Η μετατροπή ολόκληρων κτιρίων στην Πλάκα σε airbnb απασχόλησε χθες την επταμελή σύνθεση του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η υπόθεση έφτασε στο ΣτΕ μέσω 16 προσφυγών που κατέθεσε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) και παρότι η κίνησή της είναι εστιασμένη στην Πλάκα, είναι επόμενο ότι μια θετική απόφαση του ΣτΕ θα επηρέαζε δυνητικά και όλες τις περιοχές της χώρας που υπάγονται σε πολεοδομικό καθεστώς προστασίας (λ.χ. παραδοσιακοί οικισμοί). Διασταλτικά, θα μπορούσε να αφορά όλες τις περιοχές όπου από τον σχεδιασμό απαγορεύονται οι χρήσεις φιλοξενίας (περιοχές αποκλειστικής κατοικίας).
Πλήττεται ευθέως ο χαρακτήρας της ως περιοχής αποκλειστικής κατοικίας – Δεν είναι τουριστικές εκμεταλλεύσεις σύμφωνα με τα κριτήρια της νομοθεσίας, υποστήριξε η πλευρά των ιδιοκτητών.
Σε κάθε περίπτωση, για να απαγορεύσει το ΣτΕ τη μετατροπή κτιρίων κατοικιών σε airbnb στην Πλάκα, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο θα πρέπει να αναγνωρίσει την ασυμβατότητά τους με τις καθορισμένες εκεί χρήσεις γης. Επομένως, να αναγνωρίσει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις θα πρέπει να λογίζονται όσον αφορά τις χρήσεις γης ως τουριστικά καταλύματα.
Ως προς τη συγκεκριμένη υπόθεση, η ΕΛΛΕΤ είχε ζητήσει από την υπηρεσία δόμησης του Δήμου Αθηναίων τη σφράγιση των τουριστικών καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, με το επιχείρημα ότι μέσω της μετατροπής της χρήσης των ακινήτων παραβιάζεται το προστατευτικό για την κατοικία καθεστώς που ισχύει για την περιοχή της Πλάκας. Η υπηρεσία δόμησης απάντησε, όπως αναμενόταν, αρνητικά, δεδομένου ότι «δεν ορίζεται στην πολεοδομική/τουριστική νομοθεσία ότι οι κατοικίες που μισθώνονται βραχυχρόνια μέσω ψηφιακής πλατφόρμας αποτελούν τουριστικά καταλύματα». Και η ΕΛΛΕΤ προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση της πράξης αυτής.
Την ΕΛΛΕΤ εκπροσώπησε ο δικηγόρος, καθηγητής στο ΕΜΠ, Δημήτρης Μέλισσας και δύο από τους ιδιοκτήτες των 16 ακινήτων ο Νίκος Παπασπύρου, αναπλ. καθηγητής στη Νομική Αθηνών. Ο κ. Μέλισσας θύμισε την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η Πλάκα στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν ο τότε υφυπουργός Δημοσίων Εργων και στη συνέχεια υπουργός Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος Στέφανος Μάνος ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης για την προστασία της περιοχής. Το αποτέλεσμα ήταν το πρώτο προεδρικό διάταγμα για την προστασία της Πλάκας το 1979, που συμπληρώθηκε δύο φορές το 1982 και το 1993, πάντα στην ίδια κατεύθυνση: της προστασίας της κατοικίας και του περιορισμού της άναρχης τουριστικής εκμετάλλευσης της περιοχής. Στη συνέχεια ο κ. Μέλισσας υποστήριξε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση, παρότι επιτρέπεται μέσω των χρήσεων γης να ασκείται σε περιοχές όπου επιτρέπεται η κατοικία, είναι (και θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως) τουριστική δραστηριότητα. Τέλος, η πλευρά της ΕΛΛΕΤ ανέδειξε τις συνέπειες της εξάπλωσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Πλάκα, υποστηρίζοντας ότι πλήττει ευθέως τον χαρακτήρα της ως περιοχής αποκλειστικής κατοικίας (το πιο προστατευτικό καθεστώς για την κατοικία στη χώρα μας). Η υποβάθμιση αυτή έρχεται μέσω της καταστροφής της έννοιας της γειτονιάς, της πίεσης που ασκείται στην κατοικία (καθώς η βραχυχρόνια μίσθωση είναι πολύ προσοδοφόρος), δηλαδή της μείωσης των μόνιμων κατοίκων, της περαιτέρω τουριστικοποίησης μιας ήδη τουριστικής περιοχής κ.ο.κ.
Ο κ. Παπασπύρου από την πλευρά των ιδιοκτητών υποστήριξε ότι το ζήτημα που έθεσε η ΕΛΛΕΤ δεν πρέπει να εξεταστεί μέσα από την αίτηση σφράγισης καταλυμάτων, καθώς η επικαιροποίηση των χρήσεων γης στην Πλάκα θα έπρεπε κανονικά να επανεξεταστεί από τον νομοθέτη. Ο κ. Παπασπύρου ανέφερε ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι τουριστικές εκμεταλλεύσεις σύμφωνα με τα κριτήρια της νομοθεσίας, αφού δεν προσφέρουν μια σειρά από υπηρεσίες. Αν, ωστόσο, αυτό πρέπει να αλλάξει, με δεδομένη τη χρήση του airbnb στην περιοχή, θα πρέπει να συμβεί στο πλαίσιο ορθολογικού πολεοδομικού σχεδιασμού, ανέφερε.
Να σημειωθεί ότι στη δίκη έλαμψαν… διά της απουσίας τους, παρότι είχαν κληθεί από το δικαστήριο να τοποθετηθούν, τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Ανάπτυξης. Ο Δήμος Αθηναίων δεν παρέστη στη δίκη, αλλά κατέθεσε τις απόψεις του.
