Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα το Airparif, ένας ανεξάρτητος οργανισμός που παρακολουθεί την ποιότητα του αέρα στο Παρίσι, δημοσίευσε μια έρευνα σύμφωνα με την οποία από το 2005 μέχρι σήμερα τα λεπτά σωματίδια έχουν μειωθεί κατά 55% και το διοξείδιο του αζώτου έχει πέσει στο μισό. Ο οργανισμός δήλωσε ότι τα σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης οφείλονται σε περιορισμούς και πολιτικές που έχουν ακολουθηθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως σε ό,τι αφορά τα αυτοκίνητα. Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα Washington Post, ορισμένα από τα μέτρα που έχει πάρει μέσα στις δύο αυτές δεκαετίες το Παρίσι συμπεριλαμβάνουν την απαγόρευση κυκλοφορίας ρυπογόνων αυτοκινήτων και βήματα για τον περιορισμό της κυκλοφορίας εν γένει.
«Στοπ» στα SUV
Ενδεικτικά, πριν από περίπου ένα χρόνο ο Δήμος Παρισιού αύξησε πολύ το κόστος για τα εισιτήρια πάρκινγκ για αυτοκίνητα SUV. Τον Οκτώβριο του 2024 περιόρισε σημαντικά την πρόσβαση στο κέντρο της πόλης, επιτρέποντας σε μεγάλο μέρος του να εισέρχονται μόνο ασθενοφόρα, λεωφορεία, ταξί, καθώς και άτομα που πηγαίνουν εκεί για κάποιον συγκεκριμένο λόγο, όπως ραντεβού σε γιατρό. Δημιούργησε πολλούς ποδηλατοδρόμους. Εχει μειώσει κατά χιλιάδες τις θέσεις πάρκινγκ στην πόλη, ενώ τον προηγούμενο μήνα, μέσω ψηφοφορίας, ακόμη 500 δρόμοι του Παρισιού μετετράπησαν σε πεζοδρόμους.
Ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, επόπτης του Κέντρου Ερευνας Φυσικής της Ατμόσφαιρας και της Κλιματολογίας στην Ακαδημία Αθηνών, λέει στην «Κ» ότι τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες περιοχές του πλανήτη η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, εν μέρει γιατί οι μηχανές των αυτοκινήτων εκπέμπουν λιγότερους ρύπους, ενώ όλο και περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κυκλοφορούν στους δρόμους. «Και στην Ελλάδα έχει μειωθεί», τονίζει, «με εξαίρεση τα αιωρούμενα σωματίδια που την άνοιξη και το φθινόπωρο αυξάνονται λόγω της μεταφοράς σκόνης από τη Λιβύη και τη Σαχάρα».
Παρ’ όλα αυτά σημειώνει ότι τα αυτοκίνητα συμβάλλουν περίπου στο ένα τρίτο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα. «Ιδιαίτερα εκείνα που είναι παλαιότερης τεχνολογίας, πολλές φορές βλέπουμε να βγαίνει μαύρος καπνός από εξατμίσεις ρυπογόνων οχημάτων», συμπληρώνει ο κ. Ζερεφός.
Ο ίδιος πιστεύει ότι θα πρέπει να γίνονται περισσότεροι και πιο αυστηροί έλεγχοι που θα οδηγήσουν στον περιορισμό των Ι.Χ. που είναι τόσο ρυπογόνα. Αλλά μήπως θα μπορούσαμε να αφομοιώσουμε κι εμείς κάποια από τα μέτρα που ισχύουν στο Παρίσι;
Παρωχημένος ο δακτύλιος
Ο Θανάσης Τσιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, δηλώνει στην «Κ» ότι ο δακτύλιος της Αθήνας είναι ένα παρωχημένο μέτρο που πλέον δεν αποδίδει. «Δεν είναι αποτελεσματικό ούτε προς τη μείωση των ρύπων ούτε του κυκλοφοριακού φόρτου – πολλοί κρατάνε το παλιό, δεύτερο αυτοκίνητό τους για να μπαίνει στις ημέρες που δεν μπορεί να μπει το άλλο, κι αυτό συντελεί και στον παλιό στόλο και στους ρύπους, είναι ένα μέτρο που πρέπει να αλλάξει», εξηγεί.
Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, συμπληρώνει ο ίδιος, στα πολύ ρυπογόνα οχήματα δεν επιτρέπεται καθόλου η είσοδος στο κέντρο των πόλεων. «Τα οχήματα που δεν επιτρέπεται να εισέλθουν εκεί, μπορούν για ορισμένες φορές τον χρόνο να μπουν στο κέντρο μόνο αν πληρώσουν κάποιο αντίτιμο», τονίζει ο κ. Τσιάνος.
Αν από την άλλη μπεις στη ζώνη και το αυτοκίνητό σου δεν πληροί τα απαραίτητα κριτήρια, υποχρεώνεσαι να πληρώσεις πρόστιμο. Ο έλεγχος, συμπληρώνει, γίνεται αυτόματα στο εξωτερικό, με κάμερες που καταγράφουν τις πινακίδες κάθε οχήματος που εισέρχεται στην περιορισμένη ζώνη.
Αλλά τέτοιου είδους μέτρα δεν εφαρμόζονται από τη μια στιγμή στην άλλη. «Η προϋπόθεση για την εφαρμογή τους είναι να υπάρχουν καλές εναλλακτικές για τη μετακίνηση του κόσμου, πρώτα από όλα μέσα μαζικής μεταφοράς», δηλώνει ο ίδιος. Ταυτόχρονα, όμως, σημειώνει ότι δεν πρέπει να αγνοούμε την αγοραστική δύναμη των πολιτών. «Ορισμένοι πολίτες που πάνε συχνά στο κέντρο αναγκάζονται να αγοράσουν καινούργιο αυτοκίνητο που να πληροί τις προϋποθέσεις, ενώ μπορεί να μην έχουν αυτή τη δυνατότητα», σημειώνει στην «Κ».
Εκτός από τους όρους όμως αυτού του νέου δακτυλίου, θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί και το εύρος του – ποιες περιοχές θα συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν ούτως ώστε να αποσυμφορηθεί το κέντρο. Οπως και να ‘χει, το οδικό δίκτυο της Αθήνας δεν μπορεί να αντέξει άλλο την επιβάρυνση στην οποία υπόκειται, σημειώνει. «Οσο πάμε, αυτό θα γίνεται χειρότερο», αναφέρει ο κ. Τσιάνος, «πρέπει να πάρουμε μέτρα, κι έχουμε ήδη αργήσει».
