Η είσοδος στην αμερικανική αγορά αποτελούσε πρόκληση. Πέρα από τα κόστη που θα είχε να διαχειριστεί, έπρεπε να αναδείξει το προϊόν, να πείσει τους αγοραστές αυτής της μακρινής χώρας ότι αξίζει να γευθούν την παραγωγή ενός ελαιώνα στα Φιλιατρά. Εργάστηκε συστηματικά την τελευταία δεκαετία για να βρει εκεί θέσεις στο ράφι. Συμμετείχε σε διεθνείς εκθέσεις, σε γευστικές δοκιμές και εκπαιδεύσεις εργαζομένων σε εταιρείες διανομής. Μια «υπερπροσπάθεια προώθησης», όπως τη χαρακτηρίζει. Mε τη βοήθεια συνεργατών στις ΗΠΑ κατάφερε το 30% των πωλήσεών της να διοχετεύεται πλέον εκεί, ένα διόλου αμελητέο ποσοστό. Ωσπου προέκυψαν οι δασμοί και η ανησυχία.
«Εξηγώ σε κάθε δοκιμή ή εκπαίδευση στο εξωτερικό ότι είμαστε μια αληθινή επιχείρηση “από το χωράφι στο τραπέζι”. Είμαστε οι ελαιοκαλλιεργητές, δουλεύουμε στο πεδίο, προσπαθούμε με κάθε τρόπο να διαφυλάξουμε την κληρονομιά μας», λέει στην «Κ» η Χριστίνα Στριμπάκου της οικογενειακής εταιρείας της LIA Olive, την οποία ίδρυσε στη Μεσσηνία μαζί με τον αδερφό της Κωνσταντίνο. Η δασμολογική πολιτική, όμως, που ακολουθεί μετά την επανεκλογή του ο Ντόναλντ Τραμπ την έχει θορυβήσει.
«Ολα όσα γράφονταν ήδη προτού εκλεγεί ο Τραμπ ήταν ανησυχητικά», λέει. «Επειδή ήμουν σχεδόν σίγουρη ότι θα προχωρήσει στις αναγγελίες των δασμών, είχα αρχίσει να αναζητώ νέες αγορές που θα ήταν ενδεχομένως πιο φιλικές προς τις μικρές εταιρείες, όπως για παράδειγμα στις σκανδιναβικές χώρες. Θα υποστηρίζω, όμως, την προσπάθεια στην Αμερική όσο περισσότερο μπορώ. Ο αγώνας συνεχίζεται».
Το ισχύον καθεστώς
Μέχρι την ολοκλήρωση της διορίας των 90 ημερών μέσα στο καλοκαίρι ισχύουν δασμοί ύψους 10% για τις ελληνικές εξαγωγές. Ακόμη διανύουμε μια μεταβατική περίοδο. Αυτό που φαίνεται πάντως ότι απασχολεί περισσότερο τους παραγωγούς είναι η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα, η πιθανότητα να διπλασιαστεί αυτό το ποσοστό και να κληθούν να το απορροφήσουν.
«Είχα αρχίσει να αναζητώ νέες αγορές που θα ήταν ενδεχομένως πιο φιλικές προς τις μικρές εταιρείες, όπως για παράδειγμα στις σκανδιναβικές χώρες». Χριστίνα Στριμπάκου
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων για το 2024, τα προϊόντα αγροδιατροφής αντιστοιχούν στο 30,94% των εξαγωγών της χώρας μας προς τις ΗΠΑ και βρίσκονται στη δεύτερη θέση πίσω από τα βιομηχανικά προϊόντα. Το ελαιόλαδο συγκεκριμένα είναι τέταρτο κατά σειρά σε αξία εξαγωγών με 68,34 εκατ. ευρώ μέσα στο 2024, πίσω από τις επιτραπέζιες ελιές, τις κομπόστες και τα τυριά.
