Ενα καινοτόμο έργο προληπτικής δράσης απέναντι στις νέες προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή, και πιο συγκεκριμένα τη διάδοση νέων παθογόνων ιών από τα τσιμπούρια, πρόκειται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ) σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και την Ιατρική Σχολή Κρήτης. Το πρωτοποριακό ερευνητικό έργο ResTick υιοθετεί τη διεθνώς αναγνωρισμένη προσέγγιση One Health, η οποία αναδεικνύει τη βαθιά σύνδεση ανάμεσα στον άνθρωπο, στα ζώα και στο περιβάλλον. Συνδυάζοντας προηγμένες τεχνολογίες μοριακής οικολογίας, στατιστική ανάλυση και καινοτόμα διαγνωστικά εργαλεία, το έργο συγκεντρώνει δεδομένα από βιολογία, κτηνιατρική, οικολογία και επιδημιολογία. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 6 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διευθύνεται από τον δρα Μιχάλη Κοτσυφάκη, επικεφαλής του Εργαστηρίου Βιολογίας Αρθρόποδων Φορέων Νόσων στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ-ΙΤΕ).
«Το έργο ResTick, διάρκειας τριών ετών, θα συνδράμει στην αντιμετώπιση αναδυόμενων κινδύνων λόγω κλιματικής αλλαγής. Είναι γνωστό πως τα μεταναστευτικά πουλιά μεταφέρουν τσιμπούρια. Παλιότερα, όμως ,τα πουλιά που ταξίδευαν από την Αφρική έφταναν σε μέρη στην Ευρώπη όπου το κλίμα δεν ευνοούσε την εγκατάσταση των μεταφερόμενων τσιμπουριών. Η άνοδος της θερμοκρασίας διαμορφώνει συνθήκες έτσι ώστε τσιμπούρια που έρχονται από την Αφρική να μπορούν όχι μόνο να επιβιώσουν σε ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και πιθανώς να κυριαρχήσουν, μεταδίδοντας ιούς που δεν υπήρχαν μέχρι τότε στις περιοχές εγκατάστασής τους», εξηγεί στην «Κ» ο δρ Κοτσυφάκης.
Το ResTick εστιάζει στον ιό που προκαλεί αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας – Κονγκό (CCHF) και που θεωρείται υποψήφιος για μια δυνητική επιδημία, γι’ αυτό και αξιολογείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως υψηλής προτεραιότητας για τη δημόσια υγεία. «Ο ιός αυτός έχει πολλούς γενοτύπους, που διαφέρουν ως προς την επικινδυνότητά τους για την ανθρώπινη υγεία. Οι ιοί αυτοί προσβάλλουν κατ’ αρχάς ζώα, τα οποία όμως στις περισσότερες περιπτώσεις δεν νοσούν. Υπάρχει όμως η πιθανότητα από τσίμπημα τσιμπουριού να περάσουν οι ιοί στον άνθρωπο. Εμείς θέλουμε με την προληπτική μας δράση να εμποδίσουμε μια τέτοια διαδικασία», σημειώνει ο υπεύθυνος του ResTick. «Η Ελλάδα, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη. Κινδυνεύει λόγω της γεωγραφικής της θέσης να αποτελέσει τον επόμενο ευρωπαϊκό σταθμό για εισβολικά είδη τσιμπουριών», τονίζει ο κ. Κοτσυφάκης.
Το έργο θα αναπτύξει συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την ανίχνευση αλλαγών στους πληθυσμούς τσιμπουριών και παθογόνων, πριν αυτές οι αλλαγές εξελιχθούν σε επιδημιολογικές απειλές. Θα δημιουργηθεί επίσης ένα εύχρηστο διαγνωστικό εργαλείο, τύπου rapid test, για την ανίχνευση και επιδημιολογική παρακολούθηση, σε στενή συνεργασία με την εταιρεία BIOPIX-T, έναν τεχνοβλαστό του ΙΤΕ. Ταυτόχρονα, έχει εξασφαλιστεί συνεργασία και σύγκριση αποτελεσμάτων με αρκετές χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, ενώ στο έργο υπάρχει και συμμετοχή αρκετών διεθνών οργανισμών και πανεπιστημίων.
«Το ResTick αποτελεί μια πρωτοποριακή απάντηση στις παγκόσμιες προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή, αναδεικνύοντας τη δέσμευσή μας για έρευνα αιχμής με στόχο την προστασία της υγείας, του πρωτογενούς τομέα (κτηνοτροφία) και του τουρισμού. Ξεκινώντας από την Κρήτη θέτουμε τις βάσεις για λύσεις με παγκόσμια απήχηση», σημειώνει ο δρ Κοτσυφάκης.
Σχολιάζοντας το έργο, ο καθηγητής Γιάννης Βόντας, διευθυντής του IMBB, τονίζει πως «το ResTick συνδυάζει την επιστημονική αριστεία με την εφαρμοσμένη έρευνα, παρέχοντας σύγχρονα μοριακά εργαλεία που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα απέναντι στις απειλές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή». «Η έρευνα του ΙΤΕ-IMBB στο πλαίσιο του ResTick σε ένα πολύ σημαντικό θέμα για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως επιβεβαιώνει τη διεθνή δυναμική και εμβέλεια του ΙΤΕ», πρόσθεσε ο πρόεδρος του ΙΤΕ και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νεκτάριος Ταβερναράκης.
