ενδέχεται να έχει οργανωθεί συστηματικά με τη συμμετοχή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλων του Ελληνικού Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ).
Ελλειψη ειλικρινούς συνεργασίας
Η Εισαγγελία διέταξε τη διεξαγωγή τεσσάρων ερευνών στην Αθήνα και στο νησί της Κρήτης. Η συλλογή ψηφιακών αποδεικτικών στοιχείων στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολη και καθυστέρησε σημαντικά μέχρι τις 4:00 σήμερα το πρωί.
Η επιτυχής εκτέλεση των ερευνών κατέστη δυνατή μόνο χάρη στην άριστη υποστήριξη του Τμήματος Εξέτασης Ψηφιακών Αποδεικτικών της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας (Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών – Τμήμα Εξέτασης Ψηφιακών Πειστηρίων) και της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων – Τμήμα Ειδικών Υποθέσεων (Υπηρεσία Εσωτερικών Ειδικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας)».
Η απάντηση Σαλάτα
Ο τέως πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκος Σαλάτας, σήκωσε το γάντι και «επιτέθηκε» εκ νέου στην Ευρωπαϊκή εισαγγελία χαρακτηρίζοντας συκοφαντικά όσα αναφέρονταν στην ανακοίνωση. Μάλιστα, προχώρησε και ένα βήμα περαιτέρω, δίνοντας… διορία 48 ωρών στον Ευρωπαίο εισαγγελέα Νίκο Πασχάλη, αντεισαγγελέα Εφετών, να ανακαλέσει τις δηλώσεις του για να μην προσφύγει στη Δικαιοσύνη. «Τα ως άνω ψευδώς αναφερθέντα στην από 20.05.2025 ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας» διαφορετικά «ο Οργανισμός θα προσφύγει ενώπιον της Δικαιοσύνης, προς αποκατάσταση της φήμης του» αναφερόταν στην ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ
Οπως είναι πλέον γνωστό, στις 19.05.2025, από 10ης πρωινής μέχρι 4ης πρωινής της επόμενης ημέρας, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, πραγματοποιήθηκε έλεγχος στον ΟΠΕΚΕΠΕ με απόλυτη επιτυχία χάρη στην ουσιώδη συνδρομή, με αυταπάρνηση, των στελεχών του, ελεγχόμενων και μη.
Ο Ευρωπαίος Εισαγγελέας κύριος Ν. Πασχάλης, αντιεισαγγελέας Εφετών, εξέδωσε στις 20.05.2025 ανακοίνωση, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του ελέγχου δεν υπήρξε ειλικρινής συνεργασία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και ότι ο στόχος του ελέγχου τελικά επετεύχθη μόνο χάρη στην υποστήριξη των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας. Κατ’ ακολουθία, με την ως άνω διαπίστωση, υπονοείται ότι ο Οργανισμός δεν συνεργάστηκε, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, με το ελεγκτικό κλιμάκιο. Τα παραπάνω ψεύδη του κυρίου Εισαγγελέα συκοφαντούν ασύστολα τον Οργανισμό και εμμέσως πλην σαφώς και τη νέα Διοίκηση αυτού, η οποία κατά τον κύριο Πασχάλη ανέχθηκε ή ακόμη περισσότερο παρότρυνε τα στελέχη του Οργανισμού στο να επιδείξουν τοιαύτη συμπεριφορά. Αν τα ως άνω ήταν αληθή, το γεγονός αυτό θα υποδήλωνε ότι η νέα Διοίκηση δεν επιθυμεί τον ουσιαστικό έλεγχο αλλά αποσκοπεί στην κάλυψη τυχόντων ατοπημάτων του παρελθόντος. Η πραγματικότητα όμως αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο, καθώς η νέα Διοίκηση του Οργανισμού όχι μόνο υποστήριξε τη διεξαγωγή του ελέγχου αλλά, εφόσον χρειαστεί, για να διαχυθεί άπλετο φως, είναι διατεθειμένη να συνδράμει σε οποιοδήποτε περαιτέρω έλεγχο, με την ίδια θετική διάθεση, που ήδη επέδειξε. Θα επιθυμούσε βέβαια η άφιξη των ελεγκτών να μη συμπίπτει με την άφιξη συνεργείων τηλεοπτικών σταθμών στην είσοδο του Οργανισμού, όπως – ίσως συμπτωματικά – συνέβη στο πλαίσιο του προαναφερθέντος ελέγχου.
