Tον βαλλόμενο θεσμό της Δικαιοσύνης και την κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών στη Θέμιδα ήρθε να κλονίσει περισσότερο ο «πόλεμος» που άνοιξε στους κόλπους της με αφορμή την εντολή της προέδρου του Αρείου Πάγου Ιωάννας Κλάπα για διενέργεια πειθαρχικού ελέγχου εις βάρος της ανακρίτριας και της εισαγγελέως που χειρίστηκαν την υπόθεση της Πολεοδομίας Ρόδου.
Δικηγόροι και δικαστικές ενώσεις έστρεψαν τα «βέλη» τους κατά της προέδρου του ανωτάτου δικαστηρίου, κάνοντας λόγο για «ποδηγέτηση του δικαιοδοτικού έργου των δικαστών», αλλά και για «πλήγμα της συνταγματικά κατοχυρωμένης λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας τους».
Η τελευταία φράση ανήκει στην ανακοίνωση της Eνωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, της οποίας πρόεδρος υπήρξε ο επίτιμος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Μαρκής. «Eχω πάγιες θέσεις οι οποίες στηρίζονται σε νομολογία των ίδιων των δικαστηρίων. Η ανεξαρτησία του δικαστή, το ελεύθερο φρόνημα και η δυνατότητα να μπορεί εντελώς ανεξάρτητος να αποφασίζει δεν μπορούν να καταλήξουν σε ασυδοσία. Ή και ανοησία μερικές φορές…» σχολιάζει δηκτικά.
«Θέλω να σας θυμίσω τι σάλος είχε γίνει στην περίπτωση Σώρρα, όταν μία δικαστής, ούτε λίγο ούτε πολύ, σε απόφασή της δέχθηκε ότι ο Σώρρας είχε 600 δισ. στη διάθεση του ελληνικού Δημοσίου. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι όταν μια απόφαση ξεπερνάει τα όρια της λογικής, είναι φανερό ότι υπάρχουν διαδικασίες ώστε να ελεγχθεί ο δικαστής που την εξέδωσε», εξηγεί, υπενθυμίζοντας και το πρόσφατο παράδειγμα του πειθαρχικού ελέγχου της εισαγγελέως πρωτοδικών Λάρισας, που εξέδωσε απορριπτική διάταξη για μήνυση συγγενών θυμάτων στην υπόθεση των Τεμπών.
Η κρίση εμπιστοσύνης
Στη σκιά της σφοδρής αντιπαράθεσης πλήττεται, όμως, αναμφίβολα ο ήδη τραυματισμένος θεσμός της Δικαιοσύνης. «Σε μια περίοδο που η ελληνική Δικαιοσύνη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, όχι νομιμοποίησης, αλλά κρίση εμπιστοσύνης σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο, θα έλεγα ότι όλοι όσοι έχουμε σχέση με αυτήν θα έπρεπε να προσπαθούμε να δίνουμε λύσεις σε προβλήματα που υπάρχουν. Αν οι νομικοί εν γένει δεν δείξουμε ψυχραιμία αυτή την περίοδο και σοβαρότητα, αλλά αντί να στηρίξουμε τη Δικαιοσύνη, εμείς προσπαθούμε να πριονίσουμε ακόμη πιο γρήγορα το δέντρο που τη στηρίζει, τότε πραγματικά θα πρέπει να ανησυχούμε πολύ για τις εξελίξεις».
Ο αξιωματικά προβαλλόμενος ισχυρισμός περί εμπιστοσύνης στη Δικαιοσύνη μοιάζει να κλονίζεται. Τα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα φέρνουν το κράτος δικαίου ως το δεύτερο κύριο πρόβλημα των πολιτών μετά την ακρίβεια. «Μπορεί να είμαι προβληματισμένος, αλλά δεν είμαι απαισιόδοξος. Πιστεύω ότι είναι κάτι το παροδικό και τα πράγματα τελικά θα ισορροπήσουν», αναφέρει ο κ. Μαρκής, που αντιπαραβάλλει, για να εξηγήσει το φαινόμενο, μια προ τριετίας σφυγμομέτρηση της Metron Analysis σχετικά με την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη Δικαιοσύνη.
