Μια φωτεινή άγκυρα μαζί με ένα γιοτ που πλέει πάνω στα κύματα, ένας τσολιάς που βηματίζει και η φιγούρα της Αννας Βίσση όσο τραγουδάει κρατώντας το μικρόφωνο, είναι μόνον ορισμένες από τις εναέριες δημιουργίες των τελευταίων μηνών δύο ελληνικών εταιρειών που σχεδιάζουν drone light shows στη χώρα. Από την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε με τη διαφημιστική καμπάνια της Adidas και την Ακρόπολη, τα drone shows μπήκαν στο μικροσκόπιο. Πόσο κοστίζουν, πόσο διαρκούν και ποιες είναι οι άδειες που απαιτούνται;
Από 5.000 ευρώ
Το κοστολόγιο ξεκινάει από 5.000 ευρώ για ένα σόου με 50 drones, λέει στην «Κ» ο Θέμης Βιολάρης, διευθύνων σύμβουλος της Grizzly Entertainment, η οποία δραστηριοποιείται σε Ελλάδα, Κύπρο και Ηνωμένες Πολιτείες. Πέρα από το σόου της Αννας Βίσση στο Καλλιμάρμαρο τον περασμένο Σεπτέμβριο, η εταιρεία έκανε σόου, μεταξύ άλλων, στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης και στο Πεντάγωνο τα Χριστούγεννα. Επιλέγουν ποια σόου θα αναλάβουν με προσοχή, τονίζει. «Υπάρχουν αρκετοί κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται, είδαμε όλοι τι συνέβη τη προηγούμενη εβδομάδα – βαδίζουμε πάντοτε με γνώμονα την ασφάλεια και τους κανόνες του κράτους γιατί, όντως, το θέμα των αρχαιολογικών μνημείων είναι πολύ σοβαρό», δηλώνει.
Μπορεί να ξεκινάει το κόστος από τις 5.000, αλλά συνήθως δεν μένει εκεί. «Φτάνει μέχρι 50.000-70.000 ευρώ στα μεγάλα σόου», συμπληρώνει, σημειώνοντας ότι όλα διαρκούν από 10 μέχρι 12 λεπτά, «επειδή λειτουργούν με μπαταρίες λιθίου», εξηγεί. Τα περισσότερα σόου όμως απαιτούν από 200 μέχρι 500 drones.
«Βαδίζουμε πάντοτε με γνώμονα την ασφάλεια και τους κανόνες του κράτους γιατί, όντως, το θέμα των αρχαιολογικών μνημείων είναι πολύ σοβαρό», λέει ο Θέμης Βιολάρης της Grizzly Entertainment.
«Στο εξωτερικό είναι πολύ πιο ακριβή υπόθεση, αλλά στην Ελλάδα τα δεδομένα είναι διαφορετικά – στις ΗΠΑ, σε πολλές πολιτείες απαγορεύονται πλέον τα πυροτεχνήματα και κάνουν μόνο drone shows σε γάμους ή βαφτίσεις», αναφέρει ιδρυτικό στέλεχος της εταιρείας SkySymphony, η οποία δραστηριοποιείται στον συγκεκριμένο τομέα περίπου ενάμιση χρόνο. Τους έχουν ζητήσει κι εδώ, κυρίως ξένοι πελάτες, να κάνουν σόου για πρόταση γάμου. Πιο συχνές, πάντως, είναι οι εταιρικές εκδηλώσεις, όπως το πρόσφατο Mediterranean Yacht Show στο Ναύπλιο.