Το αφήγημα της νέας Διοίκησης του Οργανισμού και η υπόσχεση, που έδωσαν ο υπουργός Α.Α.&Τ. κύριος Κ. Τσιάρας και ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ κύριος Ν. Σαλάτας, παρουσία του επικεφαλής της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, πρέσβη, κυρίου Ι. Βράιλα, ενώπιον του επιτρόπου Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κυρίου C. Hansen και του γενικού δ/ντή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρίου W. Burtscher, ότι δηλαδή διακαής επιθυμία όλων μας είναι να παταχθεί κάθε είδους διαφθορά από όπου, κι αν προέρχεται, εκπληρώνοντας έτσι το εθνικό μας καθήκον, που δεν είναι άλλο από τη διάσωση του Οργανισμού, ουσιαστικά αμφισβητείται με την ανακοίνωση του κυρίου Πασχάλη.
Αποτέλεσμα της συκοφαντικής συμπεριφοράς του Ευρωπαίου Εισαγγελέα είναι να επιδεινωθεί έτι περαιτέρω η ήδη δυσμενής θέση του Οργανισμού, με κίνδυνο η σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να συμβάλει καθοριστικά στην άρση της διαπίστευσης του Οργανισμού, με συνέπεια την αδυναμία καταβολής 3 περίπου δισ. ευρώ ετησίως στους Ελληνες γεωργούς και κτηνοτρόφους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Για όλους τους παραπάνω λόγους και αν εντός 48 ωρών από την έκδοση του παρόντος Δελτίου Τύπου ο κύριος Πασχάλης δεν ανακαλέσει τα ως άνω ψευδώς αναφερθέντα στην από 20.05.2025 ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ο Οργανισμός θα προσφύγει ενώπιον της Δικαιοσύνης, προς αποκατάσταση της φήμης του.
Είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι στη χώρα μας υφίσταται Κράτος Δικαίου.
Η αντίδραση του υπουργού
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, αρχικά παρείχε κάλυψη στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό, ανέφερε πως σύμφωνα με την πληροφόρηση που είχε λάβει, τα στελέχη του Οργανισμού συνεργάστηκαν πλήρως με τις αρχές. Σύμφωνα με πληροφορίες, μόλις ενημερώθηκε για την ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμφωνα με την οποία δινόταν διορία 48 ωρών στον κ. Πασχάλη, ζήτησε την παραίτηση του κ. Σαλάτα.
«Δεν παραιτούμαι»
Ωστόσο, ο πρώην δικαστής εμφανίστηκε αρνητικός στο ενδεχόμενο να υποβάλει την παραίτησή του παρά το αίτημα από τον υπουργό. Σε δύο διαδοχικές συνεντεύξεις που παραχώρησε δήλωσε εμφατικά πως δεν έχει κανένα λόγο να αποχωρήσει και ανέφερε πως έχει συγκαλέσει έκτακτο συμβούλιο για την ερχόμενη Τρίτη 27/5, προκειμένου να συζητηθούν τα «συκοφαντικά σχόλια» του Ευρωπαίου εισαγγελέα. Στην ίδια συνέντευξη εμφανίστηκε ως ο μόνος που μπορεί να κρατήσει όρθιο τον Οργανισμό, ο οποίος κινδυνεύει να χάσει την πιστοποίηση και κατ’ επέκταση τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. «Αν παραιτηθώ, θα πέσει ο Οργανισμός» δήλωσε ο κ. Σαλάτας προσθέτοντας πως ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται σε οριακή κατάσταση, απειλούμενος ακόμη και με απώλεια κοινοτικών κονδυλίων ύψους 3 δισ. ευρώ. Για την απάτη με τα εικονικά βοσκοτόπια ανέφερε ότι είναι υπερβολικές οι διαστάσεις που έχει λάβει η υπόθεση δηλώνοντας πως «αν σε πέντε χρόνια έρευνας βρέθηκαν 100 ύποπτοι για 3 εκατ. ευρώ, τότε είμαστε ο πιο… αγνός Οργανισμός».