«Το δείγμα είχε χωριστεί σε δύο κατηγορίες. Η μία κατηγορία ήταν άνθρωποι οι οποίοι τα τελευταία πέντε χρόνια είχαν κάποια σχέση με τη Δικαιοσύνη, δηλαδή ήταν κατηγορούμενοι, μηνυτές, μάρτυρες, δικηγόροι, συγγενείς ανθρώπων που είχαν εμπλοκή με τη Δικαιοσύνη. Μου έκανε εντύπωση τότε ότι περίπου 70% των ανθρώπων αυτών δήλωσαν ότι έχουν εμπιστοσύνη και ότι είχε απονεμηθεί δικαιοσύνη, υποδεικνύοντας ως πρόβλημα την καθυστέρηση», λέει και συνεχίζει περιγράφοντας πως στο δείγμα των ανθρώπων που δεν είχαν καμία σχέση με τη Δικαιοσύνη τα τελευταία πέντε χρόνια ή και ποτέ, το 70% έδειχνε έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον θεσμό.
«Αυτό που μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ήταν πως όσο χαμηλότερο ήταν το μορφωτικό επίπεδο των ερωτωμένων, τόσο μεγαλύτερο ήταν το ποσοστό έλλειψης εμπιστοσύνης. Αυτό για εμένα σημαίνει ότι όλα αυτά τα οποία γίνονται, όλα όσα ακούγονται ή επικοινωνούν στις τηλεοράσεις οι δικηγόροι, που αντί να δίνουν τις μάχες τους στα δικαστήρια, τις δίνουν στις εκπομπές, λίγο λίγο επηρεάζουν και δηλητηριάζουν τη σχέση των ανθρώπων που δεν γνωρίζουν καν πώς είναι μια αίθουσα δικαστηρίου».
Το «θολό» τοπίο
Η αμφισβήτηση των χειρισμών της Δικαιοσύνης στην υπόθεση των Τεμπών, που σε δημοσκόπηση άγγιξε το 80%, αλλά και η υποβολή μήνυσης εις βάρος του ανακριτή από συγγενείς θυμάτων αποτελούν «θολό» τοπίο για τον επίτιμο αντεισαγγελέα. «Δεν μπορώ να αντιληφθώ τι γίνεται, όταν μάλιστα μιλάμε για έναν εφέτη ανακριτή ο οποίος είναι ο υπέρτατος ανακριτικός θεσμός που υπάρχει στην Ελλάδα. Ο ανακριτής ήταν επιλογή της Oλομέλειας του Εφετείου Λαρίσης, όπου είκοσι εφέτες διάλεξαν τον καλύτερό τους για να κάνει την ανάκριση. Γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί ακόμη και το πιο παράλογο αίτημα, ακριβώς για να μην υπάρχει το παράπονο από οποιονδήποτε ότι κάτι που υποστήριξε δεν διερευνήθηκε».
Τι έχει αλλάξει τελικά τα τελευταία χρόνια ώστε να αποκτήσει αρνητική εικόνα για τη Δικαιοσύνη ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας; «Το Διαδίκτυο», απαντά με βεβαιότητα ο κ. Μαρκής, αποδίδοντάς του σοβαρό αρνητικό ρόλο. «Ο κάθε πονεμένος ή ο κάθε κακοήθης έχει τη δυνατότητα να βγει και να καταγγείλει, να κατηγορήσει, να δημιουργήσει εντυπώσεις. Αντιλαμβάνεστε ότι λίγο λίγο δηλητηριάζεται η σχέση εμπιστοσύνης που θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ των απλών πολιτών και της Δικαιοσύνης. Ελπίζω ότι αυτό θα ξεπεραστεί».
