Ενας φιδαετός με σοβαρό κάταγμα στο φτερό, πιθανότατα χτυπημένος από αυτοκίνητο ή έχοντας πέσει σε καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος· βρέθηκε στη Σύρο, ευτυχώς λίγο πριν πεθάνει από εξάντληση. Ενας βαριά τραυματισμένος ροδοπελεκάνος· ο δυνατός νοτιάς τον έριξε πάνω σε καλαμιές, στη Σαντορίνη, και δύο καλάμια διαπέρασαν το σώμα του. Επιβίωσε έπειτα από την έγκαιρη παρέμβαση της έμπειρης κτηνιάτρου Μαργαρίτας Βάλβη που τον υπέβαλε σε πολύωρη και εξαιρετικά πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση. Μαζί τους ένας βουβόκυκνος, μια πρασινοκέφαλη πάπια, ένας σταυραετός, ένας λιβαδόκιρκος, ένας μαυροπελαργός, τέσσερα φοινικόπτερα (φλαμίνγκο), ένας σφηκιάρης και άλλα πτηνά από σπάνια και απειλούμενα είδη που προστατεύονται αυστηρά από την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η σύνδεση
Ο κοινός παρονομαστής που τα συνδέει είναι, από τη μια, ότι βρέθηκαν πολύ κοντά στον θάνατο, καταπονημένα από το ταξίδι της μετανάστευσης ή εξαιτίας ανθρωπογενών δράσεων, και, από την άλλη, ότι σώθηκαν χάρη στις συγκινητικές προσπάθειες εθελοντών από δύο μεγάλες και δραστήριες ελληνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις: τον Σύλλογο Περίθαλψης και Προστασίας Αγριων Ζώων «Αλκυόνη» στην Πάρο και τη «Δράση για την Αγρια Ζωή» στη Θεσσαλονίκη.
Τουλάχιστον 17.000 άγρια ζώα, κυρίως πουλιά, έχουν περάσει από το αναρρωτήριο της «Αλκυόνης»: άρρωστα ή εξαντλημένα, ορφανά, άλλα με σκάγια κυνηγών στο σώμα τους ή παρ’ ολίγον θύματα τροχαίων.
Και χθες επέστρεψαν εκεί όπου ανήκουν: στη φύση. Επανεντάχθηκαν στο Κορυφούδι της λίμνης Κερκίνης, τα περισσότερα, και σε άλλες τοποθεσίες της Δυτικής Μακεδονίας που υποδείχθηκαν από επιστήμονες. Προηγήθηκαν δακτυλίωσή τους και τοποθέτηση πομπών δορυφορικής παρακολούθησης, με τη συνδρομή του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Από την Πάρο στο Καλοχώρι
Η επιχείρηση της απελευθέρωσής τους ήταν, χωρίς υπερβολή, τιτάνια. Τα πουλιά, ακόμη και όσα είχαν δεχθεί τις φροντίδες των κτηνιάτρων στο κέντρο περίθαλψης της «Δράσης για την Αγρια Ζωή» στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, είχαν μεταφερθεί στις πολύ μεγαλύτερες και πιο άνετες εγκαταστάσεις της «Αλκυόνης» στην Πάρο, όπου παρέμειναν μέχρι να αναρρώσουν πλήρως και να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. Από εκεί έπρεπε όλοι μαζί οι «φτερωτοί ασθενείς» να ταξιδέψουν και πάλι προς τον Βορρά.
«Μήνες προσπαθούσαμε να βρούμε τον τρόπο. Οι εταιρείες μεταφορών μας ζητούσαν υπέρογκα ποσά. Και σαν να μην έφθανε αυτό, όταν μάθαιναν τι ακριβώς θα μετέφεραν έκαναν πίσω, αρνούνταν, παρά τις διαβεβαιώσεις μας ότι διαθέτουμε ειδική άδεια να μεταφέρουμε άγρια ζώα είτε για περίθαλψη είτε για απελευθέρωση», λέει στην «Κ» ο Μάριος Φουρνάρης, διευθυντής της «Αλκυόνης». «Τελικά επιστρατεύθηκε ένας καλός φίλος που διαθέτει φορτηγό: παρέλαβε τους κλωβούς από το λιμάνι του Πειραιά και τους μετέφερε στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης, στο βορειοδυτικό τμήμα του voμoύ Σερρών».
Η επιλογή της Κερκίνης ήταν μάλλον μονόδρομος. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Ευρώπης, παράδεισο βιοποικιλότητας με περίπου 1.300 είδη φυτών, 310 είδη πουλιών, 30 είδη ψαριών και 128 είδη πεταλούδων. «Κάποια πουλιά κυριολεκτικά τη λατρεύουν. Ειδικά οι ροδοπελεκάνοι: κάθε πρωί έρχονται εδώ για να φάνε και το βράδυ επιστρέφουν στις Πρέσπες για να κοιμηθούν. Μέχρι και ανάπηροι πελεκάνοι, τους οποίους έχουμε επανεντάξει στη συγκεκριμένη περιοχή, ζούνε ακόμη γιατί βρίσκουν άφθονη τροφή», εξηγεί ο κ. Φουρνάρης.
Σε 30 χρόνια λειτουργίας
Στις σχεδόν τρεις δεκαετίες λειτουργίας της «Αλκυόνης», τουλάχιστον 17.000 άγρια ζώα, κυρίως πτηνά, έχουν περάσει από το αναρρωτήριό της: άρρωστα ή εξαντλημένα από το ταξίδι της μετανάστευσης, ορφανά, άλλα με σκάγια κυνηγών στο σώμα τους ή παρ’ ολίγον θύματα τροχαίων.
Ποια είδη υποφέρουν περισσότερο στις συνθήκες αυτής της αναγκαστικής αιχμαλωσίας μέχρι να αποθεραπευθούν; «Τα αρπακτικά», λέει ο διευθυντής του συλλόγου. «Ιδιαίτερα αν έχουν υποστεί κατάγματα στα φτερά τους χρειάζονται μεγάλους χώρους για να “μάθουν” ουσιαστικά να πετούν ξανά. Ευτυχώς οι νέοι κλωβοί που διαθέτουμε, ύψους 24 μέτρων, τους δίνουν αυτή τη δυνατότητα».
Ο ίδιος έχει συμμετάσχει σε χιλιάδες απελευθερώσεις· κάθε μία για τους εθελοντές είναι πραγματική γιορτή. Η επανάληψη μετριάζει τη χαρά; «Η επανένταξη ενός ζώου στο φυσικό περιβάλλον είναι η κορυφαία στιγμή της δράσης μας, η επιβράβευση όλων των προσπαθειών μας. Ξεχνάμε και τις δυσκολίες, και τα εμπόδια, και τα ειρωνικά σχόλια που συχνά ακούμε. Η συναισθηματική φόρτιση είναι απερίγραπτη. Και η χαρά μας, αντί να μειώνεται, χρόνο με τον χρόνο θεριεύει!».
