«Πρώτα η ασφάλεια για τους πολίτες μας» είναι η κεντρική ιδέα της άτυπης συνόδου των υπουργών Εσωτερικών που πραγματοποιείται στη Βαρσοβία με θέμα τη μετανάστευση στο πλαίσιο της πολωνικής προεδρίας της Ε.Ε. Oπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης που συμμετέχουν στη σύνοδο, «για πρώτη φορά συζητήθηκε μόνο το θέμα οργάνωσης και επίσπευσης των επιστροφών και δεν τέθηκε καθόλου στο τραπέζι το ζήτημα της φιλοξενίας και της δημιουργίας προγραμμάτων ενσωμάτωσης».
Την ίδια στιγμή, ο νέος μεταναστευτικός δρόμος που οδηγεί από το Τομπρούκ στη Γαύδο και την Κρήτη έχει πλέον παγιωθεί. Οπως δείχνουν τα στοιχεία, μέσω της συγκεκριμένης οδού 5.161 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν το 2024 στην Κρήτη και τη Γαύδο, σε 103 διαφορετικά περιστατικά, αριθμός εξαπλάσιος σε σχέση με το 2023 που συνολικά είχαν φτάσει 815 άτομα. Τα συγκεκριμένα στοιχεία επεξεργάστηκε και έδωσε στη δημοσιότητα η οργάνωση RSA (Refugee Support Aegean) με βάση τις ανακοινώσεις του λιμενικού και των τοπικών αρχών. Συνολικά στην Ελλάδα έφθασαν τον προηγούμενο χρόνο 56.066 μετανάστες και πρόσφυγες, 22% περισσότεροι σε σχέση με τους 46.095 που είχαν περάσει τα σύνορα το 2023 (στοιχεία υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου).
5.161 πρόσφυγες έφτασαν το 2024 στα δύο νησιά, 56.066 μετανάστες πέρασαν τα ελληνικά σύνορα τον προηγούμενο χρόνο.
Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης αναφέρουν ότι ήδη έχει βρεθεί χώρος τόσο στην Κρήτη όσο και στη Ρόδο για τη δημιουργία δύο δομών προσωρινής φιλοξενίας όσων φτάνουν στα δύο νησιά και σύντομα θα ξεκινήσουν οι εργασίες. Οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι δεν θα δημιουργηθούν κέντρα καταγραφής, αλλά κέντρα προσωρινής φιλοξενίας, τα οποία θα βρίσκονται υπό την ευθύνη της αστυνομίας, δεδομένου ότι οι άνθρωποι που φτάνουν σε αυτά τα νησιά «χρειάζεται να ταυτοποιηθούν».
Τα περισσότερα περιστατικά σημειώθηκαν στη Γαύδο (τα 62 από τα 103 συνολικά), ενώ πολλές φορές έφταναν με διαφορά λίγων ημερών ή και την ίδια μέρα πλοιάρια σε διάφορες περιοχές της Κρήτης. «Για παράδειγμα, από τις 4 έως τις 6 Οκτωβρίου 2024 εντοπίστηκαν έξι πλοιάρια στη Γαύδο και ανοιχτά της Γαύδου και άλλα τρία στο Νότιο Ηράκλειο», σημειώνει η RSA που είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που παρέχει νομική υποστήριξη σε πρόσφυγες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Λιμενικών Κρήτης, η πλειοψηφία των ανθρώπων που φτάνουν στα δύο νησιά το τελευταίο διάστημα είναι από την Αίγυπτο, τη Συρία και το Σουδάν. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι νεαροί σε ηλικία, ενώ ανάμεσα στους αφιχθέντες υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων.
Συνήθως και εφόσον το επιτρέπει ο καιρός, όσοι προσεγγίζουν τη Γαύδο πολύ σύντομα μεταφέρονται στην Κρήτη σε προσωρινούς χώρους που έχουν στηθεί από την τοπική αυτοδιοίκηση στα Χανιά και στη Νότια Κρήτη. Στη συνέχεια, μέσα σε λίγες ημέρες μεταφέρονται σε κέντρα φιλοξενίας στην ενδοχώρα, συνήθως στο κέντρο υποδοχής στη Μαλακάσα.
