Η Ιωάννα Ζαφειρίου, εκπαιδευτικός στο Γενικό Λύκειο Πεύκων στη Θεσσαλονίκη, ήταν μία από τους 50 φιναλίστ για το Global Teacher Prize. Πολλοί χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο βραβείο «Νόμπελ των Εκπαιδευτικών». Η καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας, η οποία επέστρεψε πρόσφατα από το Ντουμπάι, όπου έγινε η εκδήλωση για την απονομή, έχει κερδίσει διάφορες διεθνείς διακρίσεις. Παράλληλα, «τρέχει» και μια σειρά από δράσεις για μαθητές και ηλικιωμένους κατοίκους στον Δήμο Νεάπολης Θεσσαλονίκης, όπου είναι δημοτική σύμβουλος.
Η ίδια είχε ενδιαφέροντα πράγματα να πει στην «Κ» για τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εμπνέουν μικρότερα και μεγαλύτερα άτομα μέσα στην κοινότητα.
– Κ. Ζαφειρίου, πώς βρεθήκατε να είστε υποψήφια γι’ αυτό το βραβείο;
– Στη λίστα με τους 50 φιναλίστ βρέθηκα γιατί αποφάσισα να κάνω και εγώ μια αίτηση για να διεκδικήσω το κορυφαίο βραβείο εκπαιδευτικών στον κόσμο. Πρόκειται για μια αίτηση με πάρα πολλά πεδία, πολύ διεξοδική, η οποία απαιτεί πολύ καλή τεκμηρίωση. Τη δούλευα για εβδομάδες.
Δεν αρκεί να είσαι ένας άριστος εκπαιδευτικός, πρέπει να έχεις να παρουσιάσεις καινοτόμες δράσεις, έργο στην κοινότητα αλλά και διακρίσεις στη δουλειά σου. Μέχρι στιγμής, έχω κερδίσει έξι πανελλήνια βραβεία, ενώ ήμουν φιναλίστ δύο φορές στα παγκόσμια βραβεία και στο Education Forum 2023 και 2024.
Οι δράσεις παιδείας και πολιτισμού, με συμμετέχοντες δημότες κάθε ηλικίας, στον δήμο μου, θεωρώ πως μέτρησαν. Οπως και το γεγονός πως χρησιμοποιώ ενεργά την εκπαιδευτική τεχνολογία σε όλες τις μορφές της, μέσα από εργαλεία όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική.
Οι συμμετέχοντες φέτος ήταν περισσότεροι από 5.000 από 89 χώρες. Hταν τεράστια τιμή που συμμετείχα στις εκδηλώσεις στο Ντουμπάι εκπροσωπώντας τη χώρα μου. Ημασταν παρόντες οι 50 φιναλίστ αλλά και παλαιότεροι πρεσβευτές του βραβείου, όπως και σημαίνοντα πρόσωπα από τον χώρο της εκπαίδευσης παγκοσμίως. Τώρα είμαι κι εγώ μέλος μιας μοναδικής κοινότητας εκπαιδευτικών. Αυτές τις μέρες είχαμε την ευκαιρία να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε ιδέες, τεχνογνωσία και καλές πρακτικές.
– Πώς επιλέξατε αυτή τη δουλειά, τι σας αρέσει στην εκπαιδευτική διαδικασία;
– Eίχα πολλά ερεθίσματα από τη μητέρα μου, η οποία είναι επίσης καθηγήτρια αγγλικών. Η μητέρα μου ήταν το πρότυπό μου. Με έκανε από πολύ μικρή ηλικία να αγαπήσω αυτή τη γλώσσα, μέσα από παραμύθια, τραγούδια, βιντεοκασέτες, βιβλία. Μου μετέδωσε την αγάπη της για τις γλώσσες και την αγάπη της για τη διδασκαλία και για τα παιδιά. Τα 20 χρόνια που είμαι καθηγήτρια, έχω διδάξει σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας και πάρα πολλά σχολεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια.
