Δέκα είναι τελικά οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στο υπουργείο Παιδείας από ξένα πανεπιστήμια για την ίδρυση παραρτημάτων τους στην Ελλάδα. Οσα αδειοδοτηθούν θα λειτουργήσουν από τον προσεχή Οκτώβριο, με την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς. Δέκα μεν αιτήσεις, αλλά οι εννέα είναι από ελληνικά ιδιωτικά κολέγια, τα οποία λειτουργούν εδώ και χρόνια ως παραρτήματα ευρωπαϊκών ΑΕΙ – από τη Βρετανία και τη Γαλλία.
Το μόνο πανεπιστήμιο που δεν έχει έως τώρα παρουσία στην Ελλάδα είναι το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (Nicosia). Καθώς η προθεσμία υποβολής αιτήσεων όσων μη κρατικών ΑΕΙ θέλουν να λειτουργήσουν τον Οκτώβριο του 2025 ολοκληρώνεται αύριο, η λίστα των αιτήσεων που παρουσιάζει η «Κ», κρύβει μία –μεγάλη κατά κάποιους– έκπληξη· απουσιάζει ένας μεγάλος εκπαιδευτικός φορέας. Παράλληλα, υπάρχει μία ιδιαιτερότητα: ένα ελληνικό κολέγιο συνεργάζεται με τρία πανεπιστήμια, ως παράρτημά τους. Από την άλλη, κομβική για το κυβερνητικό εγχείρημα είναι η απόφαση που θα λάβει η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας επί των προσφυγών που θεωρούν ότι ο νόμος 5094/2024 περί θεσμοθέτησης μη κρατικών ΑΕΙ είναι αντισυνταγματικός.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες από τους εκπροσώπους των ΑΕΙ, οι αιτήσεις είναι οι εξής:
• Από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας: Προγραμματίζει να ξεκινήσει με ιατρική, νομική, διοίκηση επιχειρήσεων, οικονομικά και πληροφορική. Η έδρα του θα βρίσκεται στο Ελληνικό (στο πρώην κτίριο της Ολυμπιακής και σε όμορες εγκαταστάσεις), με το ίδρυμα να θέλει να συνδέσει το όνομά του με τη νέα εποχή για την ευρύτερη περιοχή. Τα ετήσια δίδακτρα θα κυμαίνονται από 14.000 ευρώ έως και 30.000 ευρώ για την Ιατρική Σχολή.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του York, το οποίο συνεργάζεται στην Ελλάδα με το City College της Θεσσαλονίκης. Θα λειτουργήσει, στους υπάρχοντες χώρους του City, σχολές διοίκησης επιχειρήσεων, πληροφορικής, ψυχολογίας, νομικής, φιλολογίας, αγγλικής φιλολογίας και επικοινωνίας. Τα δίδακτρα αναμένεται να κινηθούν περί τις 7.000 ευρώ σε όλες τις σχολές.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Essex, το οποίο συνεργάζεται στη χώρα μας με το Aegean College. Στην αίτηση ορίζεται ότι θα λειτουργήσουν προγράμματα ψυχολογίας, βιολογίας, πληροφορικής, διοίκησης επιχειρήσεων, παιδαγωγικών και ειδικής αγωγής. Θα αξιοποιηθούν οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις του Aegean στην οδό Πανεπιστημίου, ενώ στελέχη του ομίλου δεν θέλησαν να αποκαλύψουν το ύψος των διδάκτρων, καθώς «θα κριθούν και από τον ανταγωνισμό».
• Από το βρετανικό Keele University σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο. Θα έχει, σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις σε Αττική και Θεσσαλονίκη, σχολές ιατρικής, νομικής και ανθρωπιστικών επιστημών (ψυχολογία και αγγλική φιλολογία). «Δεν έχουν εικόνα για το ύψος των διδάκτρων», αναφέρουν στελέχη του.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο East London σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο. Θα εστιάσει στους τομείς της μηχανικής, της αρχιτεκτονικής, της πληροφορικής, της ειδικής αγωγής και της φυσικής αγωγής. Ως προς τα δίδακτρα, ισχύει ό,τι και για την αίτηση με το Keele University.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο Queen Margaret στο Εδιμβούργο σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολλέγιο. Τουριστικά, προσχολική αγωγή, παιδαγωγικά δημοτικής εκπαίδευσης, ψυχολογία, δημοσιογραφία και τομείς υγείας (π.χ. λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, διαιτολογία κ.ά.) θα είναι τα αντικείμενα σπουδών του. Κλειστά χαρτιά και σε αυτή την αίτηση για το ύψος των διδάκτρων.
