Ο Ανδρέας Ακριβός (του Αθανασίου και της Αννας, το γένος Μπέζη) γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου 1928 στην Αθήνα. Παρότι έζησε την παιδική του ηλικία μέσα στη φρίκη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου, αρίστευσε στο σχολείο και τελικά αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών. Ωστόσο, τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του ένιωθαν ότι ο νεαρός Ανδρέας δεν είχε πολλές προοπτικές στην Ελλάδα της εποχής εκείνης. Ο πατέρας του, Αθανάσιος, ο οποίος είχε ιδρύσει το εργοστάσιο υφαντουργίας «Αθηναΐς», υποχρεώθηκε να το πουλήσει κατά τη διάρκεια του πολέμου και δεν είχε δυνατότητα να τον στηρίξει ούτε επαγγελματικά ούτε οικονομικά, η δε Ευρώπη του 1947 ήταν μια διαλυμένη ήπειρος εξαιτίας του Β΄ Π.Π. Ετσι, ο Ανδρέας, σε ηλικία 17 ετών, έφυγε με ένα πλοίο γεμάτο Ελληνες που μετανάστευαν, για να σπουδάσει στις ΗΠΑ με υποτροφία από το Πανεπιστήμιο Syracuse.
Μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Syracuse αναδείχθηκε πρωταθλητής στο σκάκι, προς κατάπληξη, σύμφωνα με ένα απόσπασμα της ραδιοφωνικής εκπομπής «Σκακιστική ώρα» της 7ης Ιουλίου 1948, της διεθνούς σκακιστικής κοινότητας η οποία θεωρούσε ότι «οι Ελληνες σκακισταί ήσαν ασημάντου αξίας».
Στη συνέχεια, ο Ανδρέας Ακριβός έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα (PhD) από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα το 1954 και, κατόπιν, δίδαξε στα Πανεπιστήμια Μπέρκλεϊ (1954-1962) και Στάνφορντ (1962-1988) όπου μέχρι και τον θάνατό του ήταν ομότιμος καθηγητής. Το 1988 απεδέχθη την Εδρα Αλμπερτ Αϊνστάιν στο City College of New York (CCNY) διαδεχθείς τον Μπέντζαμιν Λέβιτς.
Ο Ανδρέας Ακριβός ανέπτυξε με επιτυχία προγράμματα στον κλάδο της χημικής μηχανικής, προχωρώντας την έρευνά του πάντα ένα βήμα πιο πέρα από την εκπαίδευση που λάμβανε και προσελκύοντας τους πιο ταλαντούχους και φιλόδοξους μαθητές, μεταξύ των οποίων και πολλοί Ελληνες για τους οποίους υπήρξε μέντορας εκτός από επιβλέπων καθηγητής.
Είχε τη σπάνια ικανότητα να μπορεί να εξηγεί με πολύ απλά λόγια γιατί η ρευστομηχανική, που ήταν η ειδικότητά του, ήταν τόσο σημαντική στην καθημερινή ζωή (πώς, με άλλα λόγια, τα υγρά και τα αέρια «αλλάζουν συμπεριφορά» όταν συναντούν τα στερεά).
Ο Ανδρέας Ακριβός διακρίθηκε διεθνώς ως ένας από τους πλέον εξαιρετικούς χημικούς μηχανικούς παγκοσμίως και μία από τις πλέον αναγνωρισμένες αυθεντίες στην περιοχή της ροής ρευστών. Επέβλεψε περισσότερα από 50 διδακτορικά, ενώ πολλοί μαθητές του έχουν αποκτήσει σπουδαία φήμη για το δικό τους ερευνητικό έργο. Δημοσίευσε επίσης περί τις 220 εργασίες για τις οποίες υπάρχουν περίπου 10.500 ετεροαναφορές, εντυπωσιακός αριθμός, ειδικά για έναν ερευνητή της ρευστομηχανικής.