Ενα σόου με 200 drones, αναφέρει στην «Κ», στο εξωτερικό κοστολογείται περίπου σε 60.000 ευρώ. «Στην Ελλάδα, η τιμή είναι στο μισό και πλέον πηγαίνει προς τα κάτω, αλλά όλα εξαρτώνται από τη δυσκολία της χορογραφίας». Η προετοιμασία διαρκεί περίπου ένα μήνα. Η ομάδα της εταιρείας δημιουργεί τη χορογραφία, που παρουσιάζουν με προσομοίωση στον εκάστοτε πελάτη για να αποφασίσει αν είναι αυτό που φαντάζεται ή αν θέλει να αλλάξει κάτι – «να χαιρετάει, παραδείγματος χάριν, ο ναύτης», επισημαίνει. Υστερα, οι πιλότοι και οι βοηθοί τους στήνουν το πρόγραμμα της χορογραφίας. «Τις συγκεκριμένες συντεταγμένες όπου κάθε drone θα πετάει, με ακρίβεια ενός εκατοστού», εξηγεί. Η βασικότερη προϋπόθεση για ένα σόου, όμως, είναι η αίτηση στις Αρχές. Ο προϊστάμενος του τμήματος γενικής αεροπορίας συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αστικής εναέριας κινητικότητας της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, Κωνσταντίνος Διαμαντάκος, ο οποίος είναι και επιθεωρητής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας της ασφάλειας πτήσεων για drones, αναφέρει ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα εμπίπτει στην ειδική κατηγορία 2019/947, αλλά με δύο εξαιρέσεις. «Βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, κάθε drone θα πρέπει να φέρει ένα πράσινο φως εφόσον ίπταται τη νύχτα, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί στο σόου, και θα πρέπει να έχουν ένα remote ID system, μηχανισμό που θα ήταν επιβαρυντικός στην επιχειρησιακή δραστηριότητα γιατί μιλάμε για drones βάρους μισού με ένα κιλό», σχολιάζει.
Προκειμένου να πετάξει ένα drone, γίνεται εκπόνηση ειδικού σχεδίου αξιολόγησης κινδύνου, προσθέτει: «Και στο έδαφος και στον αέρα, ο χώρος όπου ίπταται θα πρέπει να είναι αποκλεισμένος. Οριοθετείται η περιοχή στην οποία θα πετούν για να μην επιτρέπεται ούτε διέλευση μη επανδρωμένων σκαφών μέσα στον χώρο για τη συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα λειτουργίας». Αντίστοιχες προβλέψεις υπάρχουν και για τον αποκλεισμό θαλάσσιου χώρου: «Με μέριμνα του λιμεναρχείου της περιοχής, εκδίδεται απόφαση απαγόρευσης της αγκυροβολίας και της παρουσίας λουομένων στην περιοχή».
Δεν ελέγχει παρ’ όλα αυτά η ΑΠΑ –«η οποία στον τομέα των drones έχει τεράστια έλλειψη προσωπικού»– τον χώρο. «Αυτό γίνεται με ευθύνη του διοργανωτή και με την έγκριση του διαχειριστή της υποδομής, όπως παραδείγματος χάριν δόθηκε από το Ζάππειο η άδεια, έτσι δίνεται σε όλους τους χώρους από τον υπεύθυνο της περιοχής, είτε είναι δημόσια είτε ιδιωτική», συμπληρώνει ο κ. Διαμαντάκος. Οταν η άδεια δίνεται από δήμους, ο δήμος αναλαμβάνει την υποχρέωση να φυλάξει την περιοχή. «Οποιαδήποτε παρεκτροπή από τις προβλέψεις της άδειας επιφέρει κυρώσεις όπως ορίζει η νομοθεσία», αναφέρει, με πρόστιμα που μπορεί να αγγίξουν μέχρι και το μισό εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τον εξοπλισμό, ο κατασκευαστής συμπληρώνει ειδικό έντυπο του Οργανισμού της Ε.Ε. για την Ασφάλεια της Αεροπορίας, υπογραμμίζει. Οπως και να έχει, ο ίδιος τονίζει ότι τα drones μπαίνουν όλο και περισσότερο στη ζωή μας. «Η έγνοια μας», λέει στην «Κ» ο κ. Βιολάρης, «είναι να μη δημιουργηθεί κακή εικόνα για τη δουλειά μας».