Οι σχολές – Οι περιζήτητες σχολές, τα προγράμματα σπουδών, το μοντέλο διοίκησης και το ύψος των διδάκτρων, όπως προκύπτουν από τους φακέλους που κατέθεσαν τα υποψήφια μη κρατικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
• Από το βρετανικό Open University σε συνεργασία με το Anatolia College της Θεσσαλονίκης. Στις εγκαταστάσεις του κολεγίου θα προστεθούν νέα κτίρια, ενώ οι σχολές που θα λειτουργήσουν είναι διοίκησης επιχειρήσεων και οικονομικών, ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών και τεχνολογίας και επιστημών. Στελέχη του Anatolia αναφέρουν ότι η υπάρχουσα συνεργασία των δύο εκπαιδευτικών φορέων θα συνεχιστεί υπό τη νομική μορφή του μη κρατικού ΑΕΙ, χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στον ακαδημαϊκό πυρήνα της.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο West London σε συνεργασία με το ελληνικό κολέγιο BCA. Τα προγράμματα σπουδών θα αφορούν τα ναυτιλιακά, τον τουρισμό, την πληροφορική και τη διοίκηση επιχειρήσεων. Τα δίδακτρα θα κυμαίνονται στις 8.500 ευρώ και θα αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις του BCA.
• Από το γαλλικό Πανεπιστήμιο Paris 13 – Sorbonne Paris Nord σε συνεργασία με το Ιnstitution d’ Etudes Francophones (IdEF). Θα ξεκινήσει με σχολές νομικών και πολιτικών επιστημών, οικονομίας και διοίκησης και επιστημών φυσικής αγωγής και αθλητισμού. Οι εγκαταστάσεις του θα βρίσκονται σε κτίρια στην περιοχή Συγγρού-Φιξ και στη λεωφόρο Κηφισίας. Το ύψος των διδάκτρων θα κυμανθεί ανά σχολή, αλλά το ανώτερο έχει οριστεί στις 10.000 ευρώ ετησίως.
• Από το βρετανικό Πανεπιστήμιο Greater Manchester, όπως μετονομάστηκε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο Bolton, σε συνεργασία με ελληνικό New York College. Θα έχει προγράμματα σπουδών στη ναυτιλία, στον τουρισμό, στην πληροφορική, στη βιοϊατρική και στη διατροφολογία, στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του New York College στο κέντρο της Αθήνας και στην Καλλιθέα. Το ύψος των διδάκτρων θα κινηθεί στις 7.800 ευρώ ετησίως.
Αξιολογήσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από αρμόδια στελέχη του υπ. Παιδείας και από τους φακέλους των αιτήσεων, προκύπτουν τα εξής ενδεικτικά στοιχεία:
• To επίπεδο: Στις κατατάξεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης, τέσσερα από τα ξένα πανεπιστήμια βρίσκονται υψηλότερα ή στο ίδιο επίπεδο με τα ελληνικά μεγάλα ΑΕΙ (ΕΚΠΑ, ΕΜΠ, ΑΠΘ, ΟΠΑ).
• Φοιτητές: Παρότι ο φάκελος της αίτησης πρέπει να αναφέρει στόχο για τον αριθμό των φοιτητών σε βάθος πενταετίας, ώστε η πρόταση να είναι βιώσιμη, αρκετοί θεωρούν ότι ο αριθμός, τουλάχιστον στο πρώτο έτος, μπορεί να κυμανθεί. Και αυτό διότι υπάρχει ο όρος οι εισακτέοι να έχουν δώσει Πανελλαδικές Εξετάσεις και να έχουν περάσει την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής του επιστημονικού πεδίου στο οποίο θέλουν να σπουδάσουν. Με τον όρο αυτό, η δεξαμενή των υποψήφιων φοιτητών μη κρατικών ΑΕΙ περιορίζεται, καθώς όσοι περάσουν την ΕΒΕ και εισαχθούν σε κάποιο ΑΕΙ, έστω της περιφέρειας, μπορεί να επιλέξουν τελικώς το δημόσιο πανεπιστήμιο.
