Ο φωτογραφικός κόσμος του Κυριάκου Κάζηρα είναι μοιρασμένος σε άσπρο και μαύρο. Με βοηθούς Μασάι και Ινουίτ, με παγοθραυστικά, έλκηθρα και τζιπ, ταξιδεύει στον Βόρειο, στον Νότιο Πόλο και στην Αφρική για να φωτογραφίσει άγρια ζώα και να αναδείξει αυτά και τα συναισθήματά τους μέσα από εντυπωσιακά καλλιτεχνικά έργα. Στις εικόνες του, το λευκό του πάγου σμίγει αρμονικά με το λευκό της αρκούδας, όπως η νύχτα αγκαλιάζει το τρίχωμα του μαύρου πάνθηρα. Η έμπνευση του 59χρονου Ελληνογάλλου πηγάζει από την ομορφιά, την απαλότητα και την ευθραυστότητα του κόσμου. Με υπομονή μαθαίνει τις συνήθειες των ζώων, καθώς ένα έργο «μπορεί να πάρει από τέσσερα έως έξι χρόνια».
Η πρώτη επαφή του Κυριάκου Κάζηρα με τα μετέπειτα… μοντέλα των έργων του ήταν ένα χνουδωτό λευκό αρκουδάκι που του χάρισε μια θεία του όταν ήταν παιδί. Λίγο αργότερα, στα επτά, απέκτησε από τον παππού του και μια φωτογραφία ελέφαντα. «Πάντα αγαπούσα τα ζώα και τη φύση, αλλά το έναυσμα για να τα φωτογραφίσω μου το έδωσε ένα ταξίδι στην Κένυα και στην Μποτσουάνα. Τα ζώα, το φως, τα χρώματα και οι μυρωδιές της σαβάνας με εντυπωσίασαν», δήλωσε στην «Κ» ο καταξιωμένος φωτογράφος.
Σε ηλικία 20 ετών ο Κυριάκος Κάζηρας μετακόμισε από την Ελλάδα στο Παρίσι για να φοιτήσει στη Σορβόννη. Οι σπουδές στη σύγχρονη λογοτεχνία ήταν το πρόσχημα, γιατί στην πραγματικότητα αυτό που ήθελε ήταν να ζήσει στην Πόλη του Φωτός. Με παππούδες ζωγράφους και φωτογράφους, πολύ γρήγορα άφησε την τέχνη του λόγου για την τέχνη της εικόνας. Ασχολήθηκε, αρχικά, με τη διακόσμηση και τη φωτογραφία, στη συνέχεια φωτογράφιζε επιδείξεις μόδας, αλλά το 2001 σε ένα επαγγελματικό ταξίδι για φωτογράφιση μόδας στην Αφρική αποφάσισε να αλλάξει… μοντέλα. «Από την πρώτη στιγμή ερωτεύτηκα τη φύση και το φως», μας είπε.
Το φως της Αφρικής αποτέλεσε αιτία για να… θαμπώσει η Πόλη του Φωτός στα μάτια του καλλιτέχνη. «Εβρισκα το Παρίσι ανιαρό. Για εννέα χρόνια έκανα και τα δύο, γιατί έπρεπε να επιβιώσω. Το 2009 η Canon μου ζήτησε να παρουσιάσω σε ένα συνέδριο τη φωτογραφική φιλοσοφία μου και έτσι έγινα ευρέως γνωστός στη Γαλλία».
– Ποια είναι η φωτογραφική φιλοσοφία σας;
– Φωτογραφίζω ένα ζώο σαν να κάνω φωτογράφιση σε επίδειξη μόδας. Για κάθε φωτογράφιση έχω ένα σενάριο. Αντιμετωπίζω τα ζώα σαν μανεκέν, σαν να προορίζεται η φωτογραφία για εξώφυλλο περιοδικού μόδας. Τα άγρια ζώα όμως δεν ποζάρουν. Γυρνάω γύρω γύρω για να βρω την καλύτερη γωνία. Οταν κάνω πορτρέτα άγριων ζώων δεν φωτογραφίζω κατευθείαν. Προσπαθώ να τα πλησιάσω στα οκτώ με δέκα μέτρα και κοιταζόμαστε. Κάποια στιγμή, όταν κοιτάζεις ένα ζώο στα μάτια είναι σαν να βλέπεις την ψυχή του. Εκείνη τη στιγμή θα βγάλω τη φωτογραφία. Πάντα φαντάζομαι την εικόνα που θέλω να τραβήξω. Εχω ακριβή ιδέα για το τι θέλω να εκφράσω. Μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για να φθάσω εκεί. Για να το πετύχεις πρέπει να επιστρέφεις συχνά στα ίδια μέρη, να έχεις τους ίδιους ξεναγούς και να γνωρίσεις τα ζώα και το περιβάλλον τους.
«Κάποια στιγμή, όταν κοιτάζεις ένα ζώο στα μάτια είναι σαν να βλέπεις την ψυχή του. Εκείνη τη στιγμή θα βγάλω τη φωτογραφία», λέει στην «Κ» ο Κυριάκος Κάζηρας.