Τις επιπτώσεις της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ προσπαθεί να ζυγίσει και η Βιβιάνα Καραμάνη. Μέσω της εταιρείας της Hellenic Farms εισάγει στις ΗΠΑ από το 2013 ελληνικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων βρίσκεται και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο των αδερφών Στριμπάκου. Η εταιρεία της έχει έδρα στο Νιου Τζέρσεϊ. «Είναι σαν να γίνονται βήματα προς τα πίσω. Προσπαθήσαμε αυτό το πρόσθετο κόστος να το πάρουμε πάνω μας. Ηρθε όμως και η υποτίμηση του δολαρίου και δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να ανεβάσουμε τις τιμές. Θα φανεί στους επόμενους μήνες πόσο θα επηρεαστούν οι πωλήσεις», λέει για τους δασμούς. «Η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται πως αντιδρά αυθόρμητα, ανά εβδομάδα μπορεί κάτι να αλλάξει και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Αυτή η αβεβαιότητα δεν βοηθάει». Η κ. Καραμάνη γεννήθηκε στις ΗΠΑ. Κάθε καλοκαίρι επισκεπτόταν τους συγγενείς της στη Χίο και όταν επέστρεφε στη Νέα Υόρκη οι αποσκευές της ήταν γεμάτες με προμήθειες: ρίγανη, τσάι του βουνού, ελιές. Για την επιχειρηματική προσπάθειά της, όπως εξηγεί, αντλεί έμπνευση από αυτά τα θερινά ταξίδια. Εμπορεύεται μεταξύ άλλων ελιές, πιπεριές, σύκα, μέλι, αλάτι και ελαιόλαδο. Δεν απευθύνεται μόνο σε Ελληνες της διασποράς, αλλά στο ευρύτερο αμερικανικό κοινό, διοχετεύοντας τα προϊόντα σε πολλά μικρά καταστήματα και σε σούπερ μάρκετ. Δεν ήταν και η δική της προσπάθεια εύκολη. Χρειάστηκε να περάσουν πέντε χρόνια για να δει αποτέλεσμα.
«Θα είναι για τους εισαγωγείς γενικά μια δύσκολη χρονιά. Θα κληθούν να πάρουν μια απόφαση, εάν θα σταματήσουν για λίγο τις πωλήσεις γιατί θα έχουν απώλειες ή εάν θα συνεχίσουν για να μη χάσουν τη θέση στο ράφι», λέει. «Εμείς θα προσπαθήσουμε να συνεργαστούμε με τους προμηθευτές μας».
Επιστροφή στη γη
Πριν από μια δεκαετία η κ. Στριμπάκου είχε κληθεί να μιλήσει σε έναν κύκλο διαλέξεων νέων επιχειρηματιών του Ελληνοαμερικανικού Κολλεγίου. Σε εκείνη την ομιλία περιέγραψε την πορεία της. Σπούδασε ιταλική γλώσσα και πολιτισμό στην Ιταλία, Ιστορία της Τέχνης στην Αγγλία και επέστρεψε στη γενέτειρά της όπου μαζί με τον αδερφό της αξιοποίησαν τα ελαιόδενδρα των γονιών τους.
Τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο των προσπαθειών προώθησης του προϊόντος τους η κ. Στριμπάκου συνδέεται με τις ΗΠΑ μέσω Zoom και μοιράζεται την οικογενειακή της ιστορία κατά τη διάρκεια γευστικών δοκιμών. Εχει μιλήσει σε σεφ, σε Αμερικανίδες επιχειρηματίες, σε φοιτητές που ασχολούνται με τη γαστρονομία. Τους μιλάει για το πώς συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση, για τον πολιτισμό του ελαιολάδου και τη διαφύλαξη της ελληνικής υπαίθρου. «Προσπαθώ να τους εξηγήσω γιατί είναι σημαντικό να επιλέξουν ένα ελαιόλαδο σαν το δικό μας», λέει. «Εχει και κοινωνική αξία, βοηθούν ένα αγρόκτημα στον νότο της Μεσσηνίας να επιβιώσει».
_______________________________________________________________________________
Κεντρική φωτογραφία: Η Χριστίνα Στριμπάκου, συνιδρύτρια της οικογενειακής επιχείρησης LIA Olive στη Μεσσηνία, κατάφερε, με μια «υπερπροσπάθεια προώθησης» που διήρκεσε δέκα έτη, το 30% των πωλήσεων να διοχετεύεται στις ΗΠΑ. Η νέα δασμολογική πολιτική, όμως, της δημιουργεί ιδιαίτερη ανησυχία.
