«Η πεποίθηση ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια ασθένεια που επηρεάζει μόνο τους ηλικιωμένους πρέπει να αλλάξει». Αυτό τονίζουν οι ειδικοί γιατροί, καλώντας τις χώρες παγκοσμίως να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης της ηλικίας έναρξης του προσυμπτωματικού ελέγχου και τους κλινικούς γιατρούς να προσαρμόσουν τη φροντίδα τους για την αντιμετώπιση και των ασθενών κάτω των 50 ετών με καρκίνο.
Αναφερόμενοι στο κεντρικό θέμα του έγκριτου περιοδικού The Lancet, για τον Φεβρουάριο του 2025, σύμφωνα με το οποίο η αύξηση του πρώιμου καρκίνου του παχέος εντέρου είναι πλέον ένα παγκόσμιο ζήτημα, τα μέλη της Θεραπευτικής Κλινικής (νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής), Μαγδαληνή Μήγκου (παθολόγος – ογκολόγος), Μαρία Καπαρέλου (παθολόγος – ογκολόγος), Παναγιώτα Ζαχαράκη (βιολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής Θεραπευτικής, Ογκολογίας, Αιματολογίας και διευθυντής της κλινικής) σημειώνουν ότι ενώ τα άτομα άνω των 50 ετών σε ορισμένα μέρη του κόσμου έχουν δει σταθερά ή και μειούμενα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου, η συχνότητα εμφάνισης νέων περιστατικών στους νεότερους ενήλικες (25-49 ετών) συνεχίζει να αυξάνεται και όχι μόνο στη Δύση. «Για πρώτη φορά, ο καρκίνος του παχέος εντέρου πρώιμης έναρξης έχει αποδειχθεί ότι αυξάνεται σε Ευρώπη, Ασία, Λατινική Αμερική και Καραϊβική. Τα υψηλότερα ποσοστά επίπτωσης βρέθηκαν σε Αυστραλία, Πουέρτο Ρίκο, Νέα Ζηλανδία, ΗΠΑ και Νότια Κορέα. Μέχρι το 2030, πιστεύεται ότι το 11% των καρκίνων του παχέος εντέρου και το 23% των καρκίνων του ορθού θα εμφανιστούν σε ηλικία κάτω των 50 ετών», επισημαίνουν.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η γενετική βρίσκεται ανάμεσα στους σοβαρούς παράγοντες κινδύνου για τους νεαρούς ενήλικες, καθώς ένας στους έξι που έχει διαγνωστεί με τη νόσο έχει μετάλλαξη σε ένα γονίδιο προδιάθεσης για καρκίνο. Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν εξηγεί την αύξηση της συχνότητας, με τους ειδικούς να αναζητούν περιβαλλοντικούς παράγοντες και παράγοντες του τρόπου ζωής στην πρώιμη και νεαρή ενήλικη ζωή, που συνδυάζονται για να αυξήσουν τον κίνδυνο. Οπως τονίζουν, «έχουν εμπλακεί ταυτόχρονα αυξανόμενα επίπεδα παχυσαρκίας, μεταβολικού συνδρόμου, διατροφής, καθιστικής ζωής, κατανάλωσης αλκοόλ και χρήσης αντιβιοτικών. Ωστόσο, τα δεδομένα σχετικά με τις συσχετίσεις εξακολουθούν να είναι μεικτά, καθιστώντας τον έλεγχο βάσει οποιουδήποτε κινδύνου, πέρα από το γενετικό και το οικογενειακό ιστορικό, ανέφικτη. Για να καταπολεμηθεί η αυξανόμενη επιβάρυνση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε μικρότερες ηλικίες, ορισμένοι πρότειναν τη μείωση της ηλικίας έναρξης του προσυμπτωματικού ελέγχου». Στις ΗΠΑ, μία χώρα όπου πέρυσι για πρώτη φορά οι καρκίνοι του παχέος εντέρου και του ορθού έγιναν οι κύριες αιτίες θανάτου από καρκίνο σε ενήλικες κάτω των 50 ετών, η ηλικία έναρξης προσυμπτωματικού ελέγχου είναι τα 45 έτη. Το παράδειγμά της ακολούθησε το 2024 η Αυστραλία.
Ενα άλλο ζήτημα που τίθεται είναι και οι προκλήσεις για τους κλινικούς γιατρούς, που πλέον έχουν να αντιμετωπίσουν μία ομάδα ασθενών με άλλου είδους ανάγκες. «Το πρώτο εμπόδιο είναι η έγκαιρη διάγνωση», επισημαίνουν οι ειδικοί και εξηγούν ότι «οι γενικοί ιατροί αναφέρουν δυσκολίες στη διάκριση ύποπτων χαρακτηριστικών και ενοχές κατά την υπερβολική παραπομπή ατόμων στη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Οι δε νεότεροι ασθενείς με καρκίνο συχνά αισθάνονται ότι τα συμπτώματά τους παραγνωρίστηκαν». Μετά τη διάγνωση, η φροντίδα πρέπει να λάβει υπόψη ένα σύνολο ψυχοκοινωνικών παραγόντων που σχετίζονται περισσότερο με τους νεότερους ενήλικες. Είναι πιο πιθανό να εργάζονται ή να φοιτούν, να επιδιώκουν σχέσεις, να έχουν μικρά παιδιά ή να θέλουν να μεγαλώσουν τις οικογένειές τους και πιθανότατα θα πρέπει να ζήσουν περισσότερο με τις επιπλοκές της θεραπείας του καρκίνου. Σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους ασθενείς αναφέρουν περισσότερο άγχος, χειρότερη εικόνα σώματος μετά τη θεραπεία και ανησυχούν περισσότερο για τις επιπλοκές μιας επέμβασης. Επίσης, μπορεί να είναι λιγότερο ανθεκτικοί οικονομικά. Και όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν τη συμμόρφωση στη θεραπεία και τα αποτελέσματά της.
