Το «εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης» που αναμένεται να δημιουργηθεί στην Ελλάδα σε περίπου 3 χρόνια δεν είναι ένα εργοστάσιο όπως το φανταζόμαστε, με μηχανές και γραμμές παραγωγής. Πρόκειται για μία κοινή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που δημιουργεί τοπικά οικοσυστήματα σε επτά σημεία της Ευρώπης.
Στόχος του είναι να «χρησιμοποιεί τεχνικές Τεχνητής Νοημοσύνης» για την αντιμετώπιση προβλημάτων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπως λέει –μιλώντας στην «Κ»– ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, που εξηγεί επίσης ότι «είναι ένας κοινός τόπος σκέψης και πράξης» που φέρνει σε επαφή προβλήματα, ανθρώπους με γνώση, δεδομένα και υπολογιστική ισχύ για τη δημιουργία λύσεων.
Στην Ελλάδα, οι δράσεις του «εργοστασίου ΑΙ» αναμένεται να επικεντρωθούν σε τρεις τομείς: την υγεία, τη γλώσσα και το περιβάλλον.
Στον τομέα της υγείας, ο κ. Παπαστεργίου αναφέρει ότι στόχος είναι «ένα πιο αποδοτικό σύστημα συνταγογράφησης» και η «βελτίωση θεραπειών» μέσα από τον συνδυασμό δεδομένων. «Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα που έχουμε σήμερα», τονίζει, ώστε να διοχετεύσουμε την έρευνα «στην παραγωγή νέων θεραπειών, φαρμάκων και δημόσιων πολιτικών».
Στον δεύτερο τομέα, αυτόν της γλώσσας, αναδεικνύεται η ανάγκη «διατήρησης και ενίσχυσης της ελληνικής γλώσσας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης». Οπως εξηγεί, «η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει να χαθεί αν δεν τροφοδοτήσουμε τα γλωσσικά μοντέλα με πλούσιο υλικό».
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός «ελληνικού, ανοικτού γλωσσικού μοντέλου» που θα βασίζεται στον υπερυπολογιστή «Δαίδαλος». Το έργο αυτό αποσκοπεί στο να κάνει τα ελληνικά πιο προσιτά και διαθέσιμα, «με χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη ακρίβεια».
Ο τρίτος πυλώνας αφορά το περιβάλλον, τη βιωσιμότητα και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Ο κ. Παπαστεργίου ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα μετεωρολογικά μοντέλα δεν κατάφεραν για παράδειγμα να προβλέψουν έγκαιρα το πρόσφατο ακραίο φαινόμενο στη Ρόδο. Με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, θα μπορούμε να κάνουμε τοπικές και πιο ακριβείς προβλέψεις, αξιοποιώντας δεδομένα από επίγειους σταθμούς και δορυφόρους».
Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία θα παρέχει δεδομένα σε νεοφυείς επιχειρήσεις, καλώντας τις να προσφέρουν «λύσεις για προβλήματα που αντιμετωπίζουμε».
Στο Λαύριο το «Εργοστάσιο ΑΙ»
Αν και θα υπάρχει φυσική έδρα στο Λαύριο, «η ουσία του εργοστασίου είναι η ψηφιακή έδρα του», σημειώνει ο κ. Παπαστεργίου.
Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν κορυφαίοι ελληνικοί φορείς, όπως το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Δημόκριτος και το ερευνητικό κέντρο «Αθηνά», ενώ σημαντικό ρόλο έχουν και οι υποδομές του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Αναφερόμενος στην ανάγκη για «υπεύθυνη χρήση και εκδημοκρατισμό της Τεχνητής Νοημοσύνης», ο κ. Παπαστεργίου τονίζει ότι «η γνώση σήμερα ανήκει σε πολύ λίγους».
Η πρωτοβουλία αυτή φιλοδοξεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για μια «πιο ανοικτή, δημοκρατική και λιγότερο ελεγχόμενη από λίγους» χρήση της τεχνολογίας, επενδύοντας στις δικές μας υποδομές και στο ανθρώπινο δυναμικό.
«Η Ευρώπη το έχει καταλάβει αυτό και υποστηρίζει τέτοιες δράσεις», καταλήγει.
«Η Ελλάδα πρωτοπορεί στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση»
Ο όρος «AI Factory» αποτελεί μια νέα έννοια στον δημόσιο διάλογο κι όπως εξήγησε ο Γιάννης Μαστρογεωργίου, ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, πρόκειται για κόμβους καινοτομίας που εντάσσονται στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
«Η Ελλάδα, μέσα σε μόλις έναν χρόνο, έκανε άλματα στην εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης», τόνισε μιλώντας στην «Κ».
Το σχέδιο ξεκίνησε με τη σύσταση συμβουλευτικής επιτροπής υπό την προεδρία του Κωστή Δασκαλάκη, η οποία παρουσίασε στον πρωθυπουργό ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης. Περιλαμβάνει τη συμμετοχή της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς, όπως το Global Partnership for Artificial Intelligence, και την ανάπτυξη απτών έργων όπως ο υπερυπολογιστής «Δαίδαλος».
Παρά την ονομασία του, το «AI Factory» δεν αφορά σε φυσικά εργοστάσια. Οπως εξήγησε ο κ. Μαστρογεωργίου, πρόκειται για κόμβους υψηλής καινοτομίας που συνδέουν την ακαδημαϊκή κοινότητα, το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. «Στην Ελλάδα, η έμφαση δίνεται σε τομείς όπως η υγεία, η ελληνική γλώσσα και πολιτισμός, η ενέργεια και η κλιματική κρίση», σημείωσε.
Ο «Φάρος», όπως θα αποκαλείται ο ελληνικός κόμβος, θα υποστηρίξει την ανάπτυξη και τη δοκιμή νέων μοντέλων και υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης.
