Δέκα έως δεκαπέντε ελληνικοί δορυφόροι σχεδιάζεται να τεθούν σε τροχιά μέσα στα επόμενα δύο χρόνια από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος. Οι δορυφόροι αυτοί κατασκευάζονται από ελληνικές εταιρείες που αξιοποίησαν τα κίνητρα που δίδονται μέσω προγράμματος του υπουργείου και οι οποίες άνοιξαν γραφεία στη χώρα.
«Ηδη τρεις εταιρείες έχουν ανοίξει γραφεία στην Ελλάδα, μία γερμανική, μία φινλανδική και μία ακόμη που δραστηριοποιείται στην Ισπανία και στην Αγγλία», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Καράντζαλος, γενικός γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και καθηγητής Τηλεπισκόπησης στο ΕΜΠ. «Εχουν προσλάβει Ελληνες μηχανικούς, οι οποίοι μάλιστα ήρθαν από μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού, συνεργάζονται με ελληνικές εταιρείες που ασχολούνται με το Διάστημα και έτσι σε μερικούς μήνες θα μπορούμε να έχουμε τους πρώτους ελληνικούς δορυφόρους», συμπληρώνει.
Την επόμενη χρονική περίοδο, με διάταξη που θα συμπεριληφθεί σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης η Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία θα διαχειρίζεται όλες τις προμήθειες δορυφορικών δεδομένων των υπουργείων και των φορέων του Δημοσίου, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός και μείωση του κόστους.
Οπως εξηγούν στελέχη της υπηρεσίας, πολλές φορές δύο φορείς ζητούσαν την ίδια «εικόνα», για διαφορετικούς λόγους βεβαίως, με αποτέλεσμα να πληρώνουμε δύο φορές ιδιωτικούς παρόχους για τα ίδια δεδομένα. «Αγόραζε για παράδειγμα μια “εικόνα” ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Ελληνικός Οργανισμός Πληρωμής Κοινοτικών Επιδοτήσεων) η οποία απεικονίζει τις καλλιέργειες στη Θεσσαλία.
Την ίδια “εικόνα” με άλλα κριτήρια μετά την αγόραζε ξανά και το υπουργείο Περιβάλλοντος, ο ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) για να παρατηρήσει μια περιοχή Natura», εξηγούν χαρακτηριστικά. Με τη νέα νομοθεσία οι φορείς του Δημοσίου, εκτός από τον Στρατό, θα απευθύνονται στη Διαστημική Υπηρεσία και εκείνη θα ζητάει τα δεδομένα από το εκάστοτε δορυφορικό σύστημα για να τα παραδώσει στη συνέχεια στον κάθε ενδιαφερόμενο.
Οσον αφορά στην κατασκευή και «αποστολή» ελληνικών δορυφόρων, ήδη έχει κατατεθεί αίτηση στην ΙΤU (Διεθνή Ενωση Τηλεπικοινωνιών, αρμόδιος οργανισμός του ΟΗΕ) για την εξασφάλιση συχνότητας για όλα τα συστήματα. Το όλο εγχείρημα θα φέρει σημαντική οικονομία για το ελληνικό κράτος, αλλά παράλληλα και μεγάλες δυνατότητες επενδύσεων. Σημαίνει ακόμη ότι δημιουργούνται οι συνθήκες για την ανάπτυξη του ελληνικού διαστημικού επιστημονικού οικοσυστήματος.
«Είναι κρίμα να εκπαιδεύουμε τους μηχανικούς μας, να τους πλάθουμε, να κάνουν μεταπτυχιακά και διδακτορικά, να ειδικεύονται σε τομείς αιχμής και μετά να φεύγουν στο εξωτερικό», λέει ο κ. Καράντζαλος. Είναι πολύ βασικά πλέον τα δεδομένα που λαμβάνουμε από τους δορυφόρους και τα διαστημικά συστήματα για την καθημερινή μας ζωή, τη ζωή των πολιτών και τη λειτουργία του κράτους, τονίζει ο ίδιος.
Ολα τα υπουργεία και οι δημόσιοι οργανισμοί χρησιμοποιούν με πολλούς τρόπους δεδομένα από δορυφόρους. Η «πινέζα» που μας δείχνει πού βρισκόμαστε στο κινητό μας και ο συγχρονισμός όλων των τραπεζικών συστημάτων, για παράδειγμα, γίνονται μέσω δορυφόρων.
Εξοικονόμηση
«Επειδή όμως ακόμα δεν έχουμε ελληνικούς δορυφόρους, υπογράφουμε συμβάσεις με ξένες εταιρείες, κυρίως αμερικανικές και γαλλικές, οι οποίες έχουν δορυφόρους για εμπορική χρήση και μπορούν να μας προμηθεύσουν με δεδομένα. Πληρώνουμε αρκετά χρήματα κάθε χρόνο για να έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα, τα οποία καλύπτουν τις βασικές μας ανάγκες, όπως η χαρτογράφηση και παρακολούθηση των δασών μας, των καλλιεργειών μας, των θαλασσών μας, τα ποτάμια και τις λίμνες μας. Τα δεδομένα χρησιμεύουν πολλαπλώς. Μπορούμε να δούμε την ποιότητα νερού σε μια θαλάσσια περιοχή και ταυτόχρονα αν περνάει κάποιο σκάφος στα σύνορά μας που δεν είναι καταγεγραμμένο», περιγράφει ο Κ. Καράντζαλος.