– Διδάσκετε ένα μάθημα που στα δημόσια σχολεία πολλές φορές απαξιώνεται από τη μαθητική κοινότητα, ίσως επειδή τα παιδιά ξεκινούν φροντιστήρια και ιδιαίτερα αγγλικών από μικρή ηλικία. Πώς ξεπερνάτε αυτή τη συνθήκη;
– Καταρχάς, δεν μπορεί ένας καθηγητής να «αγγίξει» όλους τους μαθητές ούτε να προκαλέσει το ενδιαφέρον τους. Μπορεί όμως να παρακινήσει τους περισσότερους, τουλάχιστον στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Οταν τα παιδιά βλέπουν πως ο άνθρωπος που έχουν απέναντί τους, έχει όρεξη για τη δουλειά του, έχει νέες ιδέες, είναι ενημερωμένος σε όλα τα θέματα και κυρίως στην τεχνολογία, τους δίνει διεξόδους, τότε τα κινητοποιεί. Οταν δίνεις ερεθίσματα στα παιδιά, πάντα κερδίζεις. Ο λόγος που ωθώ τους μαθητές μου να συμμετέχουμε σε διαγωνισμούς είναι γιατί πιστεύω πάρα πολύ στη δουλειά τους.
– Η δημόσια εκπαίδευση ενέχει πολλές προκλήσεις. Ποιες είναι αυτές που σας απασχολούν περισσότερο;
– Αρχίζοντας από το δικό μου μάθημα, δίνεται μεγάλη έμφαση στην πιστοποίηση και λιγότερο στην ουσιαστική εκμάθηση της γλώσσας και αυτή είναι μια αντίληψη που ξεκινά συνήθως από το οικογενειακό περιβάλλον. Επειτα, υπάρχει ανελαστικότητα στα αναλυτικά προγράμματα που πρέπει να διδάσκουμε στις τάξεις. Η έλλειψη τεχνολογικών μέσων, διαδραστικών μέσων, ακόμη και η έλλειψη διαδικτύου στις αίθουσες, είναι ένας βασικός λόγος που έχω υιοθετήσει ως μέθοδο διδασκαλίας τη λεγόμενη «ανεστραμμένη τάξη».
– Τι είναι η ανεστραμμένη τάξη;
– Δίνεται από πριν στους μαθητές υλικό για προετοιμασία, για μελέτη ή για κάποια δραστηριότητα που ετοιμάζουν στο σπίτι. Στην τάξη γίνεται η ανατροφοδότηση. Θα έλεγα ότι είμαστε πιο κοντά τώρα στη λεγόμενη μεικτή μάθηση που είναι μετεξέλιξη της ανεστραμμένης τάξης. Στη μεικτή μάθηση χρησιμοποιούμε παράλληλα το διαδικτυακό κομμάτι με τη διά ζώσης εκπαίδευση, έτσι ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές δουλεύουν πιο αυτόνομα στο σπίτι και μαθαίνουν να εντοπίζουν την ουσία κάθε μαθήματος.
– Οι μαθητές σας τι λένε για όλα αυτά τα βραβεία και τις διακρίσεις σας;
– Είναι ενθουσιασμένοι γιατί βλέπουν τόσο τη δική μου όσο και τη δική τους δουλειά να αναγνωρίζεται. Θεωρούν ότι είναι πολύ μεγάλη τιμή για όλους μας αυτά τα βραβεία.
– Ενα κομμάτι της καθημερινότητάς σας αφιερώνεται στον Δήμο Νεάπολης όπου είστε δημοτική σύμβουλος. Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο και γι’ αυτό;
Είμαι σύμβουλος Δημοτικής Κοινότητας Νεάπολης από το 2014. Mία από τις πιο σημαντικές δράσεις που διοργανώνουμε είναι, κατά την άποψή μου, το Φεστιβάλ Μαθητικών Ταινιών, το οποίο εντάξαμε στη Γιορτή Παιδείας το 2016 και έκτοτε υλοποιείται σταθερά, με πολλές συμμετοχές από δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της περιοχής. Μία από τις αγαπημένες μου, είναι και η δράση «Διάβασέ μου». Ο στόχος είναι μέσα από ένα λογοτεχνικό κείμενο οι συμμετέχοντες να ανοιχτούν, να συζητήσουν, να επικοινωνήσουν. Το 2019 δούλεψα με το σπάνιο φωτογραφικό αρχείο του ιστορικού, συγγραφέα και διευθυντή σήμερα του «Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού» Κωνσταντίνου Νίγδελη το οποίο βρίσκεται στον δήμο μας, δημιουργώντας βίντεο και animation, τα οποία αποτελούν εκπαιδευτικό υλικό για τα σχολεία της περιοχής. Εχω επιμεληθεί επίσης πολλές δράσεις για τη νεανική επιχειρηματικότητα, και για την ασφαλή και δημιουργική χρήση του διαδικτύου.