Ο κ. Μαστρογεωργίου υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της πρωτοβουλίας. «Η Ευρώπη φιλοδοξεί να ανταγωνιστεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα όχι μόνο σε ρυθμιστικό επίπεδο, όπου ήδη πρωτοστατεί, αλλά και στην υπολογιστική ισχύ, την οποία ενισχύει με έργα όπως το “AI Factory”».
Τόνισε, επίσης, ότι η συνεργασία μεταξύ των κόμβων των χωρών-μελών θα παράγει γνώση και καινοτομία που θα ωφελήσουν τους πολίτες.
Ο «Δαίδαλος» αναμένεται να ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο, και πρόκειται να καταταγεί στους 500 κορυφαίους στον κόσμο.
Ο κ. Μαστρογεωργίου σημείωσε ότι η ένταξη της χώρας σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο κόμβων δίνει στην Ελλάδα μια μοναδική ευκαιρία να συμμετάσχει ενεργά στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση. «Η Ελλάδα έχασε τις προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις, αλλά τώρα, με συγκεκριμένο σχέδιο, συμμετέχει και πρωτοπορεί», δήλωσε.
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ο καταλύτης της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, και η Ελλάδα έχει πλέον τη δυναμική να βρίσκεται στην πρωτοπορία της».
Κλείνοντας, τόνισε τη σημασία του σχεδίου δράσης που έχει κατατεθεί στον Κυριάκο Μητσοτάκη: «Είναι η πρώτη φορά που γνωρίζω ότι ένα κείμενο δόθηκε στον πρωθυπουργό, όχι θεωρητικολογία, αλλά συνδυασμός θεωρίας και πράξης. Αυτό δείχνει τη δέσμευση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε συγκεκριμένα έργα που θα ωφελήσουν τη χώρα και τους πολίτες».
«Η Ευρώπη μπαίνει στην κούρσα της Τεχνητής Νοημοσύνης»
Ο Ανδρέας Σταυρόπουλος, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, περιγράφει το εγχείρημα ως «μια προσπάθεια να προλάβει η Ευρώπη τη Σίλικον Βάλεϊ και την Κίνα στην κούρσα της Τεχνητής Νοημοσύνης».
Το εργοστάσιο, όπως εξηγεί, θα βασιστεί σε επενδύσεις σε υπερυπολογιστές και καινοτόμες δομές, με στόχο να χρησιμοποιηθεί από εταιρείες που επιδιώκουν την ανάπτυξη νέων εφαρμογών.
«Δεν είναι μόνο θέμα να έχουμε δομές, αλλά πώς αυτές οι επενδύσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν από καινοτόμες εταιρείες», σημειώνει μιλώντας στην «Κ».
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει την ευκαιρία να αναδειχθεί ως χώρος καινοτομίας στον τομέα της ψηφιοποίησης της υγείας, χάρη στις προσπάθειες για την καθιέρωση του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς. Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει καθυστερήσει σε αυτόν τον τομέα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το γεγονός ότι δεν είναι εγκλωβισμένη σε παλιά συστήματα, προσφέρει μία μοναδική ευκαιρία για έναν άλμα προς τα εμπρός.
Το πλεονέκτημα για την Ελλάδα είναι ότι μπορεί να παρακάμψει τα προβλήματα που αντιμετώπισαν άλλες χώρες οι οποίες ξεκίνησαν νωρίτερα. «Χρησιμοποιώντας δεδομένα από ολόκληρο τον πληθυσμό, η Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει μία υποδομή που θα στηρίζει τη διαχείριση και την ανάλυση υγειονομικών δεδομένων σε εθνικό επίπεδο, με στόχο την επιτάχυνση της έρευνας και την καλύτερη υγειονομική φροντίδα για τους πολίτες».
Για να επιτευχθεί αυτό, ωστόσο, απαιτείται η ανάπτυξη ενός κατάλληλου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου που θα εξασφαλίσει την προστασία των προσωπικών δεδομένων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφάνεια και την ανοιχτότητα στη χρήση των δεδομένων.
Ο κ. Σταυρόπουλος επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να προσφέρει αξιόπιστα δεδομένα σε διεθνές επίπεδο, ενώ η συγκέντρωση τέτοιων δεδομένων από μια χώρα του σωστού μεγέθους –ούτε πολύ μικρή, ούτε πολύ μεγάλη– καθιστά την Ελλάδα σε ιδανικό σημείο για την ανάπτυξη αυτού του είδους του εγχειρήματος.
Υπογραμμίζει ότι η χώρα μας έχει κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, αν και αναγνωρίζει ότι υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω πρόοδο. «Η Ελλάδα είναι στις 7 πρώτες χώρες που δημιουργούν εργοστάσιο ΑΙ», σημειώνει και προσθέτει ότι υπάρχει σημαντική διασπορά των Ελλήνων επιστημόνων παγκοσμίως.
«Η Ελλάδα παίζει σε υψηλότερη κατηγορία από το μέγεθός της», τονίζει, επισημαίνοντας την εξαιρετική παρουσία Ελλήνων επιστημόνων σε διεθνή πανεπιστήμια και οργανισμούς.
Συνεχίζοντας, αναφέρει ότι η Ελλάδα διαθέτει και ένα επιχειρηματικό πνεύμα που την καθιστά ικανή να ενισχύσει τον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
«Οι Ελληνες ανά τον κόσμο πάνε καλά, δημιουργούν εταιρείες και προοδεύουν. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να φέρει πιο κοντά την ελληνική διασπορά και να γίνει παίκτης στον διεθνή χώρο της τεχνολογίας», σημειώνει.
