Μικρή βελτίωση παρουσίασε η νομοθετική διαδικασία το 2023 στην Ελλάδα με τις συνήθεις αδυναμίες, όμως ο μεγάλος αριθμός νόμων αλλά και εξουσιοδοτήσεων για υπουργικές αποφάσεις χωρίς σαφές πλαίσιο για την έκδοσή τους συνεχίζουν να υφίστανται, όπως δείχνει ο δείκτης ποιότητας της νομοθέτησης. Η ποιότητα της νομοθέτησης πέφτει κατακόρυφα παραμονές εκλογών και διακοπών. Λίγο πριν κλείσει η Βουλή αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός των τροπολογιών που ψηφίζονται. Ο δείκτης δημοσιεύεται από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών ετησίως και αξιολογεί τη συνολική διαδικασία εισαγωγής των νόμων που ψηφίζονται στο εθνικό Κοινοβούλιο και εισάγονται στην έννομη τάξη της χώρας μας, ποσοτικοποιώντας την πολυνομία και την κακονομία. «Παρά τη βελτιωτική τάση που καταγράφεται στη νομοθετική διαδικασία, οι παθογένειες της πολυνομίας και της κακονομίας επιμένουν. Μια ουσιαστική τροποποίηση του κανονισμού της Βουλής σε συνδυασμό με τον σεβασμό στους νόμους και το Σύνταγμα θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά την ποιότητα της νομοθέτησης στη χώρα», αναφέρει ο επικεφαλής της μελέτης, πρώην βουλευτής και εμπειρογνώμονας της Δημόσιας Διοίκησης, δρ Παναγιώτης Καρκατσούλης.
Οπως δείχνουν τα ευρήματα της μελέτης παράγονται ολοένα και περισσότεροι νόμοι, παρά το γεγονός ότι όπως έχει αποδειχθεί το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη νομοθεσίας αλλά η αδυναμία εφαρμογής του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου. Από τον Σεπτέμβριο του 2014 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 έχουν εκδοθεί συνολικά πάνω 2.000 νομοθετήματα (τυπικοί νόμοι και τροπολογίες), που ξεπερνούν τις 40.000 σελίδες. Ωστόσο, όμως, τα τελευταία χρόνια μειώνεται το ποσοστό των νόμων που ψηφίζονται με τη διαδικασία του κατεπείγοντος και υπάρχει αρκετός χρόνος για δημόσια διαβούλευση στα περισσότερα άρθρα ενός νομοθετήματος.
Παράλληλα, κατατίθενται πλέον λιγότερες τροπολογίες της τελευταίας στιγμής και ενώ ο αριθμός των τροπολογιών βαίνει μειούμενος, αυξάνονται σε όγκο προσομοιάζοντας πολλές φορές με ένα καινούργιο νομοθέτημα. Επιπλέον, «το μέσο ποσοστό των τροπολογιών που ψηφίστηκαν ανά νόμο και είχαν κατατεθεί την ίδια ημέρα ή μία ημέρα πριν από την ψήφιση αυξήθηκε από 89% σε 96%. Δηλαδή, η συντριπτική πλειονότητα των τροπολογιών κατατίθενται την ίδια ημέρα ή μία ημέρα πριν από την ψήφισή τους. Ωστόσο, οι τυπικά εκπρόθεσμες τροπολογίες έχουν μειωθεί», τονίζεται στην έκθεση του δείκτη ποιότητας νομοθέτησης για το 2023. Από την άλλη, μόνο μία στις πέντε τροπολογίες που κατατίθενται είναι σχετικές με το περιεχόμενο του νόμου.
Οι εκθέσεις των συνεπειών ρύθμισης οι οποίες υποχρεωτικά πλέον συνοδεύουν κάθε νομοσχέδιο δεν είναι επαρκείς και στοιχειοθετημένες, όπως θα έπρεπε. «Δεν περιέχουν ποσοτικά δεδομένα, με αποτέλεσμα οι διατάξεις να ψηφίζονται χωρίς να είναι γνωστός ο αντίκτυπός τους στην οικονομία και την κοινωνία», σημειώνεται στην έκθεση.
Η τακτική να περάσουμε διατάξεις στα γρήγορα όταν η προσοχή της κοινωνίας και των κομμάτων είναι στραμμένη αλλού, καλά κρατεί. Ετσι, όπως σημειώνεται στην έκθεση, «η ποιότητα της νομοθέτησης υποχωρεί σημαντικά πριν από τη διακοπή εργασιών της Βουλής για εκλογές, καθώς και τις διακοπές του καλοκαιριού και των Χριστουγέννων, ενώ παράλληλα αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των τροπολογιών που ψηφίζονται».
