Στο τραπέζι της κουζίνας έχει κουλούρια Θεσσαλονίκης. Το ψυγείο είναι γεμάτο με όλα τα καλά και πάνω στο air fryer είναι ακουμπισμένη μια σακούλα με βουτήματα. Μια σάλτσα σιγοβράζει στην κατσαρόλα – το πακέτο μακαρόνια είναι δίπλα ανοιχτό. Από το διπλανό δωμάτιο ακούγεται το στεγνωτήριο να δουλεύει, ήχος με έναν τρόπο παρηγορητικός. Λαμπάδες στολίζουν το τραπέζι του σαλονιού, από βιβλία αλλά και παιχνίδια ξεχειλίζει η βιβλιοθήκη. Κανείς δεν ξέρει τους μηχανισμούς που βρίσκει μια οικογένεια για να αντεπεξέλθει σε μια δύσκολη στιγμή.
Μόλις τον πέμπτο μήνα λειτουργίας της διανύει η οικογενειακή αίθουσα Ronald McDonald στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» και έχει ήδη γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας του νοσοκομείου. Οι γονείς των παιδιών που νοσηλεύονται έρχονται εδώ να ξεκουραστούν, να πάρουν μια ανάσα, να πλύνουν τα ρούχα τους, να κάνουν ένα ντους.
Πολλοί φτιάχνουν κάτι να φάνε, χαζεύουν λίγη τηλεόραση ή τον τοίχο. Τίποτα δεν θεωρείται περίεργο. Κανείς δεν θα ρωτήσει. Το σημαντικό είναι να καταφέρουν να πάρουν την απαραίτητη ενέργεια και ψυχική δύναμη για να βρεθούν και πάλι χαμογελαστοί στο πλάι των παιδιών τους.
Ο χώρος περιλαμβάνει και τρία υπνοδωμάτια για διανυκτερεύσεις. Είναι αυτόνομα, με δικό τους μπάνιο και ψυγείο ώστε να καλύπτουν όλες τις ανάγκες των οικογενειών. Σε αυτά παραπέμπονται από την κοινωνική υπηρεσία οικογένειες που είτε αντιμετωπίζουν έντονο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα είτε το παιδί τους αντιμετωπίζει ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Συνήθως είναι οικογένειες που ήρθαν στην Αθήνα από κάποια απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας. Φυσικά τους παρέχονται δωρεάν γεύματα.
Πάνω από μισό αιώνα
Η οικογενειακή αίθουσα στο Παίδων «Η Αγία Σοφία» είναι το πρώτο έργο της Ronald McDonald House Charities (RMHC) στην Ελλάδα. Το δίκτυο, με ιδρυτή τη McDonald’s, λειτουργεί για πάνω από 50 χρόνια, παρέχοντας περισσότερα από 690 προγράμματα διαμονής για οικογένειες σε πάνω από 62 χώρες.
Η πρωτοβουλία για την Ελλάδα ήρθε από την ίδια την RMHC που το 2018 έστειλε μια επιστολή στην 1η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής προτείνοντας την ανάπτυξη του έργου στο παιδιατρικό νοσοκομείο, με έξοδα αποκλειστικά δικά της.
Η επιστολή έμεινε για αρκετό καιρό «στα αζήτητα» πριν «ανακαλυφθεί» από τον τότε σύμβουλο του υπουργού Τουρισμού, οικονομολόγο κ. Γιάννη Αποστολόπουλο. «Αρχισα να αναζητώ τρόπους να την ενεργοποιήσω, είχα παθιαστεί», λέει σήμερα στην «Κ» από τη θέση πλέον του προέδρου του Δ.Σ. της RMHC Hellas που ιδρύθηκε το 2023. Ερχόταν όμως αντιμέτωπος με κάπως παράλογες ερωτήσεις (όπως «και γιατί θέλουν να κάνουν δωρεά;»), ενώ λίγο μετά ήρθε η πανδημία.
Υπάρχουν και τρία υπνοδωμάτια τα οποία προορίζονται για οικογένειες που αντιμετωπίζουν έντονο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα ή το παιδί τους έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Το κτίριο
Κάποια στιγμή όμως τα γρανάζια άρχισαν να κινούνται. Η διοίκηση του νοσοκομείου, εξαρχής θετική σε αυτή τη συνεργασία, παραχώρησε στην RMHC Hellas εγκαταλελειμμένο κτίριο 310 τ.μ. εντός των τειχών του «Αγία Σοφία». Πολύ παλιά ήταν ξυλουργείο, αλλά είχε να χρησιμοποιηθεί πάνω από 80 χρόνια.
Στις 6 Μαρτίου 2024 άρχισαν τα έργα, τον Σεπτέμβριο του 2024 ξεκίνησε ο εξοπλισμός του χώρου και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους έγιναν τα εγκαίνια. Το κόστος του έργου ανήλθε στις 420.000 ευρώ, ποσό με το οποίο επιβαρύνθηκε η RMHC Hellas και συγκεντρώθηκε με την πολύτιμη βοήθεια της McDonald’s, της RMHC Global και πολλών δωρητών που στήριξαν τον οργανισμό στην έναρξη λειτουργίας του. Τα γεύματα και τα είδη προσωπικής υγιεινής παρέχονται δωρεάν χάρη σε συνεργασίες που έχει αναπτύξει ο οργανισμός με εταιρείες.
«Η ζήτηση είναι ασταμάτητη», λέει στην «Κ» η διευθύνουσα σύμβουλος της RMHC Hellas, Δάφνη Τσακυράκη. «Καθημερινά πηγαινοέρχεται κόσμος στο Κέντρο Ημέρας, ενώ τα δωμάτια είναι μόνιμα κατειλημμένα».
Ο μέσος όρος παραμονής στα δωμάτια είναι 19 ημέρες. «Υπήρχε οικογένεια που έμεινε πάνω από ένα μήνα». Οι περισσότεροι είχαν τραυματισμένο παιδί από κάποιο ατύχημα, ενώ ακολουθούν σε συχνότητα τα γαστρεντερολογικά, νευρολογικά και ορθοπεδικά προβλήματα. Στο Κέντρο Ημέρας το 63% των επισκεπτών είναι γυναίκες, μαμάδες που το σκάνε για πολύ λίγο από το προσκεφάλι του παιδιού τους. «Ερχονται, κάνουν ένα ντους, τρώνε κάτι και τρέχουν πάλι πίσω, ακόμη και με βρεγμένα μαλλιά μες στο κρύο».
Το αύριο
Τα επόμενα βήματα; Υπάρχουν σκέψεις για τη δημιουργία ενός πολυχώρου ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιείται ως «έξυπνος χώρος εργασίας» (smart working space) για γονείς που θέλουν να κάνουν τηλεργασία ή να δανείζεται σε οργανώσεις και εθελοντές ως χώρος για δραστηριότητες με γονείς και παιδιά. Στα σχέδια του οργανισμού είναι επίσης η δημιουργία ενός «μεταφερόμενου δέματος φροντίδας» (care package cart) για τις οικογένειες που δεν φεύγουν καθόλου από τους θαλάμους.
Ενα κινητό «καρότσι» το οποίο θα μεταφέρει είδη υγιεινής, είδη απασχόλησης, όπως εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία (δανειστική βιβλιοθήκη), σνακ κ.λπ. Συμπληρωματικά, στο ήδη υπάρχον «οικογενειακό δωμάτιο» (family room) σχεδιάζεται η διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του ως χώρου απασχόλησης ή απλώς αναμονής για γονείς και παιδιά. Π.χ. πικ νικ τραπέζια με σκίαστρα, παιδική χαρά κ.λπ.