Η ύπαρξη ελληνικών δορυφόρων θα μειώσει
την ανάγκη να αγοράζουμε από αλλού δορυφορικά
δεδομένα ακόμη και σε ποσοστό 80%.
Η ύπαρξη ελληνικών δορυφόρων θα μειώσει την ανάγκη να αγοράζουμε από αλλού δορυφορικά δεδομένα ακόμη και σε ποσοστό 80%. Θα συνεχίσουμε να έχουμε ανάγκη για κάποιο εξεζητημένο τύπο δεδομένων που χρειάζονται για συγκεκριμένες εφαρμογές, αλλά σε μεγάλο βαθμό θα είμαστε αυτοτροφοδοτούμενοι.
«Θα μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου και των εταιρειών που δουλεύουν σε προγράμματα που χρηματοδοτεί το ελληνικό Δημόσιο. Ταυτόχρονα, όμως, θα αποκτήσουμε την τεχνογνωσία και τη δυνατότητα να κατασκευάζουμε ολοκληρωμένα δορυφορικά συστήματα στη χώρα», επισημαίνει ο κ. Καράντζαλος.
Οι δορυφόροι έχουν συστήματα για να μπορούν να μαζεύουν πληροφορίες από τη Γη, έχουν όμως και τη δυνατότητα να μεταφέρουν δεδομένα από ένα σημείο του κόσμου στο άλλο. Δεδομένα από ένα μέρος “ανεβαίνουν” στον δορυφόρο και από εκεί στέλνονται σε ένα άλλο σημείο του κόσμου. «Μπορεί να είμαι στα κεντρικά της πυροσβεστικής υπηρεσίας, αλλά να θέλω να δω τι γίνεται με μια πυρκαγιά στον Εβρο. Μπορώ να το κάνω μέσω του δορυφόρου. Τότε μεταφέρω δεδομένα, αλλά και λαμβάνω δεδομένα», περιγράφει ο καθηγητής. Τουλάχιστον τρεις ελληνικοί δορυφόροι σχεδιάζεται να μπουν σε τροχιά μέσα στο 2025 σε απόσταση 500-600 χιλιομέτρων από τη Γη.
Σήμερα στο Διάστημα υπάρχουν χιλιάδες δορυφόροι, μόνο η Starlink έχει πάνω από 7.000 μικρούς τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους, οι οποίοι μάλιστα πετούν σε ομάδες και επικοινωνούν μεταξύ τους σύμφωνα με τους ειδικούς. Υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί κάποιο ατύχημα λόγω αύξησης του αριθμού των δορυφόρων; «Αυτή τη στιγμή όλοι ενδιαφέρονται να πετάξουν δορυφόρους. Φυσικά το Διάστημα χωράει πολλούς, αλλά όσο ο αριθμός των δορυφόρων μεγαλώνει, ναι υπάρχει ρίσκο να γίνει κάποιο ατύχημα», επισημαίνει ο κ. Καράντζαλος.
Η ανάπτυξη λογισμικού
Το πρόγραμμα ανάπτυξης ελληνικών δορυφόρων, εκτός από το κατασκευαστικό μέρος, θα φέρει ανάπτυξη και για πολλές εταιρείες που ασχολούνται με το λογισμικό (software). Ο κ. Καράντζαλος εξηγεί ότι στη βιομηχανία του Διαστήματος εκείνο που μπορεί να φέρει χρήματα πίσω (return on investment) είναι η επεξεργασία των δεδομένων και η παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών, τομέας στον οποίο δραστηριοποιούνται ήδη αρκετές ελληνικές εταιρείες.
Για παράδειγμα, από την επεξεργασία των δεδομένων που προέρχονται από τους δορυφόρους μπορούμε να φτιάξουμε ένα προϊόν, μια ψηφιακή υπηρεσία που απεικονίζει την υγρασία του εδάφους σε ένα χωράφι και έτσι ο παραγωγός μπορεί να ξέρει αν χρειάζεται να ποτίσει και πόσο. «Πρόκειται για τη διαδικασία που ονομάζεται αξιοποίηση και εκμετάλλευση των δορυφορικών δεδομένων.
Κατά κύριο λόγο, αυτή η υπηρεσία βασίζεται σε λογισμικό και η Ελλάδα έχει αρκετές εταιρείες με τέτοια εξειδίκευση. Θα τους δώσουμε, λοιπόν, αρκετά δεδομένα για να πειραματιστούν και να αναπτύξουν εφαρμογές, προϊόντα και υπηρεσίες στην Ελλάδα», καταλήγει ο κ. Καράντζαλος.
___________________________________________________________________________
Κεντρική φωτό: Φωτορεαλιστική απεικόνιση δορυφόρου πάνω από τις ΗΠΑ. Οι ελληνικοί δορυφόροι σχεδιάζεται να μπουν σε τροχιά σε απόσταση 500-600 χιλιομέτρων από τη Γη. [A.P.]