• Αντικείμενα σπουδών: Εκτός από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, τα αντικείμενα σπουδών στις υπόλοιπες αιτήσεις παραμένουν σχεδόν ίδια με αυτά που προσφέρουν σήμερα τα κολέγια.
• Διοίκηση: Η ακαδημαϊκή ηγεσία προέρχεται από το μητρικό πανεπιστήμιο που κάνει την αίτηση και το διοικητικό κομμάτι αναλαμβάνει η ηγεσία του συνεργαζόμενου ελληνικού κολεγίου.
Από τη λίστα των αιτήσεων απουσιάζει το κολέγιο Deree, παρότι, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ηγεσία του αναζήτησε αμερικανικό πανεπιστήμιο για να συνεργαστεί. Ωστόσο, στα αμερικανικά ΑΕΙ δεν είναι διαδεδομένη η φιλοσοφία της ίδρυσης παραρτημάτων σε τρίτες χώρες, αλλά η διάθεση πιστοποιημένων προγραμμάτων σπουδών σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπως λειτουργεί έως τώρα το Deree. Βεβαίως, στελέχη του κολεγίου ανέφεραν στην «Κ» ότι υπάρχει η δυνατότητα να κατατεθεί αίτηση για το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027.
Απουσία – Αίσθηση προκαλεί η αμερικανική απουσία, καθώς από τις δέκα αιτήσεις οι οκτώ αφορούν ελληνοβρετανικές συνεργασίες, μία ελληνογαλλική, ενώ η μοναδική ανεξάρτητη αίτηση έρχεται από την Κύπρο.
Στην Ελλάδα λειτουργούν ακόμη 26 κολέγια, με συνολικά (μαζί με τα επτά που κατέθεσαν αίτηση) περί τους 32.000 σπουδαστές. «Και γιατί να μη διατηρήσουμε τη σημερινή μας μορφή; Τα πτυχία μας είναι αναγνωρισμένα και χορηγούν επαγγελματικά δικαιώματα στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή αγορά», ανέφερε στην «Κ» έμπειρο στέλεχος του κλάδου.
Ο έλεγχος των φακέλων και η απόφαση του ΣτΕ
Οι δέκα αιτήσεις βρίσκονται υπό την αίρεση αφενός της έγκρισης από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και αφετέρου της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις προσφυγές εναντίον του σχετικού νόμου.
Η ΕΘΑΑΕ έχει στη διάθεσή της ένα δίμηνο για να αξιολογήσει τις αιτήσεις –εάν πληρούν τους όρους του νόμου 5094– και να δώσει το πράσινο φως της λειτουργίας κάθε μη κρατικού ΑΕΙ από τον προσεχή Οκτώβριο. Μάλιστα, στελέχη κολεγίων που έχουν καταθέσει αίτηση δήλωσαν στην «Κ» ότι «τυχόν καθυστέρηση της διαδικασίας θα δημιουργήσει προβλήματα, καθώς πρέπει να γίνουν οι προκηρύξεις πρόσληψης εκπαιδευτικού προσωπικού και να “τρέξουν” οι καμπάνιες προβολής».
Η συζήτηση της υπόθεσης στο ΣτΕ έχει προγραμματιστεί για τις 11 Απριλίου, και προσφυγές έχουν καταθέσει η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών και μεμονωμένοι πανεπιστημιακοί. Τη θέση του υπουργείου Παιδείας υπέρ του νόμου θα υποστηρίξουν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», με παρέμβασή τους ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εδρεύει στις ΗΠΑ, Ελληνες πανεπιστημιακοί σε ξένα ΑΕΙ και Ελληνες φοιτητές ΑΕΙ του εξωτερικού.
Από την πλευρά των προσφευγόντων θεωρείται ότι το ανώτατο δικαστήριο θα πρέπει να υποβάλει προδικαστικό ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το εάν το Ενωσιακό Δίκαιο, στο οποίο βασίστηκε ο νόμος 5094/2024 περί θεσμοθέτησης μη κρατικών ΑΕΙ, υπερτερεί του Συντάγματος κάθe κράτους-μέλους της Ε.Ε. «Μα η κίνηση αυτή θα σημαίνει παραδοχή ότι υπερτερεί το Ενωσιακό ∆ίκαιο», δήλωσε στην «Κ» έγκριτος νομικός.
