Θα ταίριαζε ένα τελεφερίκ στην Ακρόπολη; Το ίδιο αταίριαστο, «ξένο» και προσβλητικό προς το μνημείο θα είναι και το τελεφερίκ που σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στη Μονεμβασιά. Αυτό υποστηρίζουν φορείς της τοπικής κοινωνίας, αλλά και επιστημονικοί φορείς, που ζητούν την ακύρωση του προωθούμενου έργου από το υπουργείο Πολιτισμού. Οπως εκτιμούν, το τελεφερίκ θα εξυπηρετήσει μόνο την περαιτέρω τουριστικοποίηση του μεσαιωνικού οικισμού, ο οποίος ήδη έχει σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε «σκηνικό».
Ο Σύλλογος Φίλων Μονεμβασιάς διοργάνωσε προχθές δημόσια συζήτηση στην Αθήνα σχετικά με το σχεδιαζόμενο έργο. «Με αιτιολογία την προσβασιμότητα στην Ανω Πόλη και στον ναό της Αγίας Σοφίας, το ΥΠΠΟ, η περιφέρεια και ο δήμος προγραμματίζουν την εγκατάσταση ενός τελεφερίκ κόστους 6,8 εκατ. ευρώ, το οποίο θα υποκαταστήσει μια διαδρομή 220 μέτρων, που χρειάζεται σήμερα 9 λεπτά πεζοπορία. Είναι προφανές ότι η παροχή προσβασιμότητας σε εμποδιζόμενα άτομα είναι πρόσχημα λόγω του μεγέθους της εγκατάστασης», ανέφερε η πρόεδρος του συλλόγου Νίκη Βαΐτσου. «Σύμφωνα με τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, το κόστος λειτουργίας του τελεφερίκ θα είναι 50.000 ευρώ/έτος, που λόγω της φύσης του έργου δεν γίνεται να προέλθουν από εισιτήριο ούτε βέβαια να μεταβιβαστούν στα δημοτικά τέλη, οπότε είναι λογικό να αναρωτιόμαστε από πού θα προέλθουν». Οπως ανέφερε, το τελεφερίκ έρχεται τη στιγμή που η καστροπολιτεία αντιμετωπίζει πολύ σοβαρότερα θέματα, όπως την έλλειψη πόσιμου νερού (το νερό είναι υφάλμυρο), την ανεπαρκή αποχέτευση που παθαίνει βλάβες κάθε καλοκαίρι λόγω φόρτου, την ολισθηρότητα των καλντεριμιών, το κυκλοφοριακό. «Πριν από χρόνια υπήρξε μια συζήτηση για τη διεύρυνση του δρόμου πρόσβασης, στον οποίο από τύχη δεν έχει γίνει σοβαρό δυστύχημα. Το ΥΠΠΟ είχε απορρίψει την πρόταση επειδή θα “τραυμάτιζε” τον χώρο, ενώ τώρα επιτρέπει ένα θηριώδες τελεφερίκ».
«Η καστροπολιτεία είναι ένα αδιάσπαστο σύνολο φυσικού και αρχιτεκτονικού τοπίου. Η απειλή είναι ο ανεξέλεγκτος μαζικός τουρισμός, που δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα. Το ΥΠΠΟ, που υποτίθεται ότι προστατεύει τέτοιους μοναδικούς τόπους, δίνει την άδεια να εγκατασταθεί αυτό το χολιγουντιανής έμπνευσης τερατούργημα», ανέφερε ο Τάσης Παπαϊωάννου, ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ. «Αν ο λόγος ήταν πραγματικά η πρόσβαση των ατόμων μειωμένης κινητικότητας, ένα απλό καλαίσθητο αναβατόριο θα μπορούσε να στηθεί στην κατακόρυφη πλαγιά. Ας μην ξεχνάμε πως ούτε η ίδια η Κάτω Πόλη της Μονεμβασιάς είναι εύκολα προσβάσιμη. Στη δε Aνω Πόλη δεν υπάρχει τίποτα».
Οι ομιλητές τόνισαν πως τα τελευταία χρόνια ο παρακείμενος οικισμός της Γέφυρας, που έχει για τουριστικούς λόγους μετονομαστεί σε Μονεμβασιά, έχει γιγαντωθεί χρησιμοποιώντας την καστροπολιτεία ως «σκηνικό». Γι’ αυτό άλλωστε προωθούνται και έργα φωτισμού της καστροπολιτείας, ως να ήταν ακατοίκητο μνημείο και όχι κατοικούμενος (κυρίως από επισκέπτες και ελάχιστους μόνιμους) οικισμός. Ενισχυτικά, όπως ανέφερε η Κλεοπάτρα Θεολογίδου, αρχιτέκτων αναστηλώτρια και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας (ΕΛΛΕΤ), το έργο δεν προέρχεται μέσα από σχεδιασμό που να αξιολογεί τις ανάγκες του οικισμού. «Στόχος είναι να φέρει περισσότερους τουρίστες, χωρίς να έχουν καν τεθεί οι προδιαγραφές που θα εξασφάλιζαν την ποιότητα του έργου», εκτίμησε. Οπως ανέφερε, για το έργο θα γίνουν εκβραχισμοί («που αποκαλούνται κομψά εκσκαφές, γιατί οι εκβραχισμοί απαγορεύονται»), ενώ το κτίριο εισόδου στα 150 μέτρα από την είσοδο της Μονεμβασιάς θα έχει το ύψος τετραώροφης πολυκατοικίας. Υπενθυμίζεται πως ο σύλλογος έχει καταθέσει προσφυγή στο ΣτΕ κατά του έργου, ενώ με προσπάθεια της ΕΛΛΕΤ η Μονεμβασιά εντάχθηκε από τη Europa Nostra στη βραχεία λίστα των υποψηφιοτήτων για τα «Επτά πιο απειλούμενα μνημεία και τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης» («7 Most Endangered Programme») για το έτος 2025.