Ο Ακριβός ήταν μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών (NAS), της Αμερικανικής Ακαδημίας Μηχανικής (NAE) και διακεκριμένος εταίρος (Fellow) της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών (American Academy of Arts & Sciences). Της τελευταίας ήταν επίσης μέλος της επιτροπής των δικαιωμάτων του ανθρώπου, επισκεπτόμενος συχνά στη φυλακή κρατούμενους επιστήμονες, όπως μας διηγείτο. Στις 12 Ιουνίου 2002 του απονεμήθηκε το Εθνικό Μετάλλιο Επιστήμης σε ειδική τελετή στον Λευκό Οίκο από τον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Τζορτζ Μπους τον νεότερο. Το 2011 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην τάξη των θετικών επιστημών. Τιμήθηκε ακόμη με άλλα μετάλλια επιστημονικών ενώσεων και ανεδείχθη επίτιμος διδάκτωρ αρκετών πανεπιστημίων, μεταξύ αυτών και του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ο Ακριβός έλεγε συχνά πόσο απολάμβανε την ιδιότητα του επιστήμονα – πόσες ατελείωτες ώρες μπορούσε να περάσει προσπαθώντας να βρει μια εξήγηση σε ένα επιστημονικό ερώτημα κάνοντας διάφορες υποθέσεις, πειράματα και υπολογισμούς, και πόσο μεγάλη ικανοποίηση αντλούσε τη στιγμή που ξαφνικά η λύση φανερωνόταν.
Επιπλέον, είχε μια εκπληκτική ικανότητα να διηγείται οικογενειακές ιστορίες με μοναδική γλαφυρότητα. Μία από αυτές, την οποία εξιστορούσε πνιγμένος στα γέλια κατά καιρούς, ήταν η εξής: Ενας θείος του που ζούσε στη Βραΐλα της Ρουμανίας, στην προσπάθειά του να διαφύγει από τη χώρα όταν το καθεστώς εκεί άλλαξε, αποφάσισε να προσπαθήσει να καταλάβει τον έλεγχο ενός ποταμόπλοιου στον Δούναβη και να το οδηγήσει στις όχθες της (τότε) Γιουγκοσλαβίας και στη συνέχεια από εκεί να φτάσει στην Ελλάδα με τα πόδια. Το σχέδιο ήταν να κατορθώσει να μεθύσει τον καπετάνιο, κερνώντας τον ικανές ποσότητες ρακής, πίνοντας υποχρεωτικά και ο ίδιος στην πορεία. Ωστόσο, ο καπετάνιος αποδείχθηκε «γερό ποτήρι» με αποτέλεσμα ο επίδοξος «πειρατής-πρόσφυγας» να μεθύσει εξίσου ή και περισσότερο, και το πλοίο να μη φτάσει στην άλλη όχθη του Δούναβη… (αργότερα, ο θείος τα κατάφερε να φθάσει στην Ελλάδα με πιο συμβατικές μεθόδους).
Ο Ανδρέας Ακριβός αγαπούσε πολύ την Ελλάδα, την οποία επισκεπτόταν συχνά. Απεβίωσε στις 17 Φεβρουαρίου του 2025 στο Στάνφορντ, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, αφήνοντας πίσω του τη σύζυγό του, Juana Vivo Acrivos, επίσης σημαντική επιστήμονα, ετών 96, με την οποία ήταν παντρεμένος για σχεδόν εβδομήντα χρόνια. Μέχρι την ημέρα του θανάτου του συζητούσε με τους φοιτητές του για την επιστήμη του. Ο πατέρας του και η μητέρα του θα ήταν πολύ περήφανοι για τον γιο τους, που δόξασε τη χώρα όπου γεννήθηκε. Οσο για εμάς, τα παιδιά της αδελφής του, πάντα θα τον θυμόμαστε για την απλότητα, τις ιστορίες του και το αυθόρμητο γέλιο του.
* Η κ. Μαρία Σταυροπούλου είναι αντιπρόσωπος του Υπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Ιορδανία.
** Ο κ. Ανδρέας Σταυρόπουλος είναι εφέτης.