Λίγη ώρα μετά τη σημερινή συνέντευξη, δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο ypaithros νέα ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην οποία ο κ. Σαλάτας επαναλάμβανε το τελεσίγραφο προς τον κ. Πασχάλη να ανακαλέσει τις δηλώσεις περί μη συνεργασίας και έκανε λόγο για συκοφαντία και ψεύδη.
Οι δηλώσεις πριν την καρατόμηση
«Είμαστε αποφασισμένοι να καθαρίσουμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ» δήλωσε σε ραδιοφωνικό σταθμό σήμερα το πρωί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης επισημαίνοντας ότι από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το χαρτοφυλάκιό του, η βασική εντολή που έλαβε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν η εξυγίανση του Οργανισμού. Στην ίδια συνέντευξη τόνισε ότι έχει ήδη ζητήσει την απομάκρυνση του Ν. Σαλάτα και άφησε αιχμές για τη στάση του, λέγοντας ότι «ο σημερινός πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ απευθύνθηκε με έναν τρόπο που δεν προσιδιάζει στη λογική της συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Απευθύνθηκε με λάθος τρόπο». Ωστόσο, διευκρίνισε ότι «η διαφωνία (σ.σ.: με τον κ. Σαλάτα) αφορά στον τρόπο που διαχειρίστηκε την κόντρα με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, όχι στο θέμα του ελέγχου που έγινε πριν από λίγες ημέρες».
Μερικές ώρες μετά τη συνέντευξη, δημοσιοποιήθηκε η απομάκρυνση του Ν. Σαλάτα. «Η απόφαση αυτή υπαγορεύτηκε από την ανάγκη αποφυγής οποιασδήποτε αμφισβήτησης σχετικά με τη διασφάλιση της ομαλής και αποτελεσματικής συνεργασίας του Οργανισμού με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, κατά την άσκηση των ελεγκτικών της αρμοδιοτήτων».
Η επόμενη μέρα
Με τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, το ερώτημα που πλανάται πάνω από το κτίριο στη Δομοκού 5, έδρα του ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι ποιος ή ποια θα αναλάβει τα ηνία του πολύπαθου οργανισμού. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες δεν αποκλείεται να επιστρέψει ο πρώην πρόεδρος Γρηγόρης Βάρας, καθώς επί των ημερών του ανατέθηκε σε τρία άτομα (μεταξύ των οποίων η Παρασκευή Τυχεροπούλου) ο έλεγχος 99 ΑΦΜ από τον οποίο ξεκίνησε το «σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια».
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι έλεγχοι είχαν αποκαλύψει ότι εκτάσεις που δηλώνονταν ως ιδιόκτητες από ορισμένους αιτούντες το 2019, εμφανίζονταν το επόμενο έτος σε διαφορετικά ονόματα. Δημιουργούνταν με αυτόν τον τρόπο μια αλυσίδα εναλλασσόμενων «ιδιοκτητών» και «ενοικιαστών» που λάμβαναν αμοιβές από το εθνικό απόθεμα (σ.σ.: σύστημα ενισχύσεων) χωρίς πραγματικό παραγωγικό (σ.σ.: αγροτικό) αποτέλεσμα.
Η ποινική διάσταση της υπόθεσης με τα «εικονικά βοσκοτόπια» αποκαλύφθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 από την «Καθημερινή». Η δεύτερη πράξη γράφτηκε τον Μάρτιο του 2025, όταν η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία άσκησε διώξεις σε συνολικά 100 υπόπτους για απάτη σε βάρος της Ε.Ε. «Οι ύποπτοι κατέθεσαν ψευδή συμβόλαια ιδιοκτησίας ή μισθωτήρια συμβόλαια για αγροτικές εκτάσεις που στην πραγματικότητα δεν κατείχαν», αναφερόταν στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
