Θέσπιση κοινής ευρωπαϊκής ηλικίας «ψηφιακής ενηλικίωσης», πιθανότατα στα 15 έτη, υποχρεωτική ενσωμάτωση μηχανισμών γονικού ελέγχου σε όλες τις συνδεδεμένες συσκευές που κυκλοφορούν στην Ε.Ε., αλλά και θέσπιση ενός συγκεκριμένου και υποχρεωτικού κανονιστικού πλαισίου σε σχέση με το τι επιτρέπεται να βλέπουν τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους, προβλέπει η πρόταση που έχει τεθεί προς συζήτηση με πρωτοβουλία της Ελλάδας στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε., που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 5 Ιουνίου στο Στρασβούργο. Η πρόταση έχει ήδη συνυπογραφεί από τη Γαλλία και την Ισπανία, ενώ και άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους, καθώς ασκείται πίεση προς τις Βρυξέλλες να υπάρξει ενιαία ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Τον Σεπτέμβριο του 2024 ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ έθεσε το θέμα του διαδικτυακού εθισμού των παιδιών, αναδεικνύοντας ως κομβική πρόκληση σε σχέση με την τεχνολογική πρόοδο την προστασία για την ασφάλεια των παιδιών. Σε εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής που υλοποιείται με σειρά πρωτοβουλιών, όπως το kids wallet, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου έθεσε το θέμα στο Συμβούλιο Υπουργών τον Δεκέμβριο του 2024 και υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από τα κράτη-μέλη.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις Ευρωπαίων ηγετών: «Η προστασία των παιδιών μας στο Διαδίκτυο είναι από τις βασικές προτεραιότητες της επερχόμενης προεδρίας μας στην Ε.Ε.», δήλωσε η υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Κάρολιν Στέιτζ Ολσεν. Τον Απρίλιο του 2024 ο πρόεδρος Μακρόν σχολίασε ότι «χρειάζεται να ξαναπάρουμε τον έλεγχο των παιδιών και των εφήβων μας στο Διαδίκτυο και να θέσουμε ένα όριο στην πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα, όχι πριν από τη συμπλήρωση 15 ετών».
Στην πραγματικότητα η πρόταση, που φέρει την υπογραφή των τριών υπουργών ψηφιακής πολιτικής, αλλά έχει κοινοποιηθεί σε όλα τα κράτη- μέλη, δεν κάνει λόγο για απαγόρευση αλλά για «όρια». Προτείνεται δηλαδή να τεθεί ένα ενιαίο όριο ψηφιακής ενηλικίωσης για όλα τα κράτη-μέλη. Αυτό σημαίνει ότι πριν από αυτή την ηλικία θα είναι υποχρεωτική η ενσωμάτωση γονικού ελέγχου, ώστε οι γονείς να ελέγχουν αλλά και να θέτουν όρια στη χρήση των εφαρμογών. Η πρόταση προχωράει ωστόσο πιο μακριά, ζητώντας και από τις πλατφόρμες να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Ηδη η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για ένα καλύτερο Διαδίκτυο για τα παιδιά και ο Κανονισμός για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) απαιτούν από τις πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες (VLOPs) να είναι πιο υπεύθυνες και διαφανείς.
Θέσπιση κανονιστικού πλαισίου που θα ακολουθούν οι πλατφόρμες για παρακολούθηση περιεχομένου ανάλογα με την ηλικία.
«Δεν υπάρχει κανένα φίλτρο στο τι βλέπουν τα παιδιά στο TikTok, για παράδειγμα. Μέχρι τώρα οι πλατφόρμες έλεγαν ότι δεν μπορούν να ξέρουν πόσο χρονών είναι ο χρήστης που κάνει χρήση της εφαρμογής. Σήμερα εμείς, με εργαλεία όπως το kids wallet, μπορούμε να τους διαθέσουμε αυτή την πληροφορία. Κατά συνέπεια, εναπόκειται και στις πλατφόρμες να βάλουν ένα όριο και ένα πλαίσιο στο τι “σερβίρουν”, ώστε το περιεχόμενο να είναι προσαρμοσμένο στα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους», τονίζουν πηγές του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Επιπλέον, η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ενιαίου κανονιστικού πλαισίου που θα υποχρεώνει τις πλατφόρμες να διασφαλίζουν ότι όσα δείχνουν σε μικρά παιδιά θα ταιριάζουν με την ηλικία τους, χωρίς να παρακάμπτουν τους κανονισμούς που θα τεθούν.
Mπορεί σε γενικές γραμμές όλοι να συμφωνούν ότι υπάρχει ανάγκη να τεθούν όρια, αλλά στην πράξη είναι πολύ πιθανό ότι εταιρείες όπως η Google ή η Apple να διαφωνήσουν με το ότι προτείνεται να είναι υποχρεωτική και ενσωματωμένη σε επίπεδο συσκευής η επαλήθευση ηλικίας και ο γονικός έλεγχος. Επίσης, στα λεγόμενα ευρωπαϊκά πρότυπα που προτείνεται να υιοθετηθούν περιλαμβάνονται και περιορισμοί, όχι μόνον ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς την παρουσίαση, όπως τα αναδυόμενα παράθυρα και η αυτόματη αναπαραγωγή. Οι συγκεκριμένες λειτουργίες έχει βρεθεί ότι ενισχύουν τον εθισμό. Το politico σε σχετικό άρθρο του αναφέρει ότι καμία από τις πλατφόρμες ΤikΤok, Meta, X και Google δεν έχει σχολιάσει κάτι σε σχέση με την πρόταση.
Ερευνα του saferInternet 4 kids σε 14.000 μαθητές ηλικίας 10-17 ετών έδειξε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών ξεκινάει τη χρήση του Διαδικτύου μεταξύ 7-8 ετών. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 83% των παιδιών διαθέτει προφίλ σε κοινωνικά δίκτυα, με το 70% να ξεκινάει την ενασχόληση πριν από την ηλικία των 13 ετών. Περίπου το 18% των παιδιών δημοτικού και το 33% των παιδιών γυμνασίου – λυκείου έχουν δεχτεί παρενόχληση μέσω κοινωνικών δικτύων. Επιπλέον, ένα ποσοστό παιδιών έχει συναντηθεί με άτομα που γνώρισε στο Διαδίκτυο.