– Τι αποτελεί μια φωτογραφία για εσάς;
– Μια φωτογραφία είναι συναίσθημα. Για να κάνω μια έκθεση σε μια γκαλερί απαιτείται δουλειά 6-7 ετών. Για να βγάλεις μια καλή φωτογραφία δεν είναι δύσκολο. Για να βγάλεις όμως μια φωτογραφία που θα θελήσουν οι άνθρωποι να τη βάλουν στο σπίτι τους είναι δύσκολο.
Συνοδοιπόροι
Η συζήτηση με τον Κυριάκο Κάζηρα προχωράει και, μέσα από τις διηγήσεις του, γινόμαστε συνοδοιπόροι του στη Θάλασσα Μποφόρ, στη Βόρεια Αλάσκα, στο νησί Μπάφιν, στον Καναδά, στον Αρκτικό Ωκεανό… Φθάνουμε 850 χλμ. από τον Βόρειο Πόλο γιατί «πιο ψηλά δεν έχει τίποτα, επειδή δεν υπάρχει φαγητό για τις πολικές αρκούδες». Το κρύο είναι διαπεραστικό και ο φωτογράφος μπορεί να χρησιμοποιεί τα χέρια του μόνο για 30-40 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια θα τα ζεστάνει μέσα σε γάντια, όπου έχει τοποθετήσει μικρές θερμοφόρες. Παγοθραυστικά, έλκηθρα, Ινουίτ και λευκές αρκούδες, συνθέτουν το πανέμορφο παζλ, με το θερμόμετρο να γράφει -40 βαθμούς Κελσίου.
Και ύστερα η Αφρική. Η μυστηριώδης Μαύρη Ηπειρος. Κένυα, Σουδάν, Μποτσουάνα, Ρουάντα… Ελέφαντες, γατόπαρδοι, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια, μαύροι πάνθηρες. Με βοηθούς Μασάι, ο Κυριάκος Κάζηρας φλερτάρει με τον κίνδυνο και ανατρέπει αυτά που πιστεύαμε: «Τα πιο επικίνδυνα ζώα δεν είναι τα λιοντάρια. Είναι τα μπούφαλο (αμερικανικός βίσονας), οι ελέφαντες, οι ιπποπόταμοι. Οταν θα δούμε, π.χ., λιοντάρια θα ξαπλώσω κάτω από το τζιπ και θα μείνω ακίνητος. Πολλά ζώα είναι περίεργα και θα έρθουν να δουν. Εχω φωτογραφίσει λιονταράκια που έπαιζαν με τη μηχανή μου αλλά και αρκουδάκια που ήρθαν κοντά μου για παιχνίδι. Στην Αφρική έχω οδηγούς Μασάι. Εχουν μεγαλώσει κοντά στα άγρια ζώα και ξέρουν να με καθοδηγούν».
Χρώματα σε άσπρο – μαύρο. Σαν μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που διαγράφει τον χρόνο και αναπαριστά την πραγματικότητα με τη δική της γλώσσα. Αυτός είναι και ο φωτογραφικός κόσμος του Ελληνογάλλου φωτογράφου, ο οποίος έχει εκδώσει 16 λευκώματα και έχει κάνει δεκάδες εκθέσεις σε Γαλλία, Αμερική, Ιταλία κ.λπ. «Οταν φωτογραφίζεις με χρώμα, π.χ. ζώα σε ένα ηλιοβασίλεμα, ο κόσμος κοιτάζει τα χρώματα και ξεχνάει το θέμα. Το ασπρόμαυρο εστιάζει στο ουσιώδες και ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση των υλικών», υπογραμμίζει ο κ. Κάζηρας.
Με τον καταξιωμένο φωτογράφο είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε ελάχιστες ώρες πριν φορτώσει τον, 100 κιλών, εξοπλισμό του και αναχωρήσει για την Αφρική. Στο φωτογραφικό στόχαστρό του θα μπουν οι μαύροι πάνθηρες, διότι φωτογραφίζει μόνο ένα ζώο σε κάθε ένα από τα ταξίδια του, τα οποία ετησίως στοιχίζουν περίπου 110.000 ευρώ. Τον ρωτήσαμε εάν υπάρχει κάτι που να τον προβληματίζει ύστερα από τη μακροχρόνια επικέντρωσή του στη φύση. Τα μάτια του συννέφιασαν: «Δυστυχώς, το μέλλον της πολικής αρκούδας μού φαίνεται αρκετά δυσοίωνο. Το κυνήγι, η ρύπανση των ωκεανών, η υπεραλίευση που αδειάζει τις θάλασσες και η υπερθέρμανση του πλανήτη καθιστούν την επιβίωση των πολικών αρκούδων αβέβαιη. Η πολική αρκούδα κινδυνεύει να εξαφανιστεί ακόμη και πριν λιώσει ο πάγος».
